De aangifte, controle en inning van belastingen zullen volgens de federale regeringsverklaring verbeterd worden. De focus moet echter liggen op verduidelijking en bijsturing en niet op sanctionering. De fiscus zal geen automatische boete meer opleggen als deze voorwaarden voor kwijtschelding voldaan zijn.
Anderzijds wordt er ook opnieuw een systeem van fiscale regularisatie ingevoerd. Daarbij gaat de boete naar 30 procent voor niet-verjaard kapitaal en naar 45 procent voor verjaard kapitaal, behalve voor belastingplichtigen die goede trouw kunnen aantonen.
Absolute prioriteit?
Om zwart geld te regulariseren zal een eerste fout die te goeder trouw werd begaan niet meteen tot een boete leiden. Bij eerste fouten te goeder trouw wordt er geen automatische sanctie van 10 procent belastingverhoging meer opgelegd, maar krijgt de belastingplichtige enkel een verwittiging.
Hoe kan je van een ‘absolute prioriteit’ bij fraudebestrijding spreken, als je anderzijds voor fraudegeld een permanente regularisatie toelaat en je er bovenop het begrip ‘goede trouw’ invoert?
Vraag is hoe je bij fraude ‘te goeder trouw’ kan zijn?
Wat is fraude? Om van fraude te kunnen spreken moeten volgende elementen aanwezig zijn: het gaat om opzettelijk handelen, er wordt een misleidende voorstelling van zaken gegeven, er is het oogmerk economisch voordeel te behalen, er is een benadeelde en er is sprake van onrechtmatig of onwettig handelen. Vraag is dus hoe je bij fraude ‘te goeder trouw’ kan zijn?
Wat regularisatie betekent kan je uit de cijfers van de vorige jaren halen. “Twintig jaar lang konden fiscale zondaars hun zwart of grijs geld op buitenlandse of Belgische rekeningen rechtstreeks regulariseren bij de fiscus. Aan dat systeem kwam op 31 december 2023 een einde.”
“Fiscaal expert Mark Delanote vertelt welke mogelijkheden er nu nog overblijven voor belastingplichtigen die hun verdoken vermogen willen aangeven. Meer dan 16 miljard euro aan geregulariseerde inkomsten en kapitaal, en ver boven de 4 miljard euro aan regularisatieheffingen: dat is het eindresultaat van twintig jaar fiscale amnestie in ons land. Het Contactpunt Regularisaties heeft nu voorgoed de deuren gesloten.”

Foto: pxhere.com/CC0
“De laatste weken van 2023 vond er nog een grote rush plaats”, zegt Francis Adyns in Forbes, woordvoerder bij de Federale Overheidsdienst Financiën. “Vlak voor de deadline dienden nog veel mensen snel een regularisatiedossier in.”
“Dat blijkt ook uit de cijfers: in 2022 werden 313 dossiers ingediend ter waarde van 199 miljoen euro aan niet-aangegeven inkomsten en kapitaal. In totaal werden vorig jaar ruim duizend dossiers ingediend, voor een totaal van bijna 900 miljoen euro”.
Het resultaat van twintig jaar fiscale amnestie, ver boven de 4 miljard euro regularisatieheffingen, kan je bij de huidige besparingen niet voor ongezien laten. Dat het om meer dan 16 miljard euro aan geregulariseerde inkomsten en kapitaal gaat evenmin.
Voor de lakse aanpak van corruptie kreeg ons land een fameuze uitbrander van de GRECO
Het grote bedrag, 16 miljard euro, wijst uit dat het daarbij niet alleen om de spaarcentjes van de brave burger gaat. Dat roept de vraag op vanwaar deze miljarden komen. De toenmalige voorzitter van de witwascel, Jean-Claude Delepierre, wou daarom ook nakijken of er geen crimineel geld tussen zat. Omdat zijn mandaat niet werd verlengd kreeg de vraag nooit een antwoord.
Wat er intussen met de dossiers van de witwascel gebeurde is eveneens erg merkwaardig. In juni 2016 gaf een verslag van de Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI) een goed inzicht in wat er in ons land gebeurt met crimineel geld.
“De ontleding van de dossiers in verband met corruptie toont aan dat ze voornamelijk in verband konden worden gebracht met omkoping van ambtenaren en ook wel private corruptie. De betrokkenen zijn ofwel politiek prominente personen, voornamelijk buitenlanders en/of personen die in het buitenland wonen, of ambtenaren of personen met een functie in de privé-sector, voornamelijk Belgen en/of personen die in België wonen.”
“De witwasverrichtingen worden voornamelijk via het bancaire stelsel uitgevoerd. Vaak worden er rekeningen geopend enkel en alleen om witwasverrichtingen uit te voeren. De verrichtingen verlopen over het algemeen als volgt: stortingen in contanten worden gevolgd door overschrijvingen naar het buitenland, ofwel worden overschrijvingen uit het buitenland gevolgd door opnames in contanten.”
“Van de vijftien aanbevelingen die zijn gelanceerd door de Raad van Europa, heeft België er geen enkele voldoende in de praktijk gebracht.”
“Hoewel in de meeste dossiers de witwasverrichtingen worden uitgevoerd door corrupte personen worden in verschillende dossiers witwasverrichtingen uitgevoerd door derden, zoals familieleden of mensen met wie ze een nauwe band hebben, vooral wanneer er politieke prominente personen bij betrokken zijn.”
“Verschillende voorbeelden illustreren ook het gebruik van ingewikkelde witwastechnieken, zoals privé bankieren in het buitenland, doorsluisrekeningen, schermvennootschappen en offshore-centra. Investeringen in roerende waarden, onroerend goed of verzekeringen komen eveneens voor, zowel in opdracht van Belgen als van buitenlanders.”
“In 2017 werden gegevens of informatie uit 3.285 meldingen uit 2017 of eerder na analyse aan de gerechtelijke overheden gemeld. Deze 3.285 meldingen hadden betrekking op verrichtingen in verband met witwassen of financiering van terrorisme voor een totaalbedrag van 1.415,95 miljoen euro.”
Het verslag bevat statistieken over het aan de meldingen gegeven gevolg. “Enkele voorbeelden: In Brussel leidden de 1.570 overgemaakte dossiers tot achttien veroordelingen, in Antwerpen van de 790 overgemaakte tot veertien, het federaal parket slaagde erin van de 423 dossiers acht veroordelingen te maken en in Dendermonde kwam er van de 191 dossiers geen enkele veroordeling. Van de in totaal 5.354 overgemaakte dossiers eindigden er 53 met een veroordeling.”
Het verslag geeft ook aan wat de werkelijke opbrengst is van de gehele activiteit tussen 2013 en 2017, van de boetes en inbeslagnames. “Onderstaande tabel geeft de verdeling weer van de boetes en verbeurdverklaringen uitgesproken door rechtbanken en hoven per parket in de dossiers die de afgelopen vijf jaar (2013 tot 2017) werden gemeld en waarover de CFI werd ingelicht.”
Hoe fraudebestrijding in ons land gebeurt, kan je in een ander verslag lezen. Voor de lakse aanpak van corruptie bij parlementsleden, rechters en procureurs kreeg ons land een fameuze uitbrander van de GRECO[1], de groep van de Raad van Europa tegen corruptie.
“Van de vijftien aanbevelingen die twee jaar geleden zijn gelanceerd, heeft België er geen enkele voldoende in de praktijk gebracht. Slechts vier keer is dat gedeeltelijk gebeurd, in de overige gevallen helemaal niet.”
In het evaluatieverslag van de GRECO van 28 maart 2014 wordt aangegeven waar de echte problemen zitten. “Volgens verscheidene gesprekspartners zou de strijd tegen corruptie in België niet meer de aandacht krijgen die hij verdient. De media zouden niet langer de rol spelen van tegengestelde macht, bij gebrek aan onafhankelijkheid, en zouden weinig bezig zijn met onderzoeksjournalistiek.”
“Het gebrek aan middelen bij politie en justitie zou hen sterk beperken in de mogelijkheid om binnen de nodige termijnen te werken aan grote dossiers inzake economische en financiële delinquentie, alsook inzake verborgen delinquentie zoals corruptie.”
Drugsgeld bestrijden? Follow the money!
Geweld door drugsbendes, onder meer te Brussel, zijn een ware wake-up call. Iedereen schreeuwt nu om meer politiecapaciteit, maar of dat wat aan deze toestand kan wijzigen, is sterk te betwijfelen. Zoals gewezen financieel onderzoeksrechter Michel Claise terecht stelde, is er een andere oplossing: follow the money.
Er is geen wil om fiscale fraude echt aan te pakken. Daar is dit tweeslachtig regeerakkoord een sprekend voorbeeld van
Als dat moet gebeuren zoals in het regeerplan is aangegeven zal dat een losse flodder zijn. Fraude te goeder trouw bestaat niet, het is gewoon een leugen. Invoering van goede trouw is een miskenning van het begrip fraude en ondergraaft volkomen de doelmatigheid van iedere vorm van bestrijding.
Het stelselmatig seponeren, zonder gevolg laten, van de door de witwascel aan de parketten overgemaakte dossiers is eveneens een miskenning van de door die instelling opgeleverde aanwijzingen.
Waar het echt om gaat werd in het GRECO-verslag duidelijk omschreven: “Volgens verscheidene gesprekspartners zou de strijd tegen corruptie in België niet meer de aandacht krijgen die hij verdient.” Er is geen wil om het echt aan te pakken. Daar is het tweeslachtig regeerakkoord een sprekend voorbeeld van.
Waarom?
Waarom is de fraudebestrijding in ons land een ‘schijnvertoning’? Het volstaat de recente geschiedenis te bekijken. Die is een opeenvolging van financiële schandalen en corruptie: onder meer Fortis, Dexia, Publifin, Optima en Landinvest.
Sinds het Agusta-proces zijn er geen vervolgingen meer gekomen. Er was ook de afkoopwet die de grote fraudeurs volkomen uit de wind zette. Omdat die wet door het Grondwettelijk Hof werd afgekeurd en er twee aanpassingen nodig waren om ze opnieuw in overeenstemming te brengen met het eerlijk proces is een nieuw initiatief nodig om de grote fraudeurs hun gang te laten gaan.
Daar zorgt de ‘absolute prioriteit’ van deze regering voor. Vanwege de premier kon dat ook worden verwacht.
Dat de coalitiepartners van Vooruit en Les Engagés zich daartoe lenen is evenwel meer dan opmerkelijk.
Voetnoot:
[1] De Group of States against Corruption (GRECO) werd opgericht in 1999 door de Raad van Europa. De Raad van Europa, opgericht in 1949, is géén EU-instelling, en mag je niet verwarren met de Europese Raad van Regeringsleiders (EU). De Raad van Europa heeft een eigen Parlementaire Assemblee die bestaat uit delegaties van de nationale parlementen van de 46 lidstaten. De bekendste instelling van de Raad van Europa is het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg (toelichting redactie).