De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Crisis, Socialisme, Europa, SP.A -

Europa veranderen is Europa begrijpen

zondag 12 januari 2014 22:50
Spread the love

 Op de puinen van de Tweede Wereldoorlog brachten onze vaders en moeders op dit continent een nieuw idee voort, ontstaan in vrijheid en toegewijd aan het beginsel dat alle mensen als gelijken zijn geschapen. De democratische avant-garde timmerde rustig voort, met het oog op algemene verbetering, met het hart op de juiste plaats.

Vandaag zijn we verwikkeld in een van de zwaarste financiële stormen van onze tijd, die beproeft of elke overheid, ontstaan en toegewijd aan haar idealen, stand kan houden; die beproeft of elke overheid zich kan verweren tegen een stroom sceptici; die beproeft of elke overheid stand kan houden doorheen de massa-uitdagingen van deze tijd.

Na vijf hardvochtige jaren van besparingen, maatregelen en beslissingen, houden wij hier nu even halt. Het is al met al gepast en juist dat we dit doen. De sociaaldemocratische esprit heeft de voorbije decennia hard mede getimmerd aan het Europa van vandaag. We kunnen trots zeggen dat we de meest uitgewerkte wetgeving ter wereld hebben in verband met bescherming en gezondheid, met veiligheid en het welzijn van werknemers. We kunnen trots vermelden dat discriminatie (hoewel ze latent nog duidelijk rondwaart) ten stelligste verboden is. We kunnen trots vermelden dat er alsnog kiemen worden gelegd voor een degelijke klimaatpolitiek.

Desalniettemin bestaat er ter linkerzijde een zeker onbehagen over het Europese project. De verkiezingen van mei 2014 zijn met andere woorden een uitstekende gelegenheid om een trits problemen naar voor te schuiven waar men zodoende praktische  oplossingen voor hoort te zoeken.

Een techno-ideocratische dynamiek

Het zwaard van Damocles hangt boven onze Europese hoofden. Enerzijds domineert een economische politiek die onze euro als alleenzaligmakend beschouwt. Anderzijds probeert men de politieke integratie van zo veel mogelijk lidstaten te bestendigen. Dit gaat gepaard met onpopulaire maatregelen die bij de Europese bevolking op niet bijval kan rekenen. Op vrij technocratische wijze tracht men de discrepantie tussen het economisch nodige en het politiek haalbare te dichten zonder rekening te houden met de Europese burgers.

Onder impuls van deze techno-ideocratische dynamiek waarbij men het huidige democratische beleid tracht te consolideren, trekt onze Unie een te marktconforme kaart. De tekortkomingen laten zich raden: de crisis toont duidelijk dat onze monetaire unie een langetermijnvisie ontbeert. Dat heeft gevolgen voor nationale overheden, voor de kapitaalkrachtigsten onder ons, maar zeker ook (en vaak nog het hardst) voor de eenvoudige burger.

De monetaire unie kreeg onder liberale impuls vorm door het groei- en stabiliteitspact. De unie moest er voor zorgen dat 1) het politieke beslissingsrecht op een geïntegreerde en gezamenlijke basis kan gebeuren, 2) dat er een gemeenschappelijk meerjarig budget werd opgesteld en 3) dat de euro een zekere collectivisering inhoudt van de nationale overheidsschulden.

Grim reaper calling

Maar ondertussen, wat met het tegenwoordige socialisme? Het moet niet gezegd worden dat links zich in een doodlopende straat bevindt. We leven anderzijds in een wereld waar weinigen vrijheid kennen, echte vrijheid; waar weinigen zich veilig en beschermd voelen; waar weinigen het collectieve hoog in het vaandel dragen. Enorme groepen working poor bevinden zich vaak in een uitzichtloze situatie. En het wordt enkel erger. George Orwell komt soms heel dichtbij.

Zelfs de zogenaamde middenklasse voelt dat er veranderingen op til zijn. Waarachtige hongersnood kennen ze nog niet echt, maar het zal niet lang duren voordat grim reaper ook aan hun deur zal kloppen. Een spinnenweb van frustratie en wanhoop ontvouwt zich over ons continent. Europa staat op een keerpunt.

Voor velen lijkt puur socialisme, links 2.0, de weg uit de crisis. Anderen opteren dan eerder voor een repressief, ronduit agressief en uitsluit-beleid. De wereld is een schuit die door de ruimte vaart met potentieel heel wat mogelijkheden. Want, zoals we weten, boven de werkelijkheid, staat de mogelijkheid (naar de Duitse hermeneutische filosoof Hans-Georg Gadamer).

Rechts rukt op

Links boert achteruit; het bevestigt haar status van alternatief desondanks (nog) niet. De idee dat we allen samen coöpereren en er voor zorgen dat elkeen zijn of haar steentje bijdraagt, dat elkeen ook in zekere mate krijgt wat hem of haar toebehoort, is voor heel wat Europeanen een open deur in trappen. Dit is geenszins het geval.

De tijd van de grote ideologieën lieten we achterwege. Rechts is bezig aan een afschrikwekkende opmars. Een wereld in beweging, en Europa spint mee. Het grote geld is alles wat de klok slaagt. Kijk in deze naar onze migratie- en/of milieupolitiek. Zolang het geen geld opbrengt, is het tijdverlies.

De wereldpolitiek merkt amper op, noch onthoudt, wat wij hier zeggen. Maar de wereldpolitiek mag nooit vergeten wat hier verwezenlijkt is. Het is aan ons. We moeten ons toewijden aan het onvoltooide werk. We moeten verder. Het Europese oeuvre moet verder gezet worden. De melodie moet alleen anders.

Dit levert op termijn nieuwe vrijheden op. Het bestuur van alle Europeanen, door Europeanen, voor Europeanen is een herinnering, ideaal en project dat we moeten blijven koesteren. Want Europa veranderen, is Europa begrijpen.

take down
the paywall
steun ons nu!