Dit jaar vallen Rosh Hashana (joods Nieuwjaar) en het einde van de Ramadan toevallig op dezelfde dag. In de Oude Stad liggen de winkels slechts op 2 meter afstand van elkaar maar men is er met de feestdagen toch in geslaagd om er midden op straat nog nieuwe winkeltjes tussen te planten. Door de drukte het busstation bereiken lukte nog net, met de bus bestemming Bethlehem bereiken bleek een moeilijker opdracht. Iedere auto, stootkar, paard met manden, ezel,… moest de baan op om volgeladen opnieuw in een eindeloze file plaats te nemen. Aan een gemiddelde van 7,5km/u werd ik naar de nieuwe werkplaats bracht. Leuke gedachte als je weet dat dit het dagelijkse traject zal worden.
Tevergeefs aanbellen, dan maar telefoneren. De zeer duidelijke afspraak van twee uur voordien was wellicht in vergetelijkheid geraakt. Zou overdag niet eten het korte termijngeheugen aanpassen? Kwartiertje later toch aan tafel gaan zitten met de coördinator Jacques en bespraken we de opdrachten waar ik mijn reeds gebruinde schouders mag onder zetten. Bij deze kan ik mij de nieuwe Engelse vertaler noemen. Niet dat mijn Engels om over naar huis te schrijven is maar de Franse NGO heeft blijkbaar een satelliet waarmee ze “Allo Allo” kunnen ontvangen. “The peoples have childrens” en ga zo maar door. Verder mag ik vormingen voor kinderen in het lager onderwijs ontwerpen en de begeleiders aanleren hoe ze deze het best kunnen overbrengen bij de jongeren. Last but not least: de opstart van een jeugdherberg in Bethlehem begeleiden. Deze jeugdherberg zou een plaats zijn die pelgrims en toeristen herbergt en tezelfdertijd de bezoekers meer informatie zal verstrekken over het leven in Palestina. Met de duizenden bezoekers op kerstmis is een eerste doel gesteld om in business te zijn. Laat kindje Jezus zijnen ezel maar geld schijten om de kindjes in de vluchtelingenkampen op te leiden. Zes maanden de tijd, zij regelen een extra visum en off we go. Lieve lezers, ik hou jullie op de hoogte van the making of Fawlty Towers maar dan in het halal.
De bus terug blijkt onmogelijk voor toeristen. De Israëlische autoriteiten passen te pas en te onpas de regels aan en sedert enkele weken is het weer verboden voor buitenlanders om bus 21 naar Jeruzalem te nemen. Het gaan naar Bethlehem is geen probleem maar terugkeren is blijkbaar andere koek. Dit was enkele weken geleden nog anders en daarvoor was het net zoals het nu is, waarvoor het weer veranderd was. Bent U nog mee? Nee? Wel, het ligt niet aan U, niet aan mijn schrijfstijl, de regels zijn hier nu eenmaal steeds iets flexibeler dan dat we gewoon zijn. Teruggaan gebeurt via een taxi tot aan de veiligheidsmuur (ook gekend onder vele andere namen) en staat volgeschreven met eloquente leuzen als “ stop fascism” en “give me back my ball, I kicked it over it”.
Het bouwwerk dat handenvol geld kostte en er ondertussen veel kleurrijker uitziet dan enkele maanden geleden bleek toch niet optimaal te functioneren. Het eerste draaihekken waardoor je geleid wordt bleek dienst te weigeren. De militairen, die er wellicht vaak van dromen om ook verdere dienst te weigeren, stelden alles in het werk om het ijzeren geval in beweging te krijgen terwijl ondertussen het aantal personen dat terug naar de andere kant van de muur trachtte te geraken snel aangroeide. Met wat schaamrood op de wangen werden we zo snel mogelijk (scannen van zakken was plots niet meer nodig) naar de uitgang geleid waar de Palestijnen met het nemen van vingerafdrukken en de toeristen zonder deze controle naar de joodse-Israëlische kant mochten vertrekken.
Aan de andere kant van de muur gekomen wil niet zeggen dat alle gevaar direct geweken is. Via de Damascus Gate ga ik de Oude Stad binnen en in deze straatjes die het Patershol op boulevards doen lijken is er een gevecht losgebroken. Met de gekende Arabische zin voor theater zijn twintig mannen twee volwassen vechtersbazen aan het verhinderen elkaar te lijf te gaan. Veel lawaai, weinig actie en de haantjes hebben weer hun testosteron bewezen. Dit was buiten de slagerij naast het gebeuren gerekend en één van de kemphanen duwt zichzelf binnen en komt met een groot kapmes buiten te komen. Binnen de seconde waren tegenstander en alle beschermers van beiden verdwenen. Blinde haat heeft dus ook limieten, namelijk een kapmes voor je neus. Een stoïcijnse slager kwam al roepend uit zijn winkel geschoffeld, nam als een echte “working class hero” het mes af en schopte de agressor zonder genade de andere kant uit. De vele stootkarren waarmee de winkels worden bevoorraad, en door dit incident kostbare tijd verloren, bedankten de slager met een welgemeende “shukran”. De straat vulde zich direct, zoals de zee die zich na Mozes terug sloot.
Thuis, bij Ibrahim waren er weer vele nieuwe mensen en werd er door twee, naar alcohol ruikende, Australiërs gerekruteerd voor een protestmars die donderdag zal plaatsvinden. De Britse Amy had een verleden bij de “International Solidarity Movement” en heeft na een jaar toegangsverbod tot Israël genoeg van protesten. Mede omdat ze ondertussen een joodse vriend heeft. Dit kan je vergelijken met een lid van het “Taal Aktie Comité” die de hand van een Franstalige vraagt. Ibrahim liet de Australiërs ronselen maar hield er zijn eigen visie op na. Naar zijn mening zijn de protesten van buitenlanders de voedingsbodem van de zelfmoordenaars in dit land. Ze zien de internationale protesten, vereenzelvigen zich met hen en trachten de buitenlanders te overtreffen in engagement. Het is tenslotte hun grond waar voor gevochten wordt. Dit met natuurlijk de uitzichtloze situatie van de jongeren die op de “Blacklist” zijn geplaatst, een lijst van alle Palestijnen die zich ooit tegen de bezetting hebben verzet, zo minder bewegingsvrijheid krijgen en hun kansen op de arbeidsmarkt dramatisch zien slinken. Bijna alle zelfmoordenaars staan op de lijst, het is dus enkel een kwestie van afwachten om te zien welke er van de lijst (waar je voor eeuwig lid van bent) kunnen geschrapt worden.
Ik maakte nog een uitstap naar het joodse gedeelte van de stad waar ik de Nieuwjaarsfeestvreugde ging observeren maar kwam van een kale reis terug. De straten waren leeg en nergens vielen er vuurwerkjes of zatte, wildplassende, overgevende mensen te bespeuren. Wat een verschil met het Nieuwjaar dat wij in de westerse wereld kennen. Ook het Suikerfeest werd een dag uitgesteld omdat de sterrenwacht van Saoedi-Arabië meldde dat de maan nog niet ver genoeg gevorderd was. Wederom frappante verschillen. Niet dat wij, westerlingen, op het onverwachts, geen dagje langer zouden kunnen vasten (we kunnen het nu nog geen dag volhouden), niet dat we allemaal onze agenda’s zouden moeten aanpassen (Kerstdag en tweede Kerstdag zijn tenslotte ook feestdagen) maar hoe zouden wij de gourmet, fondue, kaasschotels, foie gras, ijstaarten en andere culinaire decadentie een dag langer levensvers houden? Hoe slecht zouden de gastheren zich niet voelen met ook maar de minste imperfectie bij een kerstdiner. Hier kunnen ze het feestmaal gerust nog een nachtje in de wei laten grazen.
De volgende morgen werd ik bevestigd in de alcoholgeur van de Australiër door zijn spastisch gebeef aan de ontbijttafel. In fles of blik mag het goedje het huis niet binnen maar in lever of bloedvorm maakt dit misschien minder uit. Niet dat de regels rond de eerste twee vormen hem tegenhouden want met een zwarte zak rond een blik kan je enkel nog maar aan zijn geur, wankele tred en zwaar gelispel merken dat hij van ‘s ochtends tot ‘s avonds straalbezopen ronddwaalt. “We’re gonna fight the occupation”: riep hij een uur en wat pinten later waarop zijn vrouw en de Japanners van het huis hem naar de bus volgden. Insha’allah zien we ze vanavond terug. Amy en ik besloten de Oude Stad te bezoeken en tussen de kraampjes en wereldmonumenten door ontmoetten we Rutha. Rutha was een dame van midden in de vijftig die ons gesprek over religie en onderdrukking van de vrouw onderbrak. Ze gaf ons volledig gelijk en vertelde ons over haar eigen, bevrijdende opvatting van “godsdienst”. Ze was na haar legerdienst dirigente en muzieklerares geweest tot ze op één oktober 2009 een visioen kreeg over de schepping van de wereld en waarin ze de Messias in zijn huidige vleselijke vorm de slechte krachten van de wereld zag bevechten in de straten van Jeruzalem. Om hem te helpen heeft ze huis, auto, werk direct opgegeven en sedert twee oktober leeft ze als dakloze op straat. Kwestie van zijn pijnen te verlichten. De link lijkt me onduidelijk, misschien bied je de Messias beter een bad, warme maaltijd en goede trippel aan als hij even wil rusten van het vechten met slechte krachten maar dit zal wel weer mijn areligieuze geest zijn die spreekt. Misschien bezoek ik beter eens de Jeruzalemse K13 om te zien of ze hier aparte criteria voor religieuzen hanteren vooraleer ze interneren.
Dag na het joodse Nieuwjaar heeft de joodse gemeenschap maar liefst 5 Palestijnse cadeautjes mogen ontvangen: één telefoon van premier Abbas en vier Kassam-raketten. Niet echt origineel vier keer hetzelfde geven en dan nog geeneens mooi ingepakt. Alle vier in stukken gesmeten op een stukje door god vergeten woestijn. Naar mijn mening wat luizige Nieuwjaarscadeaus en dit voor een land dat drie keer per jaar Nieuwjaar viert. Ze zouden het beter in aantal minderen maar dit zal wel moeilijk zijn met drie eigenwijze religies.
T.T.
Deze reportage kwam tot stand met de steun van het Fonds Pascal Decroos:
