De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Er schallen vredessignalen over de wereld vanuit Brazilië

Er schallen vredessignalen over de wereld vanuit Brazilië

woensdag 1 februari 2023 12:20
Spread the love

De militaire invasie van Rusland in Oekraïne is verwerpelijk. Net als alle oorlogsmisdaden die gepleegd worden. Het is een criminele agressie die ingaat tegen het internationaal recht. Sinds deze historische nachtmerrie worden we dagelijks om de oren geslagen met oorlogsretoriek. Wapenopbod. Om ter meest wapens. Drones uit Iran voor Rusland, wapentuig uit zowat de hele westerse wereld voor Oekraïne tot en met de beste tanks die er bestaan. De enigen die een tegenstem laten horen zijn de vredesorganisaties. Maar die worden versmacht onder het militaire tromgeroffel. Ondertussen geen zinnig woord over de achterliggende historische oorzaken van de uitbraak van het conflict. Toch wordt in die zin hier en daar een flauw geluid als vanuit verre hoeken van het heelal opgevangen, maar alleen door mensen die sterke telescopen hanteren zoals vredesorganisaties.

Zo konden we in DeWereldMorgen van 27 januari een artikel lezen met de merkwaardige titel: ‘10 Amerikaanse pro-Russische Poetin-lovers krijgen het woord.’ Neen, geen bolsjewieken, stalinisten, maoïsten, marxisten. Gewoon, Amerikaanse staatsburgers. Maar niet de eersten de besten. Sommigen  hebben nog regeringsfuncties bekleed. Een onder hen was wel heel expliciet en sprak tot de verbeelding, althans van mensen die onder de stortvlagen van eenzijdig tromgeroffel zich nog een en ander kunnen verbeelden. De brave borst Ted Galen Carpenter, medewerker van de rechtse denktank Cato Institute zei open en bloot: ‘Men kan zich gemakkelijk inbeelden hoe Amerikanen zouden reageren als Rusland landen van Centraal-Amerika en de Caraïben “toeliet” tot een veiligheidsalliantie onder haar leiding – en vervolgens zou proberen Canada er aan toe te voegen als een officiële of de facto militaire bondgenoot.’     

 De agressie van de machtige noorderbuur

Heel anders staat men in Latijns-Amerika tegenover deze tragedie die de wereld dreigt te overspoelen. En dat heeft zo zijn redenen. Het subcontinent is gewoon aan de agressie van de machtige noorderbuur. Het Amerikaanse Southern Command, dat kan rekenen op Amerikaanse militaire basissen in verschillende Latijns-Amerikaanse landen (zoals trouwens zowat over de hele aardbol) ziet erop toe dat hun ‘achtertuin’ in het zuiden zich gedeisd houdt. En dus is voor de Latijns-Amerikanen de zaak duidelijk: ook in deze escalerende oorlog wegen de VS loodzwaar door. In een  poging om deels te ontsnappen aan de hegemonie van de noorderbuur in de regio zijn de laatste tientallen jaren landen gaan onderhandelen met Rusland, commercieel en politiek. Ook wat betreft de aankoop van Russisch oorlogstuig. Tot dat arsenaal behoren onder meer tanks, pantservoertuigen, meervoudig gelanceerde raketsystemen, grond-luchtraketten, draagbare systemen voor luchtafweer en diverse vliegtuigen en helikopters. Met lede ogen zagen de VS de groeiende invloed van grootmachten als Rusland en China in een regio die voor Washington van bijzonder belang is.

En wat blijkt? Onlangs riep Laura Richardson, de (voor de eerste keer vrouwelijke ) generaal en hoofd van het Southern Command, Latijns-Amerikaanse landen op hun Russisch militair materieel aan Oekraïne af te staan. De generaal zei dat de VS bereid is de eertijds door Moskou verkochte wapens te vervangen door Amerikaans oorlogstuig. Volgens Radio France International herinnerde de generaal eraan dat Rusland na China de belangrijkste tegenstander in de regio is. Voor de VS is de oorlog in Oekraïne een kans om weer invloed in de regio te krijgen. Tegelijkertijd zou de overgang van Russisch materieel van Latijns-Amerika naar het Oekraïense leger de technische comptabiliteit met westers materieel kunnen vereenvoudigen.

Andrei Serbin Pont is een internationale analist, gericht op buitenlands beleid, defensie, veiligheid, mensenrechten, regionale integratie en preventie van conflicten. In verband met het manoever van de VS om Russisch militair materiaal over te brengen vanuit Latijn-Amerika naar Oekraïne zegt hij het volgende: ‘Dit is iets dat vanuit twee invalshoeken moet worden benaderd. Enerzijds een meer politieke, die erin zou bestaan de huidige situatie aan te grijpen om Rusland van de regionale defensiemarkt te verdringen. Verschillende internationale actoren zijn deze markt binnengedrongen, vaak ten koste van contracten die naar traditionele leveranciers zoals de Verenigde Staten zouden gaan. Daarom zou de mogelijkheid om dat van Rusland af te pakken belangrijk zijn. Anderzijds is er een reële vraag van Oekraïne, dat praktisch bezig is met de omschakeling van zijn strijdkrachten. Historisch gezien waren zij afhankelijk van Russisch en Sovjet-materiaal, maar vandaag de dag hebben zij geen logistieke steun. Aangezien Latijns-Amerika sommige van deze wapensystemen hanteert, zouden zij deze logistieke steun kunnen verlenen: helikopters die operationeel kunnen worden ingezet of als reserveonderdelen kunnen dienen, artilleriesystemen, munitie…. Een levering van materiaal dat nuttig zou zijn voor Oekraïne, terwijl het Westen erin slaagt de Oekraïense strijdkrachten opnieuw uit te rusten met westers materiaal.[1]

Latijns-Amerikaanse regeringen weigeren het oorlogsspel mee te spelen

Zondebokken Venezuela, Cuba en Nicaragua proberen over te halen om het spel mee te spelen zou voor de oorlogsplannen van de VS pure tijdverspilling zijn. Maar de pogingen om andere Latijns-Amerikaanse landen over te halen Sovjet- en Russische wapens naar Oekraïne te versassen mislukten pijnlijk. De regeringen van Colombia, Brazilië, Mexico en Argentinië, waarop het Pentagon zich richtte, verwierpen de voorstellen van de Amerikanen en weigerden militaire hulp te sturen naar Oekraïne. Het bezoek aan deze landen door de commandant van het Amerikaanse zuidelijke commando, generaal Laura Richardson, was tevergeefs. Daarnaast is Kiev verbijsterd over het feit dat Latijns-Amerikaanse landen zo’n genereus aanbod van de VS hebben afgewezen om wapens naar Russisch model aan Oekraïne over te dragen en in ruil daarvoor ‘moderne Amerikaanse overeenkomstige oorlogsmaterialen’ van de VS te ontvangen.

Ondertussen is het Pentagon niet van plan bij de pakken te blijven zitten. Ondanks de weigering zullen in de toekomst nieuwe pogingen ondernomen worden. Maar inmiddels heeft de president van Colombia een dergelijke mogelijkheid volop uitgesloten. In Brazilië was men beducht om de levering van munitie in de handen van Oekraïne te laten. En de president van Mexico vond he sowieso een slecht idee om wapens naar Kiev te sturen.

De Amerikanen hebben nog plannen voor Peru en Ecuador, die ook over Russisch materieel beschikken, maar ook dit zal wellicht niet gemakkelijk te verkrijgen zijn. [2]

‘Wij zijn een land van vrede’

‘Wij zijn een land van vrede,’ zei de Braziliaanse president Lula da Silva toen hij bevestigde dat hij geen wapens naar Oekraïne zal sturen in het kader van het conflict tussen Rusland en Oekraïne en dat hij niet zal deelnemen aan de oorlogsoperaties. Hij stelde integendeel voor om een club van landen op te richten die ‘vrede op de planeet willen bouwen.’ ‘Brazilië heeft er geen belang bij munitie af te staan die in de oorlog tussen Oekraïne en Rusland wordt gebruikt. Brazilië is een land van vrede. Op dit moment moeten we degenen weten te vinden die vrede willen, een woord dat tot nu toe weinig aan bod gekomen is,’ zei hij op zijn Twitter-account. Pas op 1 januari dit jaar begon de leider van de Arbeiderspartij (PT) aan zijn taak als nieuwe president van het reusachtige land Brazilië. Hij legde zijn vredesverklaring af na een ontmoeting met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz in het Planalto-paleis in de hoofdstad Brasilia. Na de bijeenkomst spraken de leiders met de pers en president Lula da Silva merkte op dat Brazilië ‘geen belang heeft’ bij het sturen van wapens naar Rusland en Oekraïne en dat het ‘geen enkele deelname, zelfs niet indirect’ aan het conflict wil hebben. ‘Mijn voorstel is om een groep landen op te richten die met Oekraïne en Rusland aan tafel gaat zitten om een vreedzame oplossing te vinden. En Brazilië zal zich daarbij inspannen. Ik heb al gesproken met (de Franse president Emmanuel) Macron, met (Olaf) Scholz, ik ga praten met (de Amerikaanse president Joe) Biden. Dan zullen we andere voorzitters zoeken om te praten over het idee om een groep op te richten,’ zei Lula da Silva. En hij benadrukte de rol die China in dit verband op zich heeft genomen. ‘De Chinezen spelen hierin een zeer belangrijke rol. Als ik in maart naar China ga, wil ik met president Xi Jinping praten over vrede tussen Rusland en Oekraïne.’ Anderzijds zei hij dat hij kon optreden als bemiddelaar om het conflict te beëindigen. ‘Het enige wat ik weet is dat als ik kan helpen, ik zal helpen. Maar als ik moet praten met (de Oekraïense president Vladimir) Zelenski, met (de Russische president Vladimir) Poetin, dan zal ik dat doen,’ verklaarde hij. In die zin benadrukte hij dat het voor een dergelijke dialoog noodzakelijk is ‘een groep te vormen met voldoende kracht die aan de onderhandelingstafel wordt gerespecteerd en met beide partijen aan tafel te gaan zitten.’ Tijdens de conferentie noemde de linkse politicus de ‘invasie’ van Rusland in Oekraïne ‘een vergissing,’ terwijl hij vraagtekens plaatste bij de huidige configuratie van de Verenigde Naties (VN), een orgaan dat opgericht werd om een wereld van na de Tweede Wereldoorlog tot vrede te brengen, maar dat volgens hem ‘niet langer de geopolitieke realiteit  vertegenwoordigt.’ ‘Wij willen dat de VN-Veiligheidsraad sterk is, representatiever en een andere taal kan spreken die de wereld nodig heeft. Als de VN sterk is, zullen we voorzeker mogelijke oorlogen voorkomen. Omdat tegenwoordig oorlogen ontstaan bij gebrek aan onderhandelingen, bij gebrek aan iemand, aan een groep landen die zich hiermee bemoeien,’ zei hij nog.

Latijns-Amerika, aan de zijlijn van het conflict

De Braziliaanse pers onthulde dat de president tijdens een telefoongesprek met zijn Franse ambtgenoot Emmanuel Macron  nog eens zou benadrukt hebben dat Brazilië niet zal deelnemen aan oorlogsoperaties tegen Rusland, maar dat het bereid is zich actief in te zetten voor het bereiken van vrede. Volgens het Braziliaanse portaal UOL duurde het gesprek meer dan een uur en de Braziliaanse president zou gezegd hebben dat zijn strijd gericht is ‘tegen de armoede.’

In dezelfde geest zei de Argentijnse president Alberto Fernández dat Buenos Aires en Latijns-Amerika ‘er niet aan denken wapens naar Oekraïne of een ander gebied in conflict te sturen.’

Van zijn kant verweerde de president van Colombia, Gustavo Petro zich diplomatiek in verband met de kwestie om wapens van Russische makelij te leveren aan Oekraïne. Hij had het Amerikaanse verzoek afgewezen omdat het materiaal onbruikbaar is door gebrek aan onderhoud. Volgens de president bood Washington toch aan om de wapens terug te halen en naar Kiev te sturen. ‘We staan aan niemands kant. Wij staan aan de kant van de vrede. Daarom zal in dit conflict geen Russisch militair materieel, in welke staat het zich op ons grondgebied ook mag bevinden, worden ingezet,’ besloot Gustavo  Petro.[3]

De weigering van Latijns-Amerikaanse landen om op oorlogspad te gaan in het conflict met Oekraïne staat in schril contrast met de Amerikaanse oorlogszuchtige houding die ze in Latijns-Amerika maar al te goed kennen. De laatste staatsgreep in het rijtje die de VS ondersteunden is die in Peru eind december vorig jaar. De VS ambassadeur in Lima, Lisa Kenna, een ervaren CIA agente, had een ontmoeting met de Peruaanse minister van Defensie, slechts een dag voordat de democratisch gekozen socialistische president Pedro Castillo opzij gezet werd en zonder proces gevangen gezet. Na dat gesprek gaf de minister van Defensie, een gepensioneerde brigadegeneraal van het Peruaanse leger, de militairen opdracht zich tegen Castillo te keren. Wat gebeurde met vele doden onder de bevolking die sindsdien manifesteert tegen het regime.

 

[1] EEUU pide a países latinoamericanos ceder a Ucrania su armamento ruso (rfi.fr)

[2]  Los países latinoamericanos se han negado a Estados Unidos en el suministro de armas de estilo ruso a Ucrania (topwar.ru)

[3]  Brasil. “Somos un país de paz”: Lula da Silva confirma que no enviará armas a Ucrania – Resumen Latinoamericano

 

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!