1 mei en de stakingen, betogingen, bezettingen en andere acties die arbeiders in het verleden gevoerd hebben voor het verwerven van hun sociale rechten is de metafoor voor wat we willen zeggen over het actuele verzet in de bevolking tegen de federale besparingsmaatregelen. Deze maatregelen treffen nagenoeg de hele bevolking, maar enkel die groepen die georganiseerd zijn en verzetsmiddelen in handen hebben worden gehoord en kunnen met de bevoegde ministers gaan onderhandelen. De spoorbonden moesten er eerst 23 dagen voor staken en miljoenen treinreizigers gijzelen, maar zie minister van Pensioenen Jambon heeft onderhandelingen over de gewraakte pensioenplannen in het vooruitzicht gesteld. Ook de magistraten krijgen gesprekken met Jambon na enkele volstrekt onredelijke acties tegen de besparingen op hun riante pensioenen, zoals uitstel van rechtszaken en het naar de gevangenis sturen van alle de kortgestrafte veroordeelden. Dreiging met een nieuwe witte woede was voldoende voor minister van sociale zaken Vandenbroucke om de vertraging van de index in de zorg- en welzijnssector opnieuw te onderzoeken. Heel anders is het voor wie geen actiemiddelen in handen heeft of geen organisatie die bereid is om voor hun eisen alles in de schaal te gooien. Het gaat bijvoorbeeld om de werklozen die vanaf 1/1/2026 na twee jaar zonder werk hun uitkering verliezen en waarvan de N-VA nu al zegt dat men ook de toekenning van het leefloon in de toekomst afhankelijk zal maken van de werkbereidheid. De vakbonden hebben het opgenomen in hun eisenpakket, maar zijn toch in de eerste plaats geïnteresseerd in de pensioenen van de werkenden. Het gaat ook om de gepensioneerden en andere uitkeringstrekkers wiens uitkering nu pas na drie in plaats één maand na de indexsprong zal geïndexeerd worden. Ook langdurig zieken liggen in het vizier. Het gaat voorts om de asielzoekers die geconfronteerd worden met strengere voorwaarden om in aanmerking te komen voor gezinshereniging. Wie zijn vrouw en twee kinderen wil laten overkomen moet voortaan bewijzen dat hij hier 2.745 euro netto per maand verdient. Welke vluchteling die zijn land omwille van oorlog of vervolging moest verlaten is hiertoe op korte termijn in staat? Dé oplossing om druk uit te oefenen is dat deze groepen zichzelf organiseren. Vandaag de dag is er om die reden bijvoorbeeld meer dan ooit een werklozenvakbond nodig. In het begin van de jaren ’80 heb ik daartoe een poging ondernomen en kwamen we gedurende een tweetal jaren enkele keren mooi in de pers met persconferenties.
Luc Vanheerentals