Vandaag zijn er nogal wat parallellen te trekken tussen wat gebeurt in Venezuela en elders in de wereld. Wat de republikeinen (rechtse en extreem rechtse rakkers) van Donald Trump vandaag in de VS doen, onder andere de bestorming van het Amerikaans Capitool en Tim Walz, gouverneur van Minnesota en running mate van Kamala Harris voor een uiterst linkse kandidaat verslijten, doen bepaalde oppositiepartijen (rechtse en extreem rechtse rakkers) in Venezuela juist hetzelfde onder andere door de socialistische president Nicolás Maduro als de baarlijke duivel af te schilderen.
Wat hierbij sterk opvalt is dat de Europese Unie en onze media enerzijds (terecht) niét de kant kiezen van de rechtse en extreemrechtse rakkers van Donald Trump, terwijl ze wél blijken de kant te kiezen van de rechtse en extreemrechtse rakkers van bepaalde oppositiepartijen in Venezuela, door gemakshalve en zonder te checken (laat staan dubbelchecken) al wat ze van de internationale agentschappen binnen krijgen klakkeloos te kopiëren.
Maar niet alleen dat, het ligt ook aan de accenten die gelegd worden, bij voorbeeld het herhaalde malen benadrukken van de massale migratie uit Venezuela als gevolg van het ‘falen van de regering.’ Terwijl bij voorbeeld 41% van de Salvadoreense bevolking geëmigreerd is naar de VS. En 52 miljoen Latijns-Amerikanen in de loop van de jaren naar het ‘noorden’ zijn gevlucht, waarvan 32 miljoen Mexicanen. In die zin is Venezuela alles behalve een uitzondering.
Maar ja, Venezuela heeft veel, heel veel olie! En er zitten nogal wat kapers op de kust om die te enteren. En wil nu juist president Nicolás Maduro iemand zijn die niet bereid is om – zoals vroeger gebeurde – de olie haast gratis te laten wegkapen.
Een andere parallel lijkt mij die tussen de aanstelling in 2019 door de rechtse oppositie van een soort ‘interim-president’ genaamd Juan Guaidó die fungeerde naast de officiële president Nicolás Maduro en nu de uitroeping tot president van de nobele onbekende Edmundo González Urrutia naast Nicolás Maduro die volgens de gekende resultaten de verkiezingen won.
Grote commotie rond al dan niet fraudepleging
Vandaag zien we wat er kan gebeuren wanneer fake news een land in zijn greep krijgt. Wat er gebeurt in Engeland is een hallucinant voorbeeld voor wat een leugen, viraal verspreid, door extreem rechtse krachten kan teweeg brengen. De leugen dat een migrant die met een bootje aanspoelt drie kleine kinderen vermoordt. Zo wordt Venezuela overspoeld door fake news verspreid door extreemrechtse krachten.
De hamvraag die zich stelt: werd er fraude gepleegd en zo ja door wie dan wel? Discussies lopen hoog op, wederzijdse verdachtmakingen en wantrouwen zijn schering en inslag.
María Corina Machado, de spreekbuis van de extreemrechtse MUD partij (die verschillende oppositiepartijen koepelt) beweert bij hoog en bij laag dat zij de verkiezingen gewonnen hebben. Volgens haar informatie zou hun kandidaat Edmundo González Urrutia 70% van de stemmen behaald hebben, terwijl Nicolás Maduro 30%.
In een halve eeuw beroepspraktijk nog nooit gezien
De Argentijnse socioloog en universiteitsprofessor Atilio Borón heeft daar ernstige bedenkingen bij.[1]
‘Het probleem is dat ze (de extreemrechtse oppositiepartij MUD, red), volgens hun eigen website, slechts beschikken over 9.400 van de 30.024 verslagen van de stembureaus, dus op zijn best een derde van de uitgebrachte stemmen, op basis waarvan ze de verpletterende overwinning van Edmundo González Urrutia projecteren. Tot overmaat van ramp zijn veel van de processen-verbaal die kunnen worden bekeken op de website die de militante María Corina Machado en Edmundo González voor dit doel hebben gebouwd, vals of ongeldig, omdat ze niet de gegevens bevatten van de leden van het stembureau, de opnemers van de stemmen en de identificatie van de stemmachine, evenals andere onregelmatigheden. Een eigenaardig feit: als je deze zeer merkwaardige notulen bestudeert, zie je dat in de 24 kiesdistricten het percentage stemmen voor González 63% was en voor Maduro 30%, wat een sociaal-politiek wonder is dat ik in een halve eeuw beroep nog nooit heb gezien. Wat we hier hebben zijn geen legitieme notulen, maar een door Washington gesponsorde ‘soft coup in ontwikkeling,‘ synchroon verspreid door de overgrote meerderheid van de media, strak gecontroleerd door rechts.’
De Nationale Kiesraad verzoekt de aflevering van de notulen[2]
Nog voor de verkiezingen van 28 juli weigerden twee van de tien meedingende partijen (waaronder de extreemrechtse patij MUD van de militante María Corina Machado) een akkoord te ondertekenen waarin ze zich bereid verklaarden de uitslagen te respecteren. De MUD publiceerde haar eigen uitslagen en weigerde ze anderzijds af te leveren aan het Hoog Gerechtshof, zoals gevraagd aan alle partijen.
‘De publicatie van de notulen door extreemrechts is een fraude die verspreid werd door de transnationale mediabedrijven en de regeringen die gelieerd zijn aan de Verenigde Staten, die deze staatsgreep hebben geregisseerd,’ besloot de uitvoerende vicepresident van het land Delcy Rodríguez vervolgens.
Andere oppositiepartijen volgen de houding van extreemrechts niet[3]
Claudio Fermín, van de sociaaldemocratische partij Soluciones uitte kritiek op de extreemrechtse MUD partij en benadrukte dat ‘het onbegrijpelijk is dat degenen die beweren over de notulen te beschikken, deze niet voorleggen. De instantie die deze zaak moet oplossen is de verkiezingskamer van het Hoog Gerechtshof.’
Hij verwees naar de incoherentie van de acties van de extreemrechtse oppositie.
‘De instanties om deze zaak op te lossen zijn niet de netwerken, het is geen digitale rechtbank van webpagina’s of nog veel minder, dat zou immers onwaardig zijn.’
Hij voegde eraan toe dat ‘het nu de staatshoofden of de ambassadeurs van zes of zeven buitenlandse mogendheden zijn of de eerste die we om de hoek te zien krijgen, omdat het hen zo goed uitkomt. Maar we moeten ernstig blijven.’
Van zijn kant hekelde Daniel Ceballos van de partij Arepa de houding van de extreemrechtse MUD partij.
‘Hoe kan ik belang hechten aan een webpagina die absolute en totale transparantie ontbeert,’ opperde hij, terwijl hij opmerkte dat uitgerekend zij ‘het hebben over transparantie.’
‘Hoe kan ik dat (= de door de oppositie voorgestelde notulen, red) bekrachtigen?’
Tot slot riep hij de Venezolanen op ‘om realistisch te zijn… en niet te geloven in deze fantasieën die de oplossing voor onze problemen bij derden leggen.’
Regering onder kritiek voor het uitstel van de bekendmaking van de definitieve uitslagen
De regering van Nicolás Maduro maakte niet meteen definitieve uitslagen bekend. Wettelijk is daar tot een maand na de dag van de verkiezingen tijd voor.
En daar is op zich niets mis mee. Tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2000, waarin George W. Bush (Jr.) het opnam tegen Al Gore, het Hooggerechtshof pas 35 dagen na de verkiezingsdag uitspraak deed in een door Al Gore aangespannen zaak. Bush won met een marge van 537 stemmen in Florida, de staat waar zijn broer toevallig ook regeerde.
Extreem rechts, dat van de sympathie van de Europese Unie (in het zog van de VS) kan genieten, beweerde van bij het begin van de verkiezingsuitslag dat ze beschikken over de notulen van de resultaten waarbij ze de ongehoorde score van meer dan 70% zouden behaald hebben.
Buitensporige cyberaanvallen
De Venezolaanse regering maakt zich sterk dat dé reden van het vertragen van de bekendmaking van de definitieve uitslagen te maken heeft met niet geziene cyberaanvallen.
Tal van Venezolaanse instellingen werden de dagen rond en na de verkiezingen het slachtoffer van cyberaanvallen vanuit het buitenland, als onderdeel van een georganiseerd plan om de toegang te verhinderen tot informatie die door de staat werd verspreid over de uitslagen en de terugkeer naar de verhoopte rust na de poging tot staatsgreep op 29 en 30 juli door gewelddadige groepen onder impuls van extreemrechts.
Een van de meest getroffen instellingen was de Nationale Kiesraad (CNE), met als doel de overdracht van de resultaten te verhinderen en twijfel te zaaien over de transparantie van de uitslagen, waarbij kandidaat Nicolás Maduro werd herkozen met 6.408.844 stemmen (51,95 procent).
Een dag eerder hekelde Nicolás Maduro cyberaanvallen op ten minste 25 staatsinstellingen, waarvoor hij de schuld legde bij de Amerikaanse zakenman Elon Musk en fascistisch rechts. Ook het Openbaar Ministerie en de luchtvaartmaatschappij Conviasa klaagden cyberaanvallen tegen hen aan.
Een digitaal spervuur[4]
Aanvallen werden in de vroege uren van de dag voor de verkiezingen van 28 juli afgeslagen, waarvan het grootste aantal werd uitgevoerd vanaf drie IP-adressen (numerieke labels, red) uit Singapore (respectievelijk 675, 68 en 6). Andere aanvallen werden uitgevoerd vanaf IP-adressen in de Verenigde Arabische Emiraten (255), de Verenigde Staten (90), Frankrijk (78), Hong Kong (6), Bulgarije (5), Turkije (3) en het Verenigd Koninkrijk (2).
Ook nog de eerste dagen na de verkiezingen werden op 24 uur tijd aanvallen uitgevoerd vanaf zes IP-adressen in Singapore: 586, 67, 64, 54, 6 en 1. Dit waren niet de enige, want er werden ook andere aanvallen verijdeld vanaf IP-adressen in Hong Kong (6), Bulgarije (3), Maleisië (1) en Nederland (1).
Dankzij het werk van Venezolaanse experts werden dagen nadien 810 aanvallen vanaf IP-adressen uit Singapore, 766 uit de Verenigde Arabische Emiraten, 522 uit Cambodja, 205 uit Nederland, 95 uit de VS, 78 uit Frankrijk, 57 uit Bulgarije, 22 uit Duitsland en 10 uit Hong Kong afgeslagen.
Via zijn account op het sociale netwerk X gaf het hackerscollectief Anonymous toe massale aanvallen te hebben uitgevoerd op officiële Venezolaanse staatssites. Volgens de groep troffen de aanvallen 235 officiële sites.
Volgens de mededelingen van president Maduro vertraagden de cyberaanvallen op de Nationale Kiesraad het uitbrengen van de stemmen en kwamen de aanvallen op het Venezolaanse kiesstelsel uit Noord-Macedonië. Dit land is sinds 2020 lid van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) is. Noord-Macedonië heeft een sterke bilaterale relatie met de Verenigde Staten, waaronder het delen van inlichtingen en samenwerking op cybergebied.
Een wonderbaarlijk toeval of toch niet[5]
Op 22 juli, zes dagen voor de dag van de verkiezingen in Venezuela, greep een bijeenkomst plaats in Noord-Macedonië met Amerikaanse ondernemers die banden hebben met Donald Trump. Aan die bijeenkomst in de Macedonische hoofdstad Skopje namen deel: Gordana Siljanovska Davkova, presidente van Noord-Macedonië en premier Hristijan Mickoski, beiden net verkozen door de conservatief-nationalistische VMRO-DPMNE-partij.
De gesprekken gingen onder meer over ‘digitale transformatie.’ Zaten verder rond de tafel zwaargewichten als de in Macedonië geboren Canadees Chris Pavlovski, bedenker van het Rumble-videonetwerk (een alternatief netwerk ten behoeve van Donald Trump). Daarnaast zat voormalig Amerikaans congreslid Devin Nunes en CEO van Trump Media & Technology Group (TMTG). Vervolgens Howard Lutnick, CEO van financieel dienstverlener Cantor Fitzgerald.
Uren na het sluiten van de stembussen in Venezuela, kort na middernacht op 29 juli, beweerden de Venezolaanse verkiezingsautoriteiten het doelwit te zijn geweest van cyberaanvallen.
De procureur-generaal van Venezuela, Tarek William Saab, meldde dat de cyberbestorming werd uitgevoerd vanuit Noord-Macedonië, ‘met de bedoeling om de gegevens die de Nationale Kiesraad (CNE) ontving te manipuleren.’ Volgens de Venezolaanse autoriteiten ging het om een DDoS-aanval (Distributed Denial of Service), een type aanval waarbij wordt geprobeerd een specifieke server of dienst te overbelasten door massale toegang, meestal met behulp van botnets (netwerken van robots).
De aanval zelf heeft niet de capaciteit om systemen binnen te dringen, maar eerder om servers te vertragen en uiteindelijk plat te leggen.
Het is onduidelijk of de bron van de cyberagressie daadwerkelijk Noord-Macedonië was, aangezien dergelijke aanvallen vaak gebruik maken van servers uit derde landen, waarbij software de herkomst van computers ‘maskeert’ (VPN’s) of zelfs botnets verspreidt over de hele wereld.
In dat geval, vanwaar kwamen de aanvallen dan wél?
Volgens het Carter Center is er geen bewijs van hacking geweest[6]
Het Carter Center geniet over het algemeen van een gedegen reputatie van objectiviteit. Opgericht door de voormalige Amerikaanse president Jimmy Carter, heeft het een lange geschiedenis van deelname aan verschillende verkiezingsevenementen. Sinds 2002 treedt het op als verkiezingswaarnemer en begeleider en als bemiddelaar in processen voor dialoog tussen regeringen en de oppositie.
Het was Jennie Lincoln die aan het hoofd stond van de waarnemingsmissie van het Carter Center in Venezuela. Zij is senior adviseur van het Center voor Latijns-Amerika en het Caraïbische gebied en landde een maand voor de verkiezingen in Venezuela. Ze zette in drie Venezolaanse staten, naast Caracas in totaal 17 verkiezingsexperts in.
Naderhand verzekerde ze dat er geen bewijs is van het hacken van het kiessysteem in Venezuela.
Op 8 augustus ontkende de Venezolaanse minister van Buitenlandse Zaken, Yván Gil, die beweringen. In die zin wees de functionaris erop dat het hen ontbreekt aan objectiviteit en onpartijdigheid. Zou wel eens kunnen. Want sinds 2020 wordt het Carter Center geleid door Paige Alexander. En wie is die man? Hij werkte jarenlang voor USAID. En wat is USAID? Een agentschap voor ontwikkeling van de Amerikaanse staat dat verdacht wordt van medeplichtigheid aan tientallen pogingen of effectieve staatsgrepen in landen van Latijns-Amerika, die niet bereid bleken de rug te krommen onder de Amerikaanse dwingelandij. Verder werkte de brave borst als consultant voor de Rockefeller Foundation en het Open Society Institute, niet-gouvernementele organisaties, die weliswaar door Washington worden gefinancierd.
Minister Yván Gil wees de verklaringen van Jennie Lincoln resoluut af, daar ze volgens hem op geen bewijzen stoelen.
Op 31 juli bracht Netscout, dat in Massachusetts gevestigd is, een rapport uit waarin een aanzienlijke toename van het internetverkeer in Venezuela op 29 juli werd bevestigd. Volgens het Amerikaanse bedrijf viel de toename van het verkeersvolume samen met een 10-voudige toename van DDoS-aanvallen tegen het land. Netscout noemde het een ‘carpet bombing DDoS-aanval,’ een verwijzing naar de tactiek van verzadigingsbombardementen die werd gebruikt in conflicten zoals in de Vietnamoorlog.
Beslissing van de Kieskamer van het Hooggerechtshof[7]
Op 10 augustus meldde de Kieskamer van het Hooggerechtshof (TSJ) dat haar magistraten klaar waren om de expertise van al het verkiezingsmateriaal in fysieke of digitale vorm uit te voeren. Ambassadeurs en buitenlandse diplomaten werden bijeengeroepen om in aanwezigheid van negen voormalige presidentskandidaten (de kandidaat van de extreemrechtse MUD partij weigerde te verschijnen) en de 38 politieke partijen die aan de verkiezingen deelnamen het definitieve besluit van de Kieskamer van het Hooggerechtshof te aanhoren.
Het viel op dat de aanwezige partijen die de MUD partij steunden geen fraudeclaims indienden noch andere informatie die de vermeende overwinning van de oppositiekandidaat Edmundo González Urrutia zou bevestigen.
De Kieskamer benadrukte dat de Nationale Kiesraad ‘volledig verscheen en voldeed aan de eis geformuleerd door de Kamer, door tijdig alle documenten met betrekking tot het proces in te dienen.’
Tenslotte meldde de Kieskamer het belang van het feit dat van de 38 aanvragende politieke partijen, die de hoorzittingen tijdig bijwoonden, 33 van hen het vereiste verkiezingsmateriaal hadden ingediend.
Zoals het er nu naar uitziet zal Nicolás Maduro nog eens zes jaar verder het land kunnen regeren. Vraag is in hoever de Verenigde Staten zinnens zijn de moordende sancties tegen het land verder te zetten, zoals ze bereid gevonden worden om de moordende genocide in Gaza te blijven financieren.
[1] Venezuela. ¡Exhiban las actas! – Resumen Latinoamericano
[2] Venezuela. Delcy Rodríguez expone ante cuerpo diplomático situación postelectoral – Resumen Latinoamericano
[3] Venezuela. Exaspirantes a presidencia desestiman resultados que sustenta Edmundo González – Resumen Latinoamericano
[4] Venezuela. Continúa ataque cibernético contra instituciones del Estado venezolano – Resumen Latinoamericano
[5] Estados Unidos. Empresarios vinculados a Trump visitaron Macedonia del Norte seis días antes de las elecciones en Venezuela – Resumen Latinoamericano
[6] Venezuela. Mentiras de Jennie Lincoln cuestionan imparcialidad del Centro Carter – Resumen Latinoamericano
[7] Venezuela. TSJ inicia el peritaje del material electoral consignado tras comicios del 28J – Resumen Latinoamericano
