De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Eerste transgender gemeenteraadslid in Cuba
Cuba, Holebi's en transgenders, Mariela Castro -

Eerste transgender gemeenteraadslid in Cuba

maandag 3 december 2012 08:58
Spread the love

In Caibarien, een gemeente in de provincie Villa Clara, werd eind oktober voor de eerste keer in de Cubaanse geschiedenis een transgender persoon verkozen in de gemeenteraad. Dit is opnieuw een stap voorwaarts in de voortdurende strijd voor maatschappelijke aanvaarding van holebi’s en transgenders.

Adela Hernandez is een 48-jarige gezondheidswerker die werd geboren als Jose Agustin Hernandez. Al zeer vroeg was ze ervan overtuigd dat ze liever als vrouw door het leven ging. In het rurale conservatieve Cuba van de jaren ’70 en ’80 geen evidentie. Haar eigen familie klaagde haar aan op basis van het wetsartikel ‘gevaar voor de openbare orde’, waarna ze twee jaar in de gevangenis zat. Dit wetsartikel werd overigens tot de jaren ’80 door homofobe politieagenten en rechters misbruikt tegen holebi’s, iets waar onder andere CENESEX – het Nationaal Centrum voor Seksuele Opvoeding – onder leiding van Mariela Castro jarenlang en met succes strijd tegen voerde

De tijden zijn veranderd en gelukkig maar. Sinds de jaren ’90 is er een onophoudelijke campagne voor de emancipatie van holebi’s en transgenders in de Cubaanse maatschappij. Een ankerpunt was de film Fresa y Chocolate die een scherpe kritiek gaf op hoe homoseksuelen behandeld werden in Cuba. Begin jaren ’90 zagen ruim twee miljoen Cubanen deze ‘schandaalfilm’ in de bioscopen. De maatschappelijke impact was enorm.
CENESEX was de drijvende kracht achter de veranderingen op wettelijk vlak.

Het grote probleem is dat diepgewortelde homofobie – die nog dateerde van de Spaanse kolonisatie – niet uitgeroeid wordt met wetten. Culturele verandering vergt heel wat meer tijd dan wetsaanpassingen. Daarom werkte CENESEX workshops uit, maakte het televisieprogramma’s,  verdeelde handboeken, organiseerde debatten,…

Gemeenteraadsverkiezingen

En die strijd werpt duidelijk zijn vruchten af. Cuba kwam de laatste jaren regelmatig in het nieuws met opmerkelijk positieve berichten over de positie van holebi’s en transgenders in de maatschappij. Je herinnert je misschien nog de maatregel over gratis geslachtsoperaties of het interview in La Jornada met Fidel Castro over de zeer moeilijke periode in de jaren ’60, die ook in onze pers weerklank kreeg.

Nu is er dus ook het eerste transgender gemeenteraadslid, verkozen met 280 van de 450 stemmen. Officieel is Adela Hernandez nog steeds een man. Ze maakte nog geen gebruik van de mogelijkheid op een gratis operatie, ze laat deze optie nog open. Ze reageerde uitgelaten op haar verkiezing: “Dit is een grote triomf. Homofobe personen zullen altijd bestaan, maar zijn in de loop der jaren een minderheid geworden”. Door haar verkiezing op gemeentelijk vlak, is ze ook kandidaat voor de parlementsverkiezingen in 2013.

Adela vluchtte na haar gevangenisstraf weg uit haar plattelandsdorp en werd dikwijls geconfronteerd met fysiek geweld. Over de jaren heen vond ze werk als conciërge in een hospitaal, vervolgens als verpleegster en sinds kort werkt ze als elektrocardiogram technieker. Haar buren kennen haar nog steeds als ‘Adela de verpleegster’. Ze was steeds zeer actief in het wijkcomité – de CDR – wat zeker geholpen heeft bij haar verkiezing. Adela beschouwt zichzelf als een revolutionaire: “Iemands seksuele oriëntatie bepaalt niet als je revolutionair bent of niet, dat gevoel komt van binnenuit”. Als gemeenteraadslid vindt ze het in de eerste plaats haar taak om de gemeenschap te vertegenwoordigen, maar ze belooft ook om steeds de verdediging van holebi’s op zich te zullen nemen.

Emancipatie

Conclusies trekken op basis van één gebeurtenis is gevaarlijk, maar het staat onomstotelijk vast dat de verkiezing van een transgender in de gemeenteraad twintig jaar geleden nog onmogelijk zou geweest zijn. Niet omwille van wettelijke beperkingen, maar eenvoudigweg omdat de Cubaanse ‘jan met de pet’ nooit voor een transgender had gestemd.  Er zijn meerdere zaken die aantonen dat de maatschappelijke aanvaarding van holebi’s en transgenders stilaan een feit is in Cuba.

Toch waarschuwt Mariela Castro dat de strijd niet gestreden is. Op Manifiesta benadrukte ze nogmaals dat er zowel op maatschappelijk als op wettelijk vlak nog steeds werk aan de winkel is en dan CENESEX die strijd dan ook niet zal staken. We hopen dan ook dat de verkiezing van Adela Hernandez een extra duwtje in de rug is voor alle Cubanen die zich al decennialang hiervoor inzetten!

Bronnen:

Conferentie Mariela Castro op Che Presente  2012

The Guardian

ICS-brochure

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!