Nederland heeft afgelopen nacht hevig gedebatteerd over een voorstel om het al dan niet onverdoofd slachten van dieren te verbieden. Het voorstel werd gelanceerd door Marianne Thieme, die voor de PvdD (partij voor de dieren) zetelt in de Tweede Kamer. De uitslag momenteel is nu dat ritueel slachten in Nederland verboden wordt, maar dat er wel uitzonderingen worden ingebouwd. De bewijslast wordt namelijk bij de religieuze groepen gelegd, waarmee wordt bedoeld dat als Joden of Moslims wetenschappelijk kunnen aantonen dat hun slachtwijze niet meer dierenleed teweegbrengt, zij hun praktijk zonder enig probleem kunnen verder zetten.
Het feit dat er dus een soort “compromis” is uitgewerkt, is te danken aan de partijen die het eens zijn dat ritueel slachten inderdaad niet kan, vanwege het toegenomen dierenleed ten opzichte van verdoofd slachten, maar die dankzij hun grote achterban van gelovigen niet anders kunnen dan de uitzondering te voorzien.
Hetzelfde probleem kennen we in België. Het debat over het ritueel slachten van dieren in België wordt steevast vakkundig omzeild. Al te veel beslissingen worden partijstrategisch genomen en staan een eenduidige beslissing maar al te vaak in de weg. Bepaalde partijen, voornamelijk de linkse partijen in België, weten dat hun achterban voor een groot deel bestaat uit allochtone gelovigen. Het nemen van een beslissing in hun nadeel, zou wel eens kunnen zorgen voor een verminderd kiezerspotentieel.

Laat me duidelijk zijn. Ik heb respect voor mensen die hun geloof willen belijden. En er bestaat inderdaad zoiets als het recht op godsdienstvrijheid. Maar men moet ook beseffen dat dit recht niet absoluut is. In de eerste plaats zou men bijvoorbeeld al kunnen argumenteren dat het uiteindelijke gevolg hetzelfde blijft: mensen eten vlees, en of dat nu van een onverdoofd of verdoofd geslacht dier afkomstig is, mij maak je niet wijs dat de smaak van het vlees daardoor verandert, of dat het eten van een verdoofd geslacht dier uw hele spirituele geest overhoop haalt. Een ander argument dat het ritueel slachten moeilijk maakt wordt uitgelegd in een wetsvoorstel van de partij N-VA (2009). Men doet beroep op het gelijkheidsbeginsel. Je krijgt twee soorten mensen: mensen die zich houden aan de wet betreffende de bescherming van de dieren, en mensen die dat niet doen. Zij stellen niet dat het recht op vrije godsdienstbeleving niet gerespecteerd moet worden, maar als je het moet afwegen tegenover dierenwelzijn, moet het dierenwelzijn primeren. Een mening die ook mij is toegedaan. Omdat één of andere schrijver destijds beslist heeft om dieren openlijk te offeren door het de keel door te snijden om één of andere God gunstig te stellen, hoeft dat niet te betekenen dat je dat vandaag nog steeds moet doen. Als in die tijden werd beslist dat iedereen dieren zou eren door enkel groenten en fruit te eten, had het er misschien allemaal anders kunnen uitzien. Ik bedoel maar, je kan rituelen hebben, maar als daarmee het welzijn van dieren wordt geschaad, verliezen ze al mijn respect in deze moderne tijden. Rituelen kunnen perfect zonder dat dieren of mensen daar onder lijden. Daarom bijvoorbeeld dat ik het krakelingenfeest in Geraardsbergen ook absoluut niet kan goedkeuren. Want ook dat is een ritueel waarbij de hooggeplaatsten elk jaar nog levende visjes doorslikken. Een praktijk die vandaag verboden zou moeten worden. Maar opnieuw speelt hier de vrijheid van erediensten.

Maar goed, in België bestaat er dus nog steeds een uitzondering in de wet bescherming van de dieren dat ritueel slachten toelaat. Het wordt tijd dat ook in België eens een stevige discussie wordt gevoerd over dit onderwerp, en dit op een openlijke manier, dus niet enkel beperkt tot discussies in de Raad voor Dierenwelzijn. Ik zie geen enkele reden waarom dat niet kan, net zoals ik geen enkele reden zie waarom Joden of Moslims problemen zouden hebben met dieren die vlak voor de slacht verdoofd worden. Een vegetariër ziet meteen of hij vlees op zijn bord voorgeschoteld krijgt en kan dat bijgevolg weigeren. Maar een religieuze groep kan onmogelijk zien of het vlees op rituele wijze geslacht werd. De slechterik in mij zou dan kunnen zeggen dat men dieren op de gebruikelijke wijze slacht, maar hen het etiket ‘ritueel’ opkleeft waar het gewenst wordt. Uiteindelijk ziet niemand het verschil. En als Joden met het argument afkomen dat politici ‘dieren belangrijker achten dan mensen’, dan acht ik het opportuun dat zij best eens grondig filosoferen over de kern van de zaak. Het leed dat aan dieren wordt toegebracht is uiteindelijk wel wat erger dan een gekwetste ziel.

Je kan toch onmogelijk onder het mom van religie alles wensen wat je wil. Ik wil ook zoveel dingen, dingen die bij wet hier verboden (zullen) zijn. Maar de maatschappij verandert, je moet je daar gewoon bij durven neerleggen. Ik heb het alleszins altijd vreemd gevonden dat religie dikwijls boven de (plaatselijke) wet staat. Waarom heb je dan nog wetgeving, als je uitzonderingen voorziet voor elke religiebeleving? In dat geval is er inderdaad een gelijkheidsbeginsel dat met haken en ogen aan elkaar hangt. Het is zoals het verbod om te roken op café: de eerste maanden is er veel gemor, maar nadien respecteert iedereen het. En wie er nadien echt nog problemen mee heeft, niets staat hen in de weg om andere plaatsen op te zoeken waar het wel nog wordt toegepast.
Het is overigens ook vreemd dat religies de wet kunnen bepalen, maar als de wet zich inmengt met religie is er plots een probleem. De wet kan bijvoorbeeld niet dwingen dat er in België ook vrouwelijke priesters zouden mogen zijn, of dat priesters zouden mogen trouwen. Het is nochtans een pure vorm van discriminatie. Nee, dat is iets wat enkel de paus kan beslissen. Maar als het christendom zich bedreigd voelt, mag ze wel de wet naar hun goeddunken laten aanpassen. Eerlijk gezegd, ik begrijp dit niet. Als de wetgever geen inbreng heeft in de manier hoe religies beleefd worden, hebben religies ook het recht niet zich te moeien in de wet. Als we dan toch zo op onze scheiding van kerk en staat gefocust zijn, moet men maar consequent zijn.
Daarom hoop ik dat het debat hier voor de zoveelste keer opnieuw heropend kan worden, en er met redelijke argumenten wordt gediscussieerd over de kern van het probleem, desnoods ook tot een gat in de nacht. Al zullen partijstrategische belangen altijd wel parten blijven spelen. Maar een centrumrechtse meerderheid in het parlement -zoals nu het geval is- biedt mogelijkheden om een nieuw wetsvoorstel in België te creëren, waar hopelijk iedereen zich in kan vinden onder het mom van “compromis”.