Een rapport van het VN-comité voor Economische, Sociale en Culturele Rechten over Duitsland, haalde begin juli onze landelijke pers niet, maar zorgde voor des te meer commotie bij onze oosterburen. De VN waren immers allesbehalve mals voor het sociale beleid van de Duitse overheid en doorbrak daarmee de dikwijls kritiekloze lofzang, van Duitsland-believers op het Duitse economische model, dat door andere landen zo snel mogelijk nagevolgd zou moeten worden.
Dat Duitsland goede economische cijfers scoort, wie zijn wij om het te betwisten. Of iedere Dieter met de pet daar even wel bij vaart, daar hadden we reeds gegronde twijfels over, en die zijn alleen maar toegenomen na het doornemen van het VN-rapport. Wie er zeker ondermaats meedeelt in de groeiende welvaart is Saidah en de vele andere miljoenen migranten, ook van de tweede of derde generatie, die vooral met de donkere zijde van het Duits welvaartsmodel te maken hebben.
Volgens het VN-rapport leeft 13% van de Duitse bevolking onder de armoedegrens en hebben 1,3 miljoen werkenden extra inkomensondersteuning nodig omdat hun loon niet genoeg is om van te leven. In het bijzonder kinderarmoede is een probleem, dat 2.5 miljoen kinderen treft. Het VN-comité neemt de Harz IV wetgeving op de korrel waarvan de bijstandsuitkeringen de steuntrekkers ver onder de armoedegrens drijft.
Verder wordt ook de discriminatie aangeklaagd in de Duitse samenleving. Twintig jaar na de éénmaking is de werkloosheid in voormalig Oost-Duitsland nog steeds dubbel zo groot als in de Westerse Länder. Ook de hoge werkloosheid onder mensen met een handicap is een teken dat het sociaal systeem onvoldoende toegerust is om dit probleem op te vangen. Vooroordelen tegenover migranten zorgen voor een andere hardnekkige discriminatie op de arbeidsmarkt. Ook de situatie van asielzoekers in Duitsland is weinig benijdenswaardig. Ze ontvangen niet eens de ondermaatse Harz IV bijstandsuitkeringen, leven in bouwvallige en overbevolkte woonkazernes, hebben geen recht om te werken en krijgen enkel medische zorg in noodsituaties. Het ontzeggen van basisrechten aan asielzoekers is een schending van internationale conventies; het VN-comité roept de Duitse overheid daarom dringend op er voor te zorgen dat asielzoekers gelijke toegang hebben tot het sociale zekerheidssysteem, de gezondheidszorg en de arbeidsmarkt.
Ook over de groeiende armoede onder de oudere bevolking zijn de VN heel bezorgd. Volgens een rapport van het Duitse ministerie voor Sociale Zaken stegen de pensioenen tussen 2001 en 2010 gemiddeld jaarlijks met 0.82 %. De gemiddelde jaarinflatie bedroeg in diezelfde periode 1.36%. In 10 jaar daalde de koopkracht voor Duitse gepensioneerden zo met meer dan 6% terwijl de welvaart met meer dan 20% toenam. Meer dan 400.000 65-jarigen zijn hierdoor afhankelijk van de overheid voor bijkomende sociale bijstand. Door de miljoenen recent gecreëerde lageloonjobs is de verwachting dat dit aantal alleen maar zal stijgen de komende jaren. Gevraagd naar een reactie op deze ontwikkeling, stelde het Bundesarbeitministerium dat de pensioenen de lonen volgen en niet de inflatie en dat ook de lonen geen bescherming bieden tegen inflatie.
Tja, zoiets kun je ook ‘Welvaartsvastheid’ noemen, de Duitse variant ervan zeg maar. Eigenaardig dat de meeste Duitsland-believers daar zo weinig gewag van maken…
Claude Rolin, algemeen secretaris
Marc Leemans, nationaal secretaris
