Update: op 080325 brengt schrijver en Balkankenner Johan de Boose deze geschiedenis in De Standaard (foto)**. Een ontluisterende en verhelderende, pakkende documentaire op Canvas over het hoe en waarom het militair gretige regime van president Poetin aan de macht kon komen is nu beschikbaar : THE CORRIDORS OF POWER (2022).
Hoe? Door een al te pragmatisch en ook een drastisch militair optreden van de VS (met als president Bill Clinton) en de NAVO in de Kosovo-crisis in 1999, waarbij de Serviër Milosevic een genocidaire oorlog voerde in het Noorden van voormalig Joegoslavië! Hij liet met tanks op een bepaalde trotse familie schieten, die zich in haar boerderij had verschanst. Een exces dat wij niet begrepen, toen wij de rij lijken op het eind van de gevechten zagen liggen, half bedekt, mannen, vrouwen en kinderen.
[Wellicht moeilijk te begrijpen voor Belgen: Milosevic bracht met de Serviërs, die geobsedeerd lijken door hun Eer, een genocide op gang tegen de buren in voormalig Joegoslavië, zogezegd om een nederlaag van zijn volk te wreken.. uit de 14de eeuw! Servië en omliggende naties en volken, het zijn bijzonder vechtlustige mensen, zo was ook al tijdens WO I en WO II gebleken. In deze zone zijn er naar onze normen ongewoon veel mensen die bereid zijn tot “onrechtvaardigheden” en wreedheden in oorlogstijd. ]
President Jeltsin van Rusland werd in zijn reactie en dialoog met de VS te slap bevonden door communisten en nationalisten in Moskou. Toen de VSA eerst in Pristina in Kosovo Servische stellingen bombardeerde, en later ook Belgrado (waarbij echter onschuldige slachtoffers vielen, en zelfs de Chinese ambassade per abuis geraakt werd), omdat ze Milosevic wilden laten ophouden de Joegoslavische moslims te doden en te verdrijven, stonden bepaalde legereenheden tegen hem op! Tanks namen posities in Moskou en omstreken in. Het Russische Leger had plannen om door Oekraïne en Hongarije troepen te sturen, boots on the ground, in Servië. (Oekraïne zei ja, passeer maar, maar Hongarije en Bulgarije vonden dat geen goed idee). President Boris Jeltsin werd aan de kant geschoven. Zo kon de harde lijn de macht grijpen, met als nieuwe sterke man Vladimir Poetin, maar ook gesteund door een deel van de bevolking, die op straat kwam tegen Jeltsin en tegen de VSA. De rest is geschiedenis…
___
Toch is de schuldvraag over het ontstaan van het militaristisch klimaat niet eenvoudig, de ketting van overwegingen en daden is nog wat langer. De VS handelden militair om mensenlevens te redden vanuit het RTP-principe: The Responsibility to Protect [Civilians in mortal danger]! Een humanitair principe dat de VS hadden geadopteerd tegen de Servische massamoordenaars tijdens de onafhankelijkheidsoorlog midden jaren negentig. Toen had heel Europa totaal geen antwoord gehad op de broedermoorden in dat land aan de Adriatische zee. Toen hebben pas bombardementen door de VSA in NAVO-verband op Servische militaire stellingen na drie jaar en half de ellendige genocide en burgeroorlog kunnen stoppen. De beruchte massamoord op duizenden mannen en jongens in Srebrenica had de NAVO-actie uiteindelijk getriggerd! Daar kan je dus menselijk bekeken moeilijk tegen zijn.
___
(Madeleine Albright, in 1999 in het midden van de draaikolk der gebeurtenissen…
___
Het optreden in Kossovo in 1999 betrof ook het in praktijk brengen van een les in verantwoordelijkheid naar kwetsbare burgers die terugging op het litteken van de Shoah, de Holocaust. Madeleine Albright, Secretary of State (Minister van BZ) heeft daar (terecht) op aangedrongen, vanuit persoonlijke ervaringen met genocide. Herinner u dat de geallieerden onder kritiek vielen en gezichtsverlies leden na de oorlog, omdat zij wel tegen de troepen van Hitler hadden gevochten, en Europa bevrijd, maar omdat ze niets specifieks hadden ondernomen om de grootschalige genocide in de concentratiekampen te stoppen! Een gruwelijke realiteit die aan de top, bij de Amerikaanse president en Prime Minister Churchill, toch wel bekend was geweest.
In Pristina, hoofdstad van Kosovo, herinnert overigens een standbeeld van president Clinton tot op vandaag dankbaar aan dit bevrijdende optreden van het leger van de USA!
___
Hier een beeld van burgerdoden die vielen onder slecht geplaatste Amerikaanse
bombardementen in Pristina en Belgrado.
___
Helaas ging dat Amerikaanse NAVO-ingrijpen met “rechtvaardige militaire macht” in tegen het grote principe dat de internationale politiek regeert, dat ieder land zijn interne aangelegenheden mag regelen volgens eigen inzichten, en dat andere landen en legers daar niet mogen op ingrijpen!
Zo heeft een menselijke bekommernis en het zorgend medeleven bij “de politieman van de wereld”, de VSA, met duizenden belaagde en met de dood bedreigde onschuldige burgers in onze eigen tijd… de wereld per slot van rekening terug gevaarlijker gemaakt voor miljoenen mensen en oorlog dichterbij gebracht.
Met andere woorden: er is geen grote schuldige aan te wijzen!
Het een bracht het ander mee. Goede daden bleken ontwrichtend omdat zij ook ongewenste neveneffecten hadden.
___
___
De Amerikanen werden wel wat overmoedig, dat geven de Amerikaanse machthebbers (zoals Madeleine Albright) en generaals (zoals Clark en Petraeus) van de jaren negentig nu toe. “Wij Amerikanen zijn nooit goed geweest in luisteren”. Door onze voortvarendheid hebben wij de Russen vernederd en dat maakte de voedingsbodem voor de opkomst van het trotse, ambitieuze en repressieve regime van majoor, of kolonel Vladimir Poetin. Die zichzelf als eeuwige president maakte, de opstand in Tchetchenië hard neersloeg, tegenstanders laat vermoorden, militair ingreep in Syrië en in 2022 Oekraïne binnenviel. En zo een atomaire apocalyps dichter bij bracht dan ooit voorheen sinds 1945.
Maar die moed en daadkracht heeft dus verkeerd uitgepakt, hoewel ze ethisch (moreel) zeer goed te verantwoorden was!
Meer nog: in zekere zin kan je hier zien dat oorlog niet zomaar “ontspoord mannelijk agressief gedrag” kan genoemd worden (zoals ik in 1997 zelf in een opiniestuk in De Standaard deed). Het is immers juist een verzorgende houding, vanuit het hart, van een vrouw als Madeleine Albright, die geen burgers, families, wilde laten uitmoorden, die de “chain of events”, de ketting van oorzaken en gevolgen heeft in gang gezet.
Nog anders geformuleerd: Oorlog zal altijd af en toe opduiken in de menselijke bezigheden en geschiedenis. Soms om goede redenen, soms niet.
Deze story maakt naar mijn aanvoelen veel duidelijk. Het is een van de echte eye-openers, deze docu, zo heb ik er in geen jaren een gezien. Een van de lessen is ook dit: laat ons stoppen met simpele verwijten te maken aan deze of gene betrokken partij. Het is onzin dat oorlogen alleen maar door het winstbejag van wapenmakers zou komen; zelfs dat het allemaal de schuld is van Vladimir Vladimirovitsj Poetin (° 7 oktober 1952), die een soort boze geest zou zijn, een monster, is naast de kwestie.
Deze docu geeft een bijzonder helder beeld van de bochten die de wereldgeschiedenis heeft gemaakt, die tenslotte tot de militair gespannen situatie vandaag heeft geleid, waarbij onze generaals, zoals alle experten, extreme boodschappen brengen (zoals concrete voorbereidingen treffen voor als een landoorlog bij ons zou komen), en waarbij intussen wellicht een klein miljoen soldaten en officieren en burgers zijn omgekomen, aan het front in Oekraïne. En waar zoals onlangs is becijferd, voor vijfhonderd miljard kosten moeten gemaakt worden om de fabrieken, behuizing, infrastructuur, wegen, energiecentrales… weer op te bouwen.
NB. Deze documentaire is tevens een nieuw voorbeeld hoe Grote Media, MSM als je wil, geregeld superkwaliteit brengen, zeer goed geïnformeerd en kritisch naar alle betrokken partijen.
____________________
** Reproductie van het opiniestuk van expert Johan de Boose
___
___
Blog 985, 930 keer gelezen op 10 maart 2025