Van Damme, die zich sterk maakt dat hij zich laat leiden door wetenschappelijk onderzoek, krijgt echter meteen weerwerk van enkele specialisten ter zake. Ze zijn met velen, ik beperk met hier tot twee belangrijke stemmen.
Piet Van Avermaet, directeur van het Steunpunt Diversiteit & Leren, verbonden aan de vakgroep taalkunde, Universiteit Gent en docent van de vakken ‘multiculturalisme studies’, ‘meertaligheid in onderwijs’ en ‘taalbeleid’ zegt: ‘Het gebruik van de thuistaal op school heeft geen negatieve impact op de verwerving van het Nederlands. Er is geen enkel internationaal onderzoek waaruit blijkt dat een exclusief taalbadmodel in de dominante taal de beste resultaten zou opleveren.’ En ook: ‘Het taalbadmodel gaat in tegen inzichten over processen van tweede taalverwerving van de laatste twintig jaar ’.
Kris Van den Branden, hoogleraar taalkunde en lerarenopleider aan de KU Leuven en tevens de academisch verantwoordelijke van het Centrum voor Taal en Onderwijs verwijst naar een uitgebreide studie van de OESO uit 2012 (waar Van Damme nota bene toen onderzoeksleider was). In die studie wordt sterk gepleit tegen het segregeren van groepen kwetsbare leerlingen in aparte stromen of klassen. Het gevaar is volgens de auteurs groot dat leraren in die stromen lage verwachtingen ten opzichte van de leerlingen zullen koesteren, wat een nefast gevolg kan hebben voor de kwaliteit van het taalaanbod en de rijkdom van de instructie. In diezelfde trant verwijst hij naar het recente, onderzoeksgebaseerde rapport over de organisatie van taalintegratietrajecten van Trioen e.a. (2021). Ook zij pleiten niet voor een doorgedreven systeem van niveauklassen waarbij anderstalige leerlingen worden afgezonderd. Integendeel, het rapport schuift een meerlagig ondersteuningsmodel naar voor, dat in de eerste plaats inzet op de structurele verhoging van de onderwijskwaliteit in de heterogene klas.
Het is met andere woorden niet wetenschappelijk uitgemaakt dat de aanpak die Van Damme voorstelt de beste is. De stelligheid waarmee hij dit poneert is dus zeker niet op zijn plaats.
Uiteraard mag er nagedacht worden over hoe taalverwerving beter kan aangepakt worden, maar het stoort me mateloos hoe kinderen/mensen uit een andere cultuur altijd ‘geproblematiseerd’ worden. Het lijkt alsof ze afgezonderd moeten worden zodat onze Vlaamse kinderen/mensen zich ten volle kunnen ontplooien. Er wordt vergeten dat net het samenzitten en samen leren een aantal andere, zeer waardevolle competenties en kennis oplevert. Het is hoopgevend om te zien hoe ‘onproblematisch’ de kleurrijke klas voor een hele hoop hedendaagse kleuters en kinderen is. Vele volwassenen kunnen hier nog iets van leren.
De problematisering van personen uit een andere cultuur sluit natuurlijk goed aan bij bepaalde politieke en maatschappelijke stromingen die mensen uit andere landen vooral portretteren als een gevaar voor onze maatschappij. Het voedt helaas bewust en onbewust de onderstroom van bedekt of onbedekt racisme, onverdraagzaamheid en de ontmenselijking van zij die kloppen aan de poorten van Europa maar teruggeduwd worden in de zee.
