Iddo Elam en Soul Behar Tsalik, dienstweigeraars, foto: Oren Ziv
Het onvolprezen blad +972, genoemd naar het internationale voornummer voor telefoonverbindingen met Israël en de bezette gebieden, houdt taai vol in zijn kritische berichtgeving en opiniëring over Israël. Onlangs berichtte het over de politieke dienstweigering, naar aanleiding van twee jongeren die daar bewust voor kozen en de gevangenis in moeten…
De journalist en fotograaf Oren Ziv interviewde Iddo Elam en Soul Behar Tsalik voor zij de gevangenis ingingen wegens hun dienstweigering. Er zijn natuurlijk manieren om aan de dienstplicht te ontsnappen zoals argumenteren dat je pacifist bent en het niet met je geweten in overeenstemming kan brengen op mensen te schieten, of een ziekte of psychische problemen veinzen. Als dat geaccepteerd wordt is het een systeemconforme ontwijking van een bevel van de staat.
Maar iets heel anders is zeggen dat je niet het leger in wilt omdat je niet akkoord gaat met het politieke beleid van het land en de militaire uitwerking daarvan. Dat is het systeem en zijn beleid in vraag stellen, en leidt tot straf, namelijk opsluiting. De maat daarvan is niet vastgelegd, ze wordt per persoon bepaald en de opsluiting kan herhaald worden. Recente politieke dienstweigeraars kregen gevangenisstraf die varieerde van 60 tot 185 dagen.
Refuse to take part in genocide! Solidariteitsmanifestatie bij de dienstweigering van de beide activisten (foto Oren Ziv)
Iddo Elam en Soul Behar Tsalik arriveerden bij het recruteringscentrum waar zij kwamen verklaren dat zij de legerdienst weigerden in het gezelschap van vrienden en familie en ook van activisten van Mesarvot, een solidariteitsbeweging die de “refuseniks” steunt, en van Banki, de jeugdafdeling van de Communistische Partij van Israël. En ook van Itamar Greenberg, die al vier periodes van opsluiting wegens dienstweigering achter de rug heeft, in totaal 105 dagen opsluiting. Na hun verklaring van dienstweigering werden Iddo Elam en Soul Behar Tsalik overgebracht naar de militaire gevangenis.
Het activisme rond dienstweigering is natuurlijk niet beperkt tot een verklaring, gevolgd door opsluiting. Daaraan vooraf gaan publieke optredens waarbij uitgelegd wordt dat legerdienst geweigerd wordt als protest tegen het regeringsbeleid met zijn oorlog in Gaza en zijn discriminatie van Palestijnen, de miskenning van hun rechten en de agressieve politiek tegenover hen.
Iddo Elam: “Ik heb overwogen een vrijstelling aan te vragen [omwille van mentale gezondheid] maar de beslissing om te weigeren kwam voort uit een gevoel van verantwoordelijkheid om ze tot onderdeel te maken van de strijd, een protest dat gesprekken zou losmaken over de bezetting, de oorlog en de dienstplicht. Ik denkt dat het hoogst belangrijk is dat jonge mensen niet naar de oorlog gestuurd worden zonder dat ze begrijpen waar de oorlog rond draait.”
“We hebben nu een regering die je naar fascisme overhellend zou kunnen noemen, uiterst rechts, met als doelstelling uiteindelijk de kolonisatie van Gaza te promoten, de kolonisatie van de Westelijke Oever voort te zetten, en uiteindelijk zelfs in Libanon te koloniseren. Die acties zullen leiden tot de dood van honderden of misschien wel duizenden Israëlische doden meer, en natuurlijk ook van tienduizenden Palestijnse en Libanese doden meer.”
“Ik denk dat de media, de regering en het hele systeem dat druk uitoefent om legerdienst te doen niet open praat over de realiteit hier en over de doelstellingen van de oorlog, en ik voel me verplicht te protesteren en deze waarheden bekend te maken. En ik doe dat ook voor de zaak van de Israëli’s: om een akkoord voor de vrijlating van de gijzelaars te bekomen.”
Bij hun publieke optredens stuiten de activisten uiteraard ook op agressieve commentaren en tegenargumenten van voorbijgangers of mensen die in discussie willen gaan. Kort na 7 oktober 2023 was het heel moeilijk om nog gesprekken te voeren, maar nu lijkt er weer meer interesse voor omdat, zo zegt, Iddo Elam, de oorlog niet de belangen verdedigt van de gijzelaars of van de Israëli’s in het algemeen.
De beide dienstweigeraars hebben zich laten adviseren over de gevangenschap door andere refuseniks die die al achter de rug hebben: hoe je je best gedraagt om niet in de isoleercel geplaatst te worden of in “de vleugel”, het gevangenisonderdeel waar de leefomstandigheden slechter zijn dan elders…
