Uit schattingen moet blijken dat het wanbeheer van bankiers – die de voorbije 5 jaar samen zo’n 2.000 miljard dollar op zak staken – de Oeso-landen in dezelfde tijdsspanne 26% van hun gezamenlijk bruto binnenlands product hebben gekost. Het demoniseren van de banksector in het algemeen en bankiers in het bijzonder, is dan ook een favoriet tijdverdrijf geworden. De Occupy Wall Street-beweging beweert dat de 1% -waaronder vele bankiers – de overige 99% blijven bedriegen.
Hoewel deze woede begrijpelijk is – geen enkele bankier is totnogtoe veroordeeld, ‘too big to fail’-banks zijn ondertussen nog groter geworden en ook bonussen vloeien opnieuw rijkelijk -, is ze gevaarlijk. Als we de geschiedenis in acht nemen, tenminste, schrijft The Economist.
Jesus gooide bankiers de tempel uit, Timotheüs vertelt ons dat ‘de liefde voor geld de wortel van alle kwaad is’, Mohammed verbood het innen van rente en ook Dante veroordeelde financiers tot de hel.
Maar deze vooroordelen zijn vaak gevaarlijk gebleken. Geld is de smeerolie van alle handel. Zonder geld vertraagt de handel of valt hij zelfs volledig stil. Beschavingen die het verbod op lenen hebben versoepeld wisten welvaart te creëren. Beschavingen die dat niet deden stagneerden. Toen Luther en Calvijn het lenen van geld acceptabel maakten werd het protestantse Europa de economische grootmacht van de wereld. In 1000 bedroeg het bbp van Europa 11,1% van het globale bbp; dat van het Midden-Oosten 8,6%. In 1700 was het Europese bbp gegroeid tot 13,5%, dat van het Midden-Oosten was toen nog amper 3,4%.
De opkomst van het bankieren heeft menige beschaving doen bloeien. Grote financiële centra -zoals Firenze in de Renaissance en Amsterdam in de 17-de eeuw, of Londen en New York vandaag – zijn ook grote artistieke centra geworden. Landen die bankiers hebben weggejaagd zijn artistieke woestijnen. Waar zouden de grote Amerikaanse universiteiten staan zonder de veelvuldige donaties waarover ze kunnen beschikken?
Door de eeuwen heen zijn geldleners vervolgd – de bekendste voorbeelden zijn die van de Joden in Europa en de Chinezen in Azië. Dat deze ethnische minderheden de geldhandel tot de hunne maakten kwam in de eerste plaats omdat de toegang tot andere ‘meer respectabele’ beroepen hen werd verboden. Vaak in de geschiedenis was de haat tegen financiers dan ook niets meer dan een verkapte vorm van ethnische haat.
Betekent dit dat de Occupy-beweging zich schuldig maakt aan ethnische vooroordelen? Gelukkig niet, want ze behoren tot een klasse en een generatie die deze ondeugden amper kent. Maar de demonisering neemt nieuwe vormen aan. In het augustusnummer van het Journal of Business Ethics merkt ene Clive Boddy op dat de financiële sector is overgenomen door psychopaten: ‘mensen die, misschien vanwege fysische factoren die te maken hebben met dysfuncties binnen hun brein, een gebrek aan geweten demonstreren, weinig of geen emotie kennen en een gebrek aan empathie en sympathie voor andere mensen tonen.’
Toch lopen de emoties tegen de Goldman Sachs en Rotschilds van deze wereld hoog op. De Boston Review publiceerde in 2009 een peiling waaruit moest blijken dat 25% van de niet-joodse Amerikanen joden de schuld geven van de financiële crisis. In sommige delen van Azië is de haat nog groter en werden tijdens de financiële crisis van het einde van de negentiger jaren van vorige eeuw in een aantal landen Chinezen vermoord. Ook vandaag nog dreigen moeilijke tijden en haatvol discours voor een slechte verrassing te zorgen.
Als de crisis van 2008 ons één zaak heeft geleerd, dan wel dat de globale financiële sector sterke medicijnen nodig heeft. Banken moeten grotere reserves aanhouden, ‘massavernietigingswapens’ moeten worden ontmanteld, de bonuscultuur moet worden herbekeken.
Maar het demoniseren van bankiers zal deze problemen niet oplossen. Integendeel het kan vieze oude wonden opnieuw openrijten.
http://www.guardian.co.uk/sustainable-business/2012-sustainabbility-economy
http://www.economist.com/node/21542389
Bron : The Economist / Express.be
