Het zal wel aan mijn punkverleden liggen, maar ik heb altijd al een bloedhekel gehad aan hippie – en New Age begrippen zoals ‘Licht’ en ‘Liefde’.  Vooral dan die met een hoofdletter.  In een bepaalde context verliezen sommige woorden hun betekenis en worden ze inhoudsloze slogans.  Telkens mij iemand van ‘Positief Denken’ wil overtuigen slaat mijn kokhalsreflex spontaan in werking en verstijft mijn middelvinger in rechtopstaande positie.  Ik heb er geen controle over, het is sterker dan mezelf.

Punk was een keiharde kritiek op het systeem, een naar buitenslaande woede, terwijl New Age naar binnen gerichte observatie is.  Navelstaren lijkt me nu niet direct een succesvolle strategie om de financiële elite omver te werpen.  Maar goed, ik begrijp, je moet eerst bij jezelf beginnen.

Tegenwoordig zijn er echter nog wel meer concepten die met hoofdletter worden geschreven.  Termen zoals ‘Goed’, ‘Kwaad’ en ‘Waarheid’ worden zwierig in het rond gestrooid zodat ieder van hun Absolute Karakter kan doordrongen worden.  In plaats van kokhalsneigingen gaan nu mijn nekhaartjes rechtop staan gepaard gaande met een, voor anderen volstrekt onhoorbaar, althans dat hoop ik toch, diep keelgegrom.   Er dreigt manipulatiegevaar en daar ben ik altijd al wat gevoelig voor geweest.  Goed en kwaad zijn ideeën waarvan de betekenis afhangt van tijd en plaats.  Die van Earth, Wind & Fire zongen het al: “what used to be right is wrong”, een lyrische zanglijn met een veel diepere inhoud dan ze waarschijnlijk zelf beseften.  Wanneer deze begrippen echter als absoluut worden aangeduid krijgen ze een dogmatisch ondertoontje en zitten we al snel in het wereldje van de conspiracy theoristen.

Ook zij zijn onderhevig aan trends en het smaakje van de maand moet wel psychopathie zijn en, …wait for it…, “Political Ponerology”.  Dure woorden die een wetenschappelijke fundering willen doen vermoeden.  Helaas, zoals bij dure dingen veelal het geval, betaal je voornamelijk voor de verpakking.

Psychopaten zijn mensen waarbij het inlevings- en verplaatsingsvermogen verstoord is.  Ze voelen geen empathie, zijn egocentrisch, hebben geen angst, zijn roekeloos, bezitten een oppervlakkige charme en leiden een parasitair leven.  Volgens de conspiracy theoristen is de discussie nog niet rond of we hier wel degelijk met mensen te maken hebben. Sommigen denken dat het hier gaat over een tussensoort, een reptielachtig roofdier. 

Politieke ponerologie zou dan de wetenschap zijn inzake de natuur van het Kwaad dat wordt toegepast voor politieke doeleinden.  Voel je hem zo’n beetje komen?  Ik moet toegeven dat de corporatocratie, de elite van grote ondernemingen, banken en corrupte regeringen, diegenen dus die de touwtjes in handen hebben, een overvloed aan deze kenmerken tentoonspreiden, maar dit op zich is natuurlijk nog geen bewijs dat we hier met psychopaten te maken hebben.  Criminelen ja, dat in ieder geval, maar of daar een persoonlijkheidsstoornis aan vasthangt is nog de vraag. 

Vanuit ons standpunt is die 1% inderdaad meedogenloos en trekt zich klaarblijkelijk geen moer aan of wij nu lijden onder hun hebzucht.  Zolang zij hun verspillende en decadente levensstijl maar kunnen verderzetten op onze rug is er geen vuiltje aan de lucht.  We zijn terecht verontwaardigd.   In onze verbolgenheid vergeten we echter vaak dat wij dat zelf al decennialang doen.  Onnoemlijk veel volkeren leven in schrijnende armoede zodat wij in het Westen onze verspillende en decadente levensstijl kunnen verderzetten.  Ten opzichte van hen zijn wij onmetelijk rijk en trekken ons klaarblijkelijk niet aan of anderen daaronder lijden.  Ik kan me best voorstellen dat ook wij psychopaten genoemd worden, daar in die stoffige straatjes in een klein dorpje in Afrika.  Om ons geweten te sussen doen we af en toe aan liefdadigheid waarna we onszelf alweer op de weldoenersborst kloppen.

Door het ‘Kwaad’ als ziekte te presenteren dagen er twee problemen op en in beide gevallen distantiëren we ons en vermijden zo elke verantwoordelijkheid.  Ten eerste: iets dat absoluut is, zoals het ‘Kwaad’, moet je aannemen voor wat het is.  Het staat dus buiten jezelf en er valt weinig of niets tegen te beginnen.  Redelijk verlammend.  Ten tweede: als de elite mentaal ziek is worden ze slachtoffers.  Tenslotte is het hun schuld niet dat ze gestoord zijn.  Daarmee is de kous af.

Het zijn iets te gemakkelijke, mooi afgeronde verklaringen waar niets aan toe te voegen valt.  Op die manier hoeven we niet verder te graven.  Doen we dat wel dan komen we onvermijdelijk uit op een structuur die door de geschiedenis heen gegroeid is en waar wij intrinsiek mee verbonden zijn.

“De geschiedenis herhaalt zich keer op keer.  Telkens een klasse macht krijgt vergeet ze wie haar steunde in haar strijd.”

Laat ons even teruggaan naar het begin van het kapitalisme en de opkomst van de bourgeoisie in de 11e eeuw.  Het waren toen de handelaars die ook de eerste gilden oprichtten als bescherming tegen de landheren.  In het Westen van de 17e en 18e eeuw werd deze middenklasse een progressief filosofische en politieke kracht.  Ze verwierf vele politieke en religieuze vrijheden en burgelijke rechten, niet alleen voor zichzelf maar ook voor de lagere sociale klassen.  Haar liberale filosofie was een reactie tegen de landheren en het feodaal systeem van weleer.  Deze vroege kapitalisten wilden een constitutie en steunden op waarden zoals vrijheid, commerciële rechten en privaateigendom.  Privaateigendom zodat niet alleen de landheren konden bezitten maar ook de lagere klassen.  ‘Just so you know’: dit is trouwens het ideaal waar hedendaagse supporters van het kapitalisme naar verwijzen wanneer ze in discussie treden.  Het plaatje ziet er tegenwoordig lichtjes anders uit.

Na de Industriële Revolutie werd de Haute Bourgeoisie, met name de bankiers en de industriëlen, de hogere klasse en vergat ze al snel haar vroegere idealen.   Nu was het vooral zaak de macht te behouden en het proletariaat te onderdrukken.  De geschiedenis herhaalt zich keer op keer.  Telkens een klasse macht krijgt vergeet ze wie haar steunde in haar strijd.

Deze hogere klasse, die in België een combinatie is van de nobiliteit en de bankiers en industriëlen, was niet tevreden met de stand van zaken en wou meer.  De laatste 40 jaar zagen we een versnelde uitbreiding van hun imperium en een verhoging van hun macht.

De cirkel is rond. 

Moderne technologie en bepaalde gebeurtenissen in de geschiedenis hielpen mee aan de verdere uitbouw van de corporatocratie. Zoals bijvoorbeeld in 1973.  Nixon vroeg aan zijn congres 2,2 miljard dollar voor hulp aan Israël.  OPEC, een groep van olielanden, kon er niet mee lachen en legde een totaal embargo op aan de olieverzendingen naar de VS, die zich daarmee een olie- en economische crisis op de hals haalden.  Door de verhoging van de prijs van olie verspreidde die zich ook naar andere landen.  Washington en Wall Street werden gedwongen nauwer samen te werken.  Ze waren het eens dat zo’n embargo nooit meer getolereerd kon worden en verstevigden dus voorgoed hun banden. 

Ook figuren zoals Reagan en Thatcher, beiden voorstanders van de filosofie van de econoom Milton Friedman, waren cruciaal in de grondlegging van het neo-liberalisme.

Van een feodaal systeem evolueerden we dus naar liberalisme, vervolgens naar kapitalisme en het huidige corporatisme waarbij regeringen, onze verkozenen, de belangen behartigen van transnationale ondernemingen. Samen creëren ze monopolies die niets meer te maken hebben met het principe van vrije markteconomie maar eerder een nieuwe vorm zijn van het feodaal systeem, het neo-feodalisme.  Van democratie is er dus ook geen sprake meer.  De cirkel is rond. 

Concentratie van rijkdom blijft groeien en de intentie van die groeitrend kunnen we onmiskenbaar waarnemen in de gelekte documenten van Citigroup van 2005.  Die hadden het over ‘Plutonomy’, een vorm van kapitalisme dat de plutocraten, de regerende rijke klasse, nog rijker zou moeten maken.  Ze hadden het ook over de ‘peasants’, een term geleend uit de feodale tijd waarmee ze de rest bedoelen, de boeren, het gepeupel.  Wij dus.  De rijken worden rijker en de armen armer.  Geen loze slogan maar een reële trend waarbij de hedendaagse middenklasse verdwijnt.  Een middenklasse die er gekomen was omdat anderen ervoor gevochten hadden.

Uiteindelijk zal een kleine elite de rest van de wereld domineren.  Ik vermijd hier bewust de term ‘Nieuwe Wereld Orde’, anders komen we alweer in het vaarwater van de conspiracy theoristen.  Technisch gezien gaat het inderdaad over een nieuwe wereldorde, maar die zal het resultaat zijn van bepaalde economische en politieke stromingen in de geschiedenis en werd niet al eeuwenlang voorbereid door sinistere figuren in donkere kamertjes die geheime rituelen houden en verwantschap voelen met het Symbool van het Ultieme Kwaad.  Volg het geld en je weet wie er verantwoordelijk is voor de “crisis” en de kaping van onze democratie.  Deze plutocraten hanteren maffiapraktijken maar in een hele gesofisticeerde vorm.  Hun methoden zijn perfect legaal.  Corrupte politiekers, de marionetten van deze hogere klasse, vaardigen wetten uit die de legaliteit van hun handelswijzen garanderen. Kijk bijvoorbeeld maar naar de gebeurtenissen omtrent HSBC.  Niet alleen schijnen deze, en andere banken, te groot om te falen, hoe verzinnen ze het, en mogen wij hen redden, maar nu blijken ze ook nog eens te groot voor vervolging, zelfs bij uitgesproken criminaliteit.  Waanzin!  In het kort komt het erop neer dat wij de elite, via een illusie van democratie, toelating geven om ons uit te buiten.

“Pikant detail: Wall Street is gebouwd op vroegere slavenmarkten.”

De plutocraten zijn de slavendrijvers van weleer en, net zoals de slavendrijvers, verbonden met elkaar door gedeeld eigenbelang.  Elk imperium is gebouwd op het werk van slaven.  Of het nu gaat over Amerika en haar plantageslaven, de koloniën van Europa, de piramide bouwers van Egypte of de Romeinse of Griekse slaven, allen hadden ze goedkope werkkrachten nodig voor de opbouw van hun heerschappij.  Officieel luidt het dat slavernij afgeschaft werd, maar is dat wel zo?  Is de hedendaagse Noord-Zuid uitbuiting geen vorm van slavernij?  Door middel van schuldenlast blijven de onwikkelingslanden in de greep van de industriële landen. De Antiglobalisatie beweging, de voorloper van Occupy, vocht daar 12 jaar geleden al tegen.  En wat te denken van de mensensmokkel?  Zo’n 2,5 miljoen mensen zouden elk jaar vervoerd worden en tegen hun wil tewerkgesteld in onze steden.  De winsten worden geschat tussen 5 en 9 miljard dollar per jaar maar sommige bronnen spreken van 30 miljard.  Hoe is het mogelijk dat 2,5 miljoen mensen zomaar onder onze neus gesmokkeld worden?

Ook de prison-industrial complex is een voorbeeld van moderne slavernij.  Ondernemingen bouwen privaat gevangenissen die gegarandeerd gevuld zullen worden na ‘onderhandelingen’ met rechters, politie en overheid.  De gevangenen worden supergoedkope werkkrachten en de belastingbetaler betaalt voor hun onderhoud.  Geniaal eigenlijk. 

De argumenten tegen het afschaffen van slavernij in de VS waren trouwens net dezelfde als die die we nu te horen krijgen tegen de afschaffing van gevangenissen.  Pikant detail: Wall Street is gebouwd op vroegere slavenmarkten. De haven is vlakbij dus daar werd handel gedreven.  Ook mensenhandel. Toch wel dingen om even bij stil te staan.   Doe maar, ik wacht wel….

En wij kijken gezapig de andere kant op, zoetgehouden door onze televisie en onze magazines.  Er is niets aan de hand, blijf rustig verder kopen. 

“We zitten gevangen in een constante draaimolen van arbeiden en consumeren.”

Ondertussen zijn de plutocraten onverzadigbaar.  Langzaam maar zeker verlaagt onze levensstandaard, we verliezen stukje bij beetje onze rechten en onze schulden worden alsmaar hoger.  Nu zijn wij het die slaafje mogen spelen voor de machtige heersers.  Van de sterkste gevangenissen ziet men de tralies niet wordt vaak gezegd en daarom herkennen we onze ketenen ook niet.  Allen zitten we vast in een systeem waardoor we langs de ene kant uitgebuit worden en langs de andere kant ook zelf uitbuiten, vervuilen, onderdrukken en misleiden.  Occupiers krijgen bijvoorbeeld de kritiek dat ze hypocriet zouden zijn omdat ze laptops en mobiele telefoons gebruiken.   Worden we dan misschien verwacht dat we ons organiseren door middel van rooksignalen en postduiven?  Uiteindelijk misschien niet zo’n slecht idee wanneer het internet niet meer vrij zal zijn, maar het punt is dat we tot op zekere hoogte het regime zullen moeten gebruiken willen we ons bevrijden.

We zitten gevangen in een constante draaimolen van arbeiden en consumeren. Veelal werken we in een baan die, in mindere of meerdere mate, deze structuur van exploitatie en hersenspoeling instandhoudt. We doen het met tegenzin maar we hebben geen keuze, want thuis liggen de rekeningen te wachten en dus is er geen plaats voor een geweten.  Uit overlevingsdrang proberen we onze bijdrage te verrechtvaardigen maar diep vanbinnen weten we dat het zo niet verder kan.  Individueel is het onmogelijk om te ontsnappen maar collectief bestaat die mogelijkheid wel.  Occupy wordt daarom ook wel eens de grootste ‘jail-break’ aller tijden genoemd.  

Samen breken we los en terwijl we terugvechten krijgen we te maken met de ijzeren vuist, met name de, veelal gewelddadige, repressie van de politie.   En ook hier is het weer veel te basaal om die politie als boeman aan te duiden en hen als ‘Slecht’ te bestempelen.   Uiteindelijk zijn ook zij slachtoffers en zowel onderdrukkers als onderdrukten net zoals de rest van de bevolking.  Het is een aloude truk van machthebbers om het gepeupel in het gareel te houden.  Ze gebruiken gewoon de leden van de gemeenschap zelf voor controle.  Vergelijk het met de Amerikaanse plantageslaven die een toezichtsfunctie opgedrongen kregen of Joden die andere Joden naar de gaskamers moesten leiden.   Zolang we onder elkaar vechten blijft de elite buiten schot.

“We zitten allemaal in hetzelfde schuitje, een schuitje dat nog amper boven water dobbert. We zijn de 99%. “

Onze enige redding bestaat er in samen te werken en wel aan een klasseloze maatschappij, want, zoals de geschiedenis het ons leerde, zodra een klasse de macht grijpt is het om zeep.   We hebben massaal ideeën nodig en liefst uit zoveel mogelijk verschillende hoeken zodat we op een creatieve manier kunnen samendenken en naar mogelijke oplossingen en strategieën zoeken.  Niemand heeft de waarheid in pacht, maar iedereen heeft wel een visie, een standpunt, een uitvoerbare tactiek in gedachten.  Op die manier verzamelen we een schat aan informatie en kennis.   En dat is nu net wat Occupy is: één grote ‘Think Tank’, een plaats waar ideeën worden uitgewisseld en strategieën ontwikkeld voor gezamelijke actie.  Het succes ervan hangt af in hoeverre we bereid zijn onze medemens echt te leren kennen en te vertrouwen.  Het eerder verworven inzicht, dat we ook zelf meewerken aan de instandhouding van een corrupt regime maar er niet de oorzaak van zijn, kunnen we doortrekken naar onze medeburgers.  We hebben meer begrip voor hun positie.  Niemand treft schuld: niet de immigranten, niet de autochtonen, niet de alleenstaande moeders, niet de arbeiders en hun vakbonden, niet de werklozen, niet de armen, niet de gehandicapten, niet de zieken, niet de zwartwerkers en de zondagswerkers, niet de christenen, de joden of de moslims, niet de bankbedienden, niet de kleine ondernemers, niet de politie, …

Iedereen is gewoon bezig met overleven.  We zitten allemaal in hetzelfde schuitje, een schuitje dat nog amper boven water dobbert. We zijn de 99%.  

Misschien kunnen we eens gaan buurten bij onze Moslim buren, op de bus een babbeltje slaan met onze Afrikaanse medereizigers, onze blanke medemens vergeven voor hun, met de paplepel ingegeven, misplaatst gevoel van voorrecht, elkaars gebruiken leren kennen en elkaars

g-dsdiensten leren erkennen en respecteren en weten dat die allemaal een plaatsje in onze samen-leving verdienen.  Elkaar leren kennen wil ook zeggen dat we de dynamieken herkennen die zich afspelen in onderlinge relaties en die cultureel gegroeid zijn.  Veel hangt af van de manier waarop we met elkaar omgaan.  Sommige groepen in onze maatschappij, zoals blanken en mannen, genieten voorrechten en vrijheden die anderen niet hebben en waar ze zich nauwelijks bewust van zijn.  Voor rechten strijden is soms makkelijker dan voorrechten opgeven, niet in het minst omdat die meestal ontkend worden.  Als we echt een ommekeer willen dan zijn dat dingen die we onder ogen moeten zien en waarmee we rekening dienen te houden tijdens bijeenkomsten.  Het zijn stappen naar verandering diep in onszelf waarbij we jarenlange conditionering van ons afwerpen en onszelf en onze medemens ervaren als evenredige en essentiële onderdeeltjes van een economisch en sociaal ecosysteem.   Een systeem waarvan wij ook de tuiniers zijn die op het onderhoud moeten toezien.  We moeten onze verantwoordelijkheid opnemen en beseffen dat wij het zijn die een maatschappij maakt tot wat ze is.

Door elkaar te helpen en voor elkaar te zorgen houden we het evenwicht in stand.  Dit heeft niets met liefdadigheid te maken.  Liefdadigheid is een symptoom van een verziekte maatschappij en de nood daaraan het onomstuitbare bewijs van het falen van een samen-leving.  Bij liefdadigheid kan men de vraag stellen of de geboden hulp wel echt is of eerder een benadrukken van de culturele superioriteit. Hier gaat het echter over een systeem van wederzijdse hulp.  Wederzijdse hulp, in de context van Occupy, vertelt ook het verhaal van de oorzaken van een bepaalde situatie.  Occupy Sandy in NY en de Volxkeuken van Occupy Antwerp zijn daar goede voorbeelden van.  Ze stellen de juiste vragen tijdens hun acties: waarom schiet de overheid tekort bij de heropbouw van bepaalde buurten na een verwoestende orkaan?  Waarom is er armoede en honger in Antwerpen?  Als je aan liefdadigheid doet word je een weldoener genoemd, vraag je naar de oorzaken dan ben je een communist.  Ja kijk.

Mensen die mensen helpen, daar is niets neerbuigends aan.   We zijn niet bezig de “minderbedeelden” te steunen maar de “meestuitgebuitten”.  Het is een vorm van solidariteit.  Het onvermijdelijke goede gevoel dat we daarbij krijgen komt niet voort uit het dempen van een soort schuldgevoel maar heeft eerder te maken met het, op dat moment, opbouwen van die nieuwe samen-leving.  Over een kom soep verzusteren we.  Onze banden worden verstevigd.  We bouwen gemeenschap op en leren wat het betekent om samen te werken in plaats van te wedijveren voor de schaarse middelen zoals het kapitalisme het ons voorkauwde.  Dat van die schaarse middelen is trouwens een leugen.  Er is genoeg voor ieders nood maar niet voor ieders hebzucht en er is ook nog zoiets als duurzaamheid, waarvan de technieken nog maar in de kinderschoenen staan.  Waar we onze aandacht op gaan richten in de toekomst zal cruciaal blijken en die toekomst staat te trappelen voor de deur.  Het is tijd.

Ik bezit nog steeds die withete woede over een onrechtvaardig systeem maar mediteer nu ook over opbouw en verandering en samenwerking.  Woede en lief zijn voor elkaar?  Punk en hippie?  Moet kunnen.  Als Joe Strummer het al kon waarom ik dan niet?  Aldus Hunk? Pippie? Punkie? Puppie?  Puppy!!  

Een OccuPuppy!!!

Peace and Destroy,

O.P. Roerkraeyer