De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

De Wolf is terug, en de BEER? Charme en griezelen voor Mens en dier, vroeger en nu

maandag 25 oktober 2021 08:44
Spread the love

De Wolf is terug. Dat hadden wij als liefhebbers van straffe dierenverhalen in de jaren zeventig nooit kunnen dromen. Het is iets dat diep vrolijk stemt; en tegelijk is het tegendeel waar, voelen we ons betrapt in onze mooie dromen, voelen we ons ellendig, als we de beelden te zien krijgen van uit elkaar gereten herten, koeien, paarden…

In het verleden, toen de mens nog geen jachtwapens droeg die met buskruit kogels konden afvuren, waren de wilde dieren brutaler en gevaarlijker. Bij de Inuït (Eskimau is een woord van andere volkeren, dat betekent, de mensen die hun vlees en vis rauw eten) doen verhalen de ronde waarin Raven en Zwarte Kraaien kinderen aanvallen. En zelfs naar de ogen pikken en de dood brengen. Jagers, die per definitie veel tijd in het landschap doorbrengen, nemen het ook soms waar op vandaag: brutale Kraaien die bij de jonge hazen wreed te werk gaan en de diertjes doden en eten.

 

Hoe zit het met de Beer?

Nog een mooi en indrukwekkend dier is de beer. In films als “The Revenant” en “The Edge” kan iedereen kennis maken met de enorme massa van de grootste, agressiefste Bruine Beer, de Grizzly. Nochtans is die agressie ook functie van je eigen gedrag, als je hem ontmoet, in veel gevallen. De documentaire van de jongeman met de naam Treadwell, die maanden lang met en tussen die beren ging leven, aanvankelijk vergezeld van zijn lief, is ook wereldbekend. Hij was vriendelijk van uitstraling, en kon de dieren imponeren met strenge stem en blik als het nodig was. Helaas is de jongeman op het eind van het seizoen, toen een bepaalde beer door erge honger werd gekweld, en nadat de maatschappij moeilijkheden had gemaakt met het vliegticket, zodat zijn afkeer van de mensenwereld zich tragisch bevestigd zag, toch aan zijn eind gekomen op de meest gruwelijke manier die je kunt bedenken.

 

 

De Wolf zorgt dus vandaag voor liefde en voor vrees en beven.  De herder op de terreinen in het kerngebied met zijn schapen en hond, de moeders en vrouwen die al lange tijd als aangelanden toelating hadden op het Schietveld van het leger te wandelen, zij lopen bang. De geleerde beschikt over middelen om in zekere zin naar het verleden terug te gaan; was de mens ook ooit bang voor de beer? Jazeker. Ingenieurs hebben niet zoals de fictieve professor Barabas een teletijdmachine; maar de taalkundigen hebben een oor dat tot duizend jaar terug kan horen. Het woord beer kan je etymologisch op de rooster leggen: het is oorspronkelijk een verkleinwoord: Bruintje. De mens van toen, in de tijd dat er alleen pijl en boog waren, had ontzag voor de Beer. Diepe eerbied, gemengd met verwondering en een beetje angst. Dat deed hem het beest liefelijker, eerbiediger benoemen dan normaal. Een beetje zoals de mensen in de negentiende eeuw ontzag hadden voor de Heer, voor Jezus en voor God; maar juist daarom wellicht ook liedjes hadden en sprookjes voor de kinderen over “Kindje Jezus”. Een derde voorbeeld zijn de trollen. De elfen, het zogenaamde “Goede volkje”. Die werden goed genoemd door de arme, ongeletterde mensen op het land omdat ze er bang voor waren. Misschien ben ik overigens, ten slotte, op het idee gekomen om dit tekstje te schrijven toen ik gisteren een bericht las in deze virtuele wereld van tekst en beeld en vonkjes vanwege een mooi en dapper meisje met buitenlandse genen, die door een trol was bedreigd; hij stelde voor een vleeshaak door haar gezicht te halen…

De klimaatjongeren die ik heb mogen leren kennen zijn vaak op absolute wijze kritisch voor ons bestel. Zoals een denker, onderzoeker en schrijver als Nick Meynen. Ze hopen op een revolutie, op een algemene reset. Intussen is het toch maar geruststellend dat wij in een Rechtsstaat leven. Waar rechters en politie een beetje de orde bewaken in de troep. De betrokken journaliste van Apache die werd bedreigd door de hedendaagse trol die als biotoop niet het zwarte, ondoordringbare woud maar het internet koos, zal voor de rechter de trol vervolgd hebben.

 

Verder inlezen

– Michael Punke. The Revenant. The Borough Press, Harper and Collins, 2015. Verfilmd met Leonardi Di Caprio als Glass, de eerste klas Mountain Man.

– René Wittert. Over de drempel. Verhalende getuigenissen over jagen wereldwijd; met een hoofdstuk over de jacht op de Kariboe in de Rocky Mountains waarbij een grote Grizzly de jagers aanvalt.

– Rien Poortvliet. Aanloop. Heerlijke tekeningen van de meester met verhalen over wolven die mensen aanvallen in de Nieuwe Tijd (= de periode tussen de Middeleeuwen en de Franse Revolutie).

-Jef Geeraerts. Op jacht met Jef Geeraerts. Verslagen van waargebeurde jachtexpedities door de excentrische Vlaming.

– Gaea Schoeters. Trofee. 2020. Gelauwerd boek waaraan SHS als expert heeft meegewerkt.

 

Illustratie

  1. Teddybeer in het woud. Pavel Fadeev
  2. Grizzly die aanvalt, ‘The Edge’ met Charles Morse (rol van Anthony Hopkins)
  3. Beer. Amerika. Annie Lidell

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!