Vader Fons liet de weerman met een getal of twintig goochelen en draaide zich nog eens op de andere zijde.

Na
het ontbijt droogde moeder Elvira de messen af. Ineens scheen een streepje
zonlicht, gedempt door het matglas van de achterdeur, op het lemmet, een
ogenblik dacht ze dat ze niet proper uit de vaatwas gekomen waren en er nog
boterresten aankleefden.

‘Krantentitels zijn misleidend, ofwel willen ze de
nieuwsgierigheid opwekken door pikant of op zijn minst provocerend uit de hoek
te komen, de lezer stort zich dan op het artikel en stelt gefrustreerd vast dat
niets van de titel in de tekst te vinden is, ofwel korten ze de kop
telegrammatig in om plaats te winnen. Luister maar: Politie doodt kind met speelgoedgeweer. Zie je het hem al doen? Hij
gebruikt een speeltje om het kind niet te veel te doen schrikken wanneer hij het
neerknalt. Hoe heeft hij het dood gekregen? Blijkt uit de tekst dat het kind
met het speelgoed rondliep en de agent die zich bedreigd voelde en het met een
heuse blaffer neerknalde.

Net
op het ogenblik dat Saffier en Bert-Bertha op weg naar school langs de spoorweg
fietsten, raasde een trein voorbij. De wanden van de treinstellen waren
gedrochtelijk beklad.

‘Die
zeikers met hun graffiti zijn katers die hun aanwezigheid op muren en wanden
pissen, moest het nu nog kunst zijn,’ keelde Bert-Bertha tegen het gedruis van
de wielen op de staven in.

De
leerkracht geschiedenis sprak het uit alsof hij pas een ontdekking gedaan had
en iedereen ermee wilde verrassen.

‘We
leven in een boeiend tijdperk.’

‘Dat
is een cliché, dat zegt elke generatie over zichzelf,’ merkte een student op.

‘De
Tweede Wereldoorlog was ook boeiend, vraag is: voor wie?’, kwam een andere
tussen.

‘Juist.
Ik heb het wel degelijk over vandaag, over bijna zeventig jaar na die
catastrofe en dit zonder oorlog. En ook over hier. Ik weet natuurlijk dat er op
dit ogenblik landen zijn waar de dag een nachtmerrie is en de nacht beter zou
overgeslagen worden. Anderzijds, wanneer we focussen op Latijns-Amerika kunnen
we niet ontkennen dat daar ongekende vooruitgang geboekt is. Brazilië, Chili,
Argentinië, Uruguay, Nicaragua, El Salvador en Guatemala, al die landen lagen geplet
onder de laarzen van de militairen. Vandaag zijn de geüniformeerden terug de kazernebarakken
ingestuurd,’ verduidelijkte de leerkracht, terwijl hij de betreffende landen op
het bord schreef.

‘Maar
niet in een gesloten kooi als kwaaie honden, op gelijk welk moment breken ze
weer uit,’ protesteerde de Afghaanse.

‘Naarmate
de jaren verstrijken beitelt de verkregen vrijheid zich dieper in het graniet
van het land en het vlees van de inwoners. Zuid-Afrika is nog zo een voorbeeld,
gedaan met de apartheid, een vreedzame overgang heeft geleid tot verzoening
tussen blank en zwart,’ ging de leerkracht enthousiast verder.

‘Ik
heb ergens gelezen dat in die Latijns-Amerikaanse landen geen echte democratie
de plaats van de militaire dictatuur innam, maar eerder een democratuur,’
merkte Saffier op.

‘Uitleg,
alsjeblieft,’ vroeg de Brusselse vriendin.

‘Welja,
een door de militairen gecontroleerde democratie.’

‘Dus
toch een democratie?’ insisteerde die van Brussel.

‘Sommigen
denken dat de veranderingen een manoeuvre van de elites waren om de druk op het
deksel van de ketel te halen en verder alles bij het oude te laten, althans
financieel, de rijken blijven rijk of rijker en de armen blijven arm of armer,’
verduidelijkte Saffier.

‘Hallo,
zeg, ik vind dat het nog altijd comfortabeler is te leven in armoede onder een
vrij systeem dan onder een dictatuur,’ ging de Afghaanse tegen haar vriendin in
het geweer.

‘Ik
vraag me af of het voor de meeste armen veel verschil maakt. In een tijdschrift
zag ik een karikatuur van een betogende sjofele man die een bord boven zijn
hoofd hield. De tekst schreeuwde: ‘ik ruil de democratie voor een brood.’

‘Jullie
discussie heeft me alleen maar gestaafd in mijn opinie: we leven in een boeiend
tijdperk,’ besloot de leerkracht en veegde het tijdsbestel van het bord, zichtbaar
bevredigd.

In
de namiddag wipte buurman Rudy van de alarmsystemen voor wagens eventjes binnen,
een gelegenheid voor moeder Elvira om haar hart uit te storten..

‘We
krijgen niks meer voor onze schamele spaarcenten, de bank heeft alweer tien
cent van de rente van ons spaarboekje afgeknabbeld. Niet veel, zou je zeggen,
maar ze zijn al jaren bezig er kruimel na kruimel af te pellen tot er haast
niks meer overschiet,’ snoof ze.

‘Binnenkort
moeten we nog betalen om ons geld af te geven, de banken gijzelen ons als
nuttige idioten,’ sakkerde vader Fons.

‘Pas
op, het zou me niet verwonderen dat dit er zit aan te komen,’ beaamde buurman
Rudy.

‘Kafka,
zou ons Saffier zeggen.’ Moeder Elvira kookte van woede.

‘Moest
je weten wat elke afgebeten kruimeltje voor de banken betekent, miljoenen en
miljoenen extra inkomsten,’ vervolgde Rudy. ‘Een broer van mij heeft me dat
gezegd, hij werkt in een grootbank, elke dag meer tegen zijn zin. Hij heeft al
een promotieaanbod gekregen, maar houdt de boot af. ‘Ik zit wel in de buik van
het monster, maar ik wil zelf niet monster zijn,’ zegt hij.’

Het
was voor niemand duidelijk waar Saffier haar inlichtingen haalde, maar de
feiten waren er, ze wist het. ‘s Avonds schreef ze in haar notitieboekje ‘Kafka
in Belgie:’

‘De
strijd tegen de luchtvervuiling draait volgens de regering op volle toeren. Maar
dieselwagens, die vervuilender dan benzinewagens zijn, worden nog altijd minder
belast. Begrijpe wie begrijpen kan. In Costa Rica, sommige achterlijke geesten
denken dan automatisch aan een bananenrepubliek in de achtertuin van de
Verenigde Staten, zijn ze erin geslaagd hun energie voor maar liefst
vierennegentig procent uit waterkrachtcentrales, windmolens en aardwarmte te
halen. In Sri Lanka sparen ze bomen door papier van olifantenpoep te
vervaardigen.’

Vader
Fons en moeder Elvira lagen in bed naar de stilte te luisteren.

‘s Nachts voel je pas door hoeveel motoren we omsingeld
zijn, van auto’s, motorfietsen, boomzagen, hogedrukreinigers, borstelreinigers
voor straatboorden en boombladzuigers en in de zomer grasmachines, maar daar
hebben we nu geen last van,’ lispelde haar slaaptong.