De machthebbers in Israël reageerden als door wespen gestoken op een toespraak die de uitgever van het kritische Israëlische dagblad Haaretz (“Het land”) hield in Londen. Amos Schocken noemde de Israëlische staat een “apartheidsregime”, stelde dat Israël bezig is met een tweede “Nakba”, pleitte voor de realisatie van een Palestijnse staat en voor sancties tegen Israël, en – hier wordt het helemaal heet – sprak over Hamas als over “verzetsstrijders”. Zoveel dissidentie is goed voor een heksenjacht en beknotting van de vrije meningsuiting, nochtans een basisbouwsteen van elke democratie… Een aandeelhouder van Haaretz distantieerde zich meteen van Schocken. 

De minister van communicatie, Shlomo Karhi, haalde onmiddellijk een oud plan terug boven om Haaretz te kortwieken: alle regeringsadvertenties intrekken, alle abonnementen voor personen in staatsdienst schrappen, ook die voor personen in het leger, bij de politie, in de gevangenissen, in ministeries en bij ondernemingen in staatseigendom. Ook elk contact tussen regeringsleden, ministeries, personen in staatsdienst en alle door de staat gefinancierde instellingen of organisaties wordt verboden, ook via abonnementen.

Van zijn kant wil de minister van justitie, Yariv Levin, een wet die de vrijheid van meningsuiting inperkt. Iemand die pleit voor sancties tegen Israël, zijn leiders, zijn veiligheidsapparaat of zijn burgers zou een misdaad begaan waarop een gevangenisstraf van 10 jaar staat. In oorlogstijd te verdubbelen tot 20 jaar.

Amos Schocken zag zich genoodzaakt zijn woorden toe te lichten, en af te zwakken: “(…) ik heb mijn woorden opnieuw overwogen. Veel vrijheidsstrijders over heel de wereld en in de loop van de geschiedenis, misschien zelfs degenen die vochten voor de oprichting van Israël, hebben vreselijke daden van terrorisme gesteld, die onschuldige mensen schaadden, om hun doelstellingen te realiseren.”

“Ik had moeten zeggen: vrijheidsstrijders die ook terreurtactieken gebruiken – die moeten worden bestreden. Het gebruik van terreur is niet legitiem. Wat Hamas betreft, dat zijn geen vrijheidsstrijders, want in essentie zegt hun ideologie: ‘Het is allemaal van ons, de anderen moeten weggaan.’ Ik heb al eerder gezegd, niet in mijn lezing, maar in een artikel, dat de organisatoren en daders van de aanvallen van 7 oktober streng gestraft horen te worden.” (…)

“Mijn toespraak in Londen eindigde hiermee: zionisme is nog steeds een rechtmatig concept voor het Joodse volk, maar het gedrag van opeenvolgende Israëlische regeringen heeft de betekenis daarvan verwrongen tot onherkenbaarheid toe. Israël moet terug op het recht pad gebracht worden.”

De hetze tegen Schocken en Haaretz werd aaangezwengeld door het rechtse Israëlische televisiekanaal Channel 14, dat zijn speech uitzond, maar een deel van Schockens woorden wegliet: “Als wij het voortbestaan en de veiligheid van Israël willen garanderen, en ook de normalisering van het leven van de Palestijnen, onze buren [moet er een Palestijnse staat worden opgericht].”

Of Haaretz het abonneeverlies dat aangekondigd is en ook al bezig is, te boven komt, blijft af te wachten.