Het bewonderenswaardige, moedige en kritische Israëlische medium +972 (naar het telefoonvoornummer van Israël en de bezette gebieden) bericht over de afgelaste vertoning van de in Amman al bekroonde film Lyd, gemaakt door Rami Younis die in Lyd opgroeide en de Amerikaanse Joodse Sarah Emma Friedland. Twee uur voor de première in Israël in de stad Lod (judaïzering van Lyd of Lydda) zou beginnen, kreeg de journaliste Dikla Taylor-Sheinman een bericht van de organisatoren dat de projectie niet doorging. De Minister van Cultuur, Miki Zohar, had die verboden. Hij stelde: “De film geeft een misleidend, leugenachtig beeld waarin soldaten van de Israeli Defence Force een brutale slachting zouden hebben aangericht”.
De journaliste van +972, die de film gelukkig al eerder gezien had in het buitenland, legt uit waar de minister het over heeft: “De stad is gelegen in het midden van wat vandaag Israël is, en werd vroeg in juli 1948 bezet door Israëlische strijdkrachten, zo’n drie maanden nadat Israël zijn onafhankelijkheid had uitgeroepen. Soldaten brachten meer dan 400 Palestijnse inwoners om het leven door in het wilde weg te schieten in het stadscentrum, alvorens ze dozijnen mannen bij elkaar dreven en executeerden in de moskee van de stad. De grote meerderheid van de inwoners van Lyd en vele Palestijnen die gevlucht waren en bij hen hun toevlucht gezocht hadden, – zo’n 70.000 in totaal, werden gedwongen buiten de grenzen van de nieuwe Israëlische staat te gaan.”
“Dozijnen van hen stierven onderweg, terwijl de meesten terechtkwamen op de Westelijke Oever of Amman waar zij of hun afstammelingen vandaag leven, nog steeds met het verbod terug te keren. David Ben-Gurion, Israëls eerste premier, pochte tegenover zijn kabinet dat in Lyd en het nabijgelegen Ramle ‘niet één Arabier was overgebleven’. In feite slaagden enkele honderden inwoners erin te blijven en terug te keren naar hun thuisstad.”
De film toont deze historische feiten met archiefmateriaal, en via interviews met soldaten die hebben deelgenomen aan de zuivering van de stad van Palestijnen en met Palestijnen die verdreven werden of hun afstammelingen. Maar hij beperkt zich niet tot geschiedenis, en brengt ook een utopie: in tekenfilm toont hij hoe anders de geschiedenis had kunnen lopen en hoe Palestijnen en Joden hadden kunnen samenleven in een egalitaire, multiculturele samenleving.
Het blijft niet bij het verbod op de vertoning van deze heel actuele film, want de Palestijnse actrice die de Arabische teksten insprak, Maisa Abd Elhadi, werd gearresteerd en dreigde door toedoen van de minister van binnenlandse zaken haar Israëlisch staatsburgerschap te verliezen. Daarvoor werden haar posts op de sociale media als argument gebruikt, die door de politie geïnterpreteerd werden als steun voor de aanval van 7 oktober. Nu, 13 maanden later, leeft zij nog steeds onder huisarrest zonder dat er een proces tegen haar is en is zij niet in staat om haar werk te doen.
A new film narrates the ethnic cleansing of the Palestinian city in 1948, and imagines what it would look like if the war never happened.
www.972mag.com
|