Iedere dag opnieuw bereiken ons hartverscheurende beelden van het conflict in Syrië. De internationale gemeenschap kijkt toe. De laatste weken ging de aandact vooral naar de Belgsiche jongeren die naar Syrië trekken om er te gaan strijden tegen het regime van Assad. Het ging over de radicaal-islamitische rebellen, hun hoop op een islamitische staat, en wat dat voor ons dan zou betekenen.
Maar het gaat niet om ons. Het gaat om de Syrische bevolking, die aan zijn lot wordt overgelaten. De gewone Syriër die alles moet achterlaten, en dit conflict, deze gruwel, nooit heeft gewild. Tijdens het begin van het conflict streden de rebellen nog voor een nobel doel en deden ze dat met de goede middelen. Ik weet nog hoe een trotse Syriër op televisie vertelde dat hun land nooit zou terechtkomen in een situatie zoals dat van Libië. “Wij zullen het regime bestrijden op een vreedzame manier” zei de man. “We gaan niet voor een gewapende strijd”. Zowel de rebellen als het regime begaan nu vreselijke misdaden. Assad had zich meteen moeten neerlegen bij de wensen van zijn volk, en moeten vertrekken. Hij had zijn gelden en bezittingen kunnen behouden, rustig zijn dagen slijten in ander land, met de belofte dat hij niet zou worden vervolgd. Hij koos ervoor te blijven. Hij koos ervoor te blijven en zijn volk te terroriseren, en is nu in een uitzichtloze strijd belandt met de rebellen én de Syrische bevolking.
Na het militair ingrijpen in Libië, had ik echt gedacht dat de internationale gemeenschap in Syrië hetzelfde zou doen. Niet dat ik per se voorstander ben van een militair ingrijpen. Maar soms is de situatie zo érg – en dat was het in Libië, en is het nu in Syrië – dat je wel moet ingrijpen. Niet ingrijpen, wetende wat er gebeurd, is in mijn ogen schuldig verzuim. Er bestaan nu – volgens de VS en Brits premier Cameron – voldoende bewijzen die aantonen dat zowel de rebellen en het regime zich schuldig maken aan het gebruik van chemische wapens jegens zijn bevolking. Toch grijpen we niet in. Waarom niet ? Europa was er als de kippen bij om een militaire interventie in Mali te ondersteunen. Over de inmenging in Libië heeft men ook niet al te lang moeten nadenken. Maar Mali heeft uiteraard uraan. Libië beschikt over olie, waarvan tachtig procent van de export bedoelt is voor Europa. En wat heeft Syrië ? Niets wat ons een voordeel oplevert. Niets dat genoeg motivatie is voor het Westen om Assad bij het nekvel te grijpen en te zeggen “nu is het genoeg geweest.”
De extremisten hebben onderstussen de revolutie gekaapt. “Een volk in de steek laten is een voedingsbodem voor extremisme”, zei Rudi Vranckx treffend in een reportage van Terzake. Ik vrees, samen met zoveel anderen, dat wat volgt voor Syrië mogelijk nog erger zal zijn. De post-revolutionaire staten zullen in een fase van radicaal-islamisme vervallen, dat is onvermijdelijk. De religieuze oppositie is jarenlang onderdrukt, beschimpt en bestreden en ziet nu zijn kans schoon. Bovendien genieten ze sympathie van grote delen van de bevolking. Het is het klassieke verhaal van ‘steun voor de underdog’. Het had zo niet hoeven lopen. We hadden meteen kunnen ingrijpen, zo hadden de extremisten de kans niet gehad om de revolutie te ‘hijacken’.
Wij als Westen, hebben gigantisch veel in de pap te brokken. We hebben jarenlang dictators gesteund omdat ze pro-Westers waren. We hebben jarenlang beslist wat diende te gebeuren in een regio die het onze niet is.
Ik ben niet zo arrogant te denken dat ik weet wat het Syrische volk eigenlijk wil of wat er nu moet gebeuren. Ik veroordeel diegenen niet, die hun toevlucht zoeken tot radicale ideeën. Ik kan me zelfs voorstellen dat ik zelf zou vervallen in het extremisme, wanneer ik zou zien wat deze mensen iedere dag zien. In een regio waar machthebbers en het leger het volk immer op een schandelijke manier hebben onderdrukt, waar corruptie normaal was, waar dochters werden verkracht omdat hun vader een opposant was van het regime, in een wereld waar niets nog eer wordt aangedaan en waar alles ontheiligd is, wenden mensen zich tot het enige wat men nog heeft, het enige wat hen niet is afgepakt; hun religie en hun God.
“Oordeel niet over een medemens, tenzij je een maand lang in zijn mocassins hebt gestaan”. Het is een krachtig gezegde van de Native Americans. Ik probeer volgens dit principe te leven. Ik weiger het hokjesdenken; ‘gematigd’, ‘seculier’, ‘islamistisch’ of ‘extreem’. Ik bid voor de gewone Syriër. De Syriër die niets van dit alles heeft gewild. De Syriër die door zowel de rebellen, als het regime, wordt geterroriseerd.
