De val van Syrië was vooral een Turks project. Revanchisme over de val van het Ottomaanse Rijk is Turkije’s belangrijkste drijfveer, maar het Turkse streven naar een Ottomaans Rijk 2.0 zal uiteindelijk botsen met het zionistische project Groot-Israël.

Israël riskeert te moeten afrekenen met een Kalifaat dat aanstuurt op een reconquista van Jeruzalem en Gaza. Het heeft mogelijk een groepering als directe buur gekregen die veel agressiever is dan het seculiere Assad-regime.

Het nieuwe regime heeft een serieus appeltje te schillen met de koloniale zionisten. Israël zal moeten afrekenen met meer dan enkel ‘lokale wrijving’ met soennitische groeperingen. Een alles of niets confrontatie zal leiden tot de implosie van Israël.

Rusland

De “rebellen” willen diplomatieke betrekkingen met Rusland onderhouden. Rusland behoudt dus haar bases in Syrië (Tartus en Latakia). Rusland is de bodemloze put kwijt om Assad te beschermen. Troepen en geldmiddelen komen vrij voor de oorlog in Oekraïne.

De les van de val van Syrië voor Rusland is: het moet de oorlog in Oekraïne beslissend winnen, het Westen is duidelijk niet klaar voor een bindende onderhandelde oplossing.

Aan de relatie van Rusland met Turkije verandert weinig, maar Rusland zal wel Odessa willen innemen om zijn machtsbasis in de Zwarte Zee te versterken.

Internationale instellingen

De ontwikkelingen in het Midden-Oosten sinds de inval van Palestijnse militanten in Israël en de daaruit voortvloeiende genocide in Gaza en de oorlog in de bezette Westelijke Jordaanoever en Libanon, staan voor het failliet van de na de Tweede Wereldoorlog opgebouwde internationale instellingen en het internationaal recht.

Het recht van de sterkste primeert en elke poging om geschillen te beslechten door diplomatiek overleg – al of niet in de schoot van internationale instellingen – wordt in de kiem gesmoord.

De nieuwe Amerikaanse president Donald Trump zal veel wijsheid aan de dag moeten leggen. Zijn keuze van haviken als zijn directe adviseurs neemt de ongerustheid niet weg.

De vooruitzichten

Hongarije draagt op 1 januari 2025 het voorzitterschap van de EU over aan Polen. Vooruitlopend daarop zegt de Poolse premier Donald Tusk dat gesprekken om de oorlog in Oekraïne te beëindigen binnenkort kunnen beginnen. Hij voert daarover overleg met de Franse president Emmanuel Macron, die op 12 december 2024 Warschau bezoekt.

Hij zou bevriezing van het conflict en de inzet van een EU-vredesmacht naar voren willen schuiven, maar over de twee Russische kerneisen (geen NAVO-lidmaatschap voor Oekraïn en verlies geannexeerde gebieden) liet hij zich niet uit. Zijn voorstellen zullen dus tot niets leiden.

De Poolse opening wijst er wel op dat het Westen een einde wil maken aan de oorlog in Oekraïne. Tusk beseft dat de nieuwe Amerikaanse president zijn handen zal aftrekken van het conflict van zijn voorganger en de verdere opvolging aan de EU wil overdragen.

In zo’n scenario wordt het kostenplaatje een volledig Europese aangelegenheid, een last waar de EU budgettair niet op zit te wachten. Voor Tusk zal het dus zoeken zijn naar een oplossing die niet kan worden uitgelegd als een nederlaag van het Westen.

Capitulatie

Voor Rusland wordt het gloves off. Het heeft een grote troepenmacht verzameld en zal de strijd in Oekraïne opvoeren om het land op de knieën te krijgen. Het zal opstoten tot de Dnjepr, in Kiev het huidige regime ten val brengen en een nieuwe, Russisch gezinde regering installeren die een gefaalde Oekraïense rompstaat zal besturen die neutraliteit in de grondwet verankert.

Het Amerika van Trump zal zich pragmatisch tonen, zijn handen aftrekken van Oekraïne en Biden de schuld geven van het echec. Daarmee krijgt Trump zijn handen vrij voor de échte rivaal: China.

Zo’n afloop versterkt het gevoel van defaitisme dat zich door de EU verspreidt. De Unie moet afrekenen met politieke verdeeldheid, dalende nationale begrotingen en stijgende tekorten, een krimpende en vergrijzende bevolking, ernstige verstoring van de Europese energiemarkten en grote uitdagingen omwille van een instabiele omgeving.

De twee oorlogen aan de Europese grenzen, migratie, een nieuwe vluchtelingenstroom, terrorisme over de poreuze grenzen, dat alles versterkt de onrust en vreet aan positie van Europa in de wereld.

Dit artikel verscheen eerder op Geopolitiek in context.