Het risico is er altijd dat je niet meer aan de bak geraakt of ontslagen wordt, omdat je het Nederlands niet helemaal beheerst.’ – Fatih Calisir 

Taalniveau

‘Armoede ligt erg gevoelig bij bepaalde mensen, ze durven het vaak niet toe te geven’, zegt Fatih Calisir van de Unie van Actieve Verenigingen. ‘We moeten eerst de mensen hun vertrouwen winnen. Daarnaast is het vaak moeilijk om ervoor te zorgen dat de mensen hun afspraken nakomen. Vaak moeten we 10 huisbezoeken doen vooraleer we ze op de plaats krijgen waar ze moeten zijn.’

De Unie van Actieve Verenigingen (UAV) is een koepelorganisatie voor socio-culturele verenigingen. De grootste doelgroep van deze verenigingen zijn mensen met een buitenlandse origine. De verenigingen zien vooral dat veel mensen moeite hebben om hulp te zoeken.

‘Armoede ligt erg gevoelig bij bepaalde mensen, ze durven het vaak niet toe te geven.’ – Fatih Calisir

‘Na die 9 à 10 huisbezoeken krijgen we de mensen vaak wel zover om de hulp die wij aanreiken, een kans te geven. Het is voor henzelf goed, maar er moeten altijd wel drempels overwonnen worden om tot dat punt te komen.’ En volgens Calisir zijn er dubbel zoveel drempels voor mensen met een migratieachtergrond.

De UAV krijgt veel te maken met mensen in kansarmoede. ‘Voor mensen met een buitenlandse origine is taal vaak een struikelblok. Er zijn mensen die op dit moment nog niet in de financiële armoede zitten, maar die wel een risico lopen. Heel vaak zijn zij nog niet met concrete problemen geconfronteerd. Ze hebben werk en krijgen maandelijks hun loon. Het probleem start pas als ze kinderen krijgen’, legt Fatih uit. ‘Normale ouders ondersteunen hun kinderen bij het schoolwerk. Als je de taal niet goed beheerst, wordt dat al een pak moeilijker en dus is er sprake van kansarmoede.’

Taal is dus een groot probleem voor mensen met een migratieachtergrond. Daarbij is het ook een grote factor die het risico op armoede vergroot. ‘Het kan dan wel zijn dat het nu goed gaat, maar dat is nog geen garantie voor de toekomst. Het risico is er altijd dat je niet meer aan de bak geraakt of ontslagen wordt, omdat je het Nederlands niet helemaal beheerst. Dan mag je nog zo’n harde werker zijn.’

‘Taal is vaak een struikelblok.’ – Fatih Calisir

Volgens Calisir is kansarmoede iets waar continu aan gewerkt moet worden en niet in het minst door de maatschappij zelf. ‘De mensen moeten toleranter worden wat kansarmoede betreft. Ze zeggen dat je het Nederlands tot op een bepaald niveau moet kennen, maar je moet ook de kans krijgen om tot dat niveau te komen. Het is toch zonde dat je een goede werker geen kans geeft omdat die net onder dat niveau zit. Door die personen een kans te geven, zorg je er net voor dat hun taalniveau stijgt’, zegt Fatih Calisir.

Ons land moet armoede sterker bestrijden. ‘Er kan echt wel meer gedaan worden voor mensen in kansarmoede. Ze aanzetten om een opleiding te volgen kan bijvoorbeeld al een oplossing zijn. Daarvoor kunnen ze terecht bij de VDAB. In het kader van die opleidingen moet er rekening gehouden worden met mensen met een taalachterstand’, aldus Calisir. ‘Langs de andere kant kan je in Vlaanderen best wel goede opleidingen volgen en het is nog relatief goedkoop. Het is dus ook aan de mensen zelf om de kansen te grijpen.’

Vrijwilligerswerk

‘Niet alleen een opleiding, maar ook het verenigingsleven creëert kansen’, benadrukt Fatih Calisir. En daar heeft hij een leuke anekdote over. ‘Enkele jaren geleden hadden we een tewerkstellingsproject waarin mensen vrijwilligerswerk konden doen. We hadden een vereniging waarvan we wisten dat er veel leden werkloos waren. We hebben die mensen een tijdje ondersteund en alles leek wel de goede kant op te gaan’, vertelt Calisir.

‘Enkele weken later vroegen we aan de vereniging hoeveel werklozen er nog waren bij hun. Het antwoord was: geen enkele! Twee mensen van de groep hadden een grote ondernemingszin. Ze hadden samen een bedrijfje opgericht. Dat verliep zo goed dat ze uiteindelijk de andere werklozen van de groep in dienst hadden genomen. We geloven dus echt dat verenigingen mensen kunnen versterken. Hoe meer werklozen vrijwilligerswerk doen, hoe meer zin zij gaan krijgen om te werken’, aldus Fatih.

Door vrijwilligerswerk kunnen we ook talenten ontdekken. ‘Je laat iemand opdienen en die persoon komt erachter dat hij/zij dat écht leuk vindt om te doen. Wat houdt hen dan tegen om in de horeca te gaan werken?’, besluit Calisir.

Subsidies

Weinig verenigingen worden nog gesubsidieerd door de overheid. ‘De hele socio-culturele sector staat zo’n beetje op z’n kop. Er zijn veel verenigingen die mooi werk leveren, maar die houden het gewoon niet vol zonder subsidies’, getuigt Calisir.

‘Veel verenigingen krijgen het moeilijker en moeilijker. Het is nu aan de individuen zélf om het verschil waar te maken. Dan moet je wel een heel sterke persoon zijn’, waarschuwt Fatih. ‘Jongeren zijn bijvoorbeeld enorm afhankelijk van hun omgeving.’

De hele socio-culturele sector staat zo’n beetje op z’n kop.’ – Fatih Calisir 

‘Neem nu de keuze om te studeren. Jongeren zijn minder geneigd om te gaan studeren als in hun omgeving geen mensen zijn die studeren of gestudeerd hebben. De overheid moet zoveel mogelijk jongeren aanzetten tot studeren’, zegt Calisir. ‘Ik las onlangs dat kinderen sneller een hogere opleiding gaan volgen als hun ouders ook hoogopgeleid zijn. Het is dát klimaat dat gecreëerd moet worden. Een overheid kan heel veel maar de wil moet er ook zijn. Het is een kwestie van keuzes maken.’

Delphine Dehairs en Jochen Belmans zijn studenten journalistiek aan PXL Hogeschool.