Een commentaar in De Morgen van 26/11 doet aan demonisering van Vladimir Poetin, maar de terechte kritiek daarop van professor emeritus Mark Elchardus in De Morgen van 30/11 doet daar op een andere manier aan mee. Wat mankeert de schrijvers?
Voor “hoofdcommentator” Bart Eeckhout is het feit dat de pro-Russische Georgescu als koploper uit de eerste ronde van de verkiezingen in Roemenië kwam “een verrassing die tot ver buiten Boekarest natrilt”. En: “Steeds groter wordt het pelotonnetje politieke leiders dat meent dat die Poetin de kwaadste nog niet is; steeds groter wordt hun aanhang, nu ook in Roemenië.”
“Niet militaire of diplomatieke beperking maar dit democratische feit wordt het grote obstakel tegen de noodzakelijke Europese vereniging en verzelfstandiging. In heel wat parlementen en zelfs ministerraden zit Poetin al mee aan tafel. Dat is een reëel risico voor onze veiligheid en welvaart. Toch is het relevanter om te proberen die pro-Russische, anti-Europese stem te begrijpen, veeleer dan ze meteen moreel verontwaardigd te veroordelen.”
En “in Roemenië, land met hoge armoedecijfers én een gigantisch begrotingstekort, vuren koopkrachtverlies en economische onzekerheid de politieke woede aan. In zo’n context krijgt het verhaaltje snel gehoor dat te veel geld en aandacht naar Oekraïne gaan, terwijl het ‘eigen volk’ op de kin kan kloppen. Dat is zeker zo in een buurland van Oekraïne dat de oorlog dagelijks aan den lijve ondervindt. Zou het niet veel eenvoudiger zijn om Poetin een homp Oekraïne te geven en de vrede te herstellen zodat iedereen weer voort kan met zijn leven, luidt die redenering. Niet alleen Trump gelooft dat dit een-twee-drie geregeld kan zijn. In ons land verdedigen Vlaams Belang en PVDA die stelling eveneens, zij het vooralsnog op fluistertoon.”
Poetin als een gevaarlijke wolf
“Die redenering kan verleidelijk klinken, zeker op korte termijn. Maar er zitten twee cruciale gevaren in. Poetin is de wolf die met een wit pootje voor de deur zwaait. Laat je hem binnen, dan zal de wolf geen vrede nemen met een lapje Donbas. Dan mogen ook de geitjes in de Baltische staten, Polen, Georgië of Moldavië vrezen.”
“Bij elke strot die de wolf afbijt, zullen er Poetin-verstehers, al dan niet met academische titel, begripvol sussen dat dit nu wel het laatste geitje is geweest. Even verontrustend is het economische risico van een verdeelde Europese politiek. Meer soevereiniteit dreig te leiden tot hoge handelsbarrières, protectionisme en zelfs autarkische zelfzorg. Dan zal dàt, en niet een of andere groene utopie, de kortste weg zijn naar degrowth. Dit is een lastig verhaal. De ontgoocheling van burgers in hun regering is vaak legitiem. Toch zal het radicale alternatief nog zoveel erger zijn.”
Bart Eeckhout lijkt helemaal buiten de realiteit te leven. De Europese economische problemen zijn juist in sterke mate het gevolg van de sancties tegen Rusland waarmee Europa zich in de eigen voet geschoten heeft. En er is terecht verontwaardiging over het vele geld dat aan de oorlog in Oekraïne besteed wordt, ten nadele van de eigen bevolking van de Europese landen. Geld dat zou kunnen dienen – nee horen te dienen – voor zorg, onderwijs, geneeskunde enz.
Er was een goede samenwerking tussen Europese landen en Rusland. Duitslands industrie bloeide dank zij goedkoop gas uit Rusland, bedrijven uit Rusland en Frankrijk werkten nauw en goed samen bij de bouw van kerncentrales elders in de wereld. Dat werd allemaal verstoord door de Amerikaanse politiek, gericht op het beschadigen van Rusland en het kapotmaken van de goede samenwerking tussen Rusland en andere Europese landen, op de eerste plaats met Duitsland. Poetin mee aan tafel bij de Europese politici? Als er iemand mee aan tafel zit, is het toch wel de VS? Een schadelijker gast is niet denkbaar, terwijl Rusland juist een constructieve gesprekspartner was en best opnieuw wordt.
Noodzakelijke Europese vereniging en verzelfstandiging? Tegenover de VS, inderdaad. Met Ursula von der Leyen heeft de EU een pion van de VS en de NAVO aan de top, die het vazallenstatuut van de EU in stand houdt en versterkt. Onzelfstandigheid en de bereidheid om zichzelf te benadelen in functie van Amerikaanse doelstellingen. Een gedegenereerde organisatie, die EU. Ook omdat de belangen van landen opgeofferd worden omwille van de EU-volgzaamheid tegenover de VS.
Miskenning van Poetins beleid
En dat verhaaltje van Poetin als de boze wolf? Wat een onzin! Poetin heeft herhaaldelijk geprobeerd om een vreedzame oplossing te vinden voor het conflict rond Oekraïne, dat door de VS is gecreëerd en aangezwengeld. Het akkoord van Minsk 2 toont toch duidelijk dat het hem niet om gebiedsuitbreiding ging, want tegen de wil in van de zich afscheurende republieken in Oost-Oekraïne tekende hij voor het behoud van die territoria bij Kiev.
Rusland heeft ook geen gebiedsuitbreiding nodig, het is het grootste land op de aarde en het heeft al te weinig bevolking om die ruimte adequaat te vullen. Rusland wil veiligheid, en met Oekraïne als NAVO-staat zou die zeer bedreigd zijn. Ook de reïntegratie van de Krim bij Rusland berust op hetzelfde principe. Zolang Oekraïne zich hield aan de grondwettelijk vastgelegde neutraliteit volstond het voor Rusland om daar een haven te huren voor zijn oorlogsvloot. Het is de anti-Russische wending van Kiev die de reïntegratie van de Krim nodig maakte, zowel voor de overwegend Russisch sprekende bevolking als voor Rusland zelf.
De bijzondere militaire operatie van Rusland tegen Oekraïne was hulpverlening op vraag van de zeer bedreigde van Kiev afgescheurde republieken, toen de plots toenemende bombardementen en beschietingen van het leger van Kiev op die republieken naar een bloedbad dreigde te evolueren. De integratie van die republieken in Rusland lag voor de hand en is voor hen een grote vooruitgang. Het is geen “bezetting”, zoals dat vaak genoemd wordt.
Het sprookje van de boze wolf Poetin is demonisering van een bekwame politicus en een goede strateeg door een ingedommelde journalist die geen moeite doet om zich te informeren en die de fabeltjes van de NAVO zonder verder onderzoek slikt. En De Morgen doet zijn werk niet, want die zou juist moeten informeren over de juiste toedracht en de achtergronden van het conflict rond Oekraïne. In plaats daarvan springt de “hoofdcommentator” op de kar van de Duitse russofoben die iedereen die begrip opbrengt voor Poetin vervloeken en uitschakelen als “Putinversteher”.
Poetin begrijpen is niet toegestaan
Dat laatste is ook de kritiek van het artikel “Wie niet meteen ‘ten oorlog’ roept is een landverrader” van Mark Elchardus: “Steeds meer wordt een grootschalige oorlog voorgesteld als onvermijdelijk. Dat gebeurt onder meer door Vladimir Poetin af te schilderen als iemand die niet vatbaar is voor rede. Bart Eeckhout ontwikkelde zowaar een kleuterversie van dat verhaal (DM 26/11): ‘Poetin is de wolf die met een wit pootje voor de deur zwaait. (…)’ ”
Maar meteen daarop neemt Elchardus de vergelijking van Poetin met een wolf over, nadat hij het sprookje van Eeckhout heeft verworpen: “Nochtans is het beter een wolf een wolf te noemen. Poetin is een wolf die baat heeft bij een oorlogseconomie en op die manier meteen wat vervelende minderheden kwijt kan aan het front.” Poetin heeft zich nochtans na de volgens hem (en mij) noodzakelijke ingreep in de Oekraïense burgeroorlog meteen beijverd om een vredesakkoord te bekomen.
Dat zou uiteraard berusten op de neutraliteit van Oekraïne en de inperking van zijn gevaar voor Rusland. Maar dat Istanboelplan werd door het Westen gesaboteerd. Als Poetin baat had bij een oorlogseconomie, had hij zich niet moeten inlaten met zo’n vredesplan. Ook de suggestie dat Poetin het laten sneuvelen van bepaalde bevolkingsgroepen wel leuk of nuttig vindt, is een wilde bewering en een vorm van zwartmaken, als daar geen bewijzen bij geleverd worden.
Daar tegenover staat trouwens de manier waarop de VS probleemloos de bevolking van Oekraïne opofferen in een door hen uitgelokte oorlog, met als jongste stap de suggestie dat de leeftijd voor de Oekraïense dienstplicht nog kan verlaagd worden naar 18 jaar. Maar van Biden wordt niet gezegd dat hij een boze wolf is…
Pleiten voor vredesonderhandelingen is staatsgevaarlijk?
Nuttig is dan weer dat Elchardus aanknoopt bij de wolvenmetafoor van de 17de-eeuwse filosoof Hobbes: “In geopolitiek is, zoals Thomas Hobbes het schreef, de mens een wolf voor de mens. Precies daarom is de wolf in de geopolitiek niet een personage dat onschuldige geitjes opeet, wel een waarmee je tot het uiterste naar gedeelde belangen en een vergelijk zoekt.”
“Nu lijkt het alsof die diplomatieke weg wordt opgegeven. Wie nog durft te spreken van onderhandelen, is een verdachte Poetin-versteher. In het slotdebat na de verkiezingen van juni noemde Petra De Sutter (Groen) de PVDA en het Vlaams Belang zowaar ‘staatsgevaarlijke partijen’ omdat zij voor onderhandelingen pleiten. Wie niet meteen enthousiast ‘ten oorlog’ roept is een landverrader.” Elchardus heeft volkomen gelijk: onderhandelingen zijn geen verraad, maar het zoeken van een oplossing met de minste schade, via het onderzoeken van de belangen die in het spel zijn en hoever daarmee rekening kan worden gehouden.
Miskenning van de Oekraïense realiteit
Maar moeilijker heb ik het met het vervolg van zijn betoog: “Uiteraard wordt geen Oekraïens grondgebied aan Rusland afgestaan. Dat is het uitgangspunt van onderhandelingen. Een bestand zal de huidige controle op het grondgebied bevriezen, waarna kan worden onderhandeld over een duurzamer oplossing. Respect voor het bestand dient gegarandeerd door de Europese landen met de bereidheid zich ten volle aan de zijde van de Oekraïners te engageren mocht Rusland de afspraken schenden. Dan kan ook meteen werk worden gemaakt van de wederopbouw van Oekraïne en van lidmaatschap van de EU.”
Wat is Oekraïens grondgebied? Kiev doet alsof er geen afgescheurde republieken zijn en wil de oude grenzen hersteld zien. Uiteraard kan dat niet. De afscheuring is het gevolg van de discriminatie en het anti-Russische pestgedrag van Kiev. En de oorlog van Kiev tegen de separatistische gebieden maakt het onmogelijk om die nog ooit onder Kiev te laten functioneren. Om ze te beveiligen is er een ruime bufferzone nodig, dat is het gebied dat Rusland erbij veroverd heeft. Eventueel kan daar iets van afgestaan worden, maar gezien het bloed dat de strijd aan de Russische kant gekost heeft, is het onkies en onwaarschijnlijk dat te doen, of hooguit minimaal en symbolisch.
Oekraïne bij de NAVO en bij de EU: onzin!
Oekraïne lid van de EU? Oekraïne is een terreurstaat die helemaal niet beantwoordt aan democratische vereisten: de pers is er gekneveld, de oppositie verboden, de vakbonden uitgeschakeld… Dat mag niet gezegd worden, want er zijn andere belangen met dat lidmaatschap in het spel: grondstoffen waarop de EU aast, goedkope arbeidskrachten en de uitverkoop van het land aan buitenlandse ondernemingen, die al ver gevorderd is. Het lidmaatschap zou overigens ook financieel een groot probleem zijn en zelfs de EU kunnen ontwrichten. (1)
Oekraïne bij de NAVO? Dat is de kern van het conflict tussen Oekraïne en Rusland. Die NAVO-toetreding zou een directe bedreiging zijn van het voortbestaan van Rusland, en dat geldt voor Rusland als een casus belli, een reden om te vechten. (Zelenski maakt van dat lidmaatschap nu weer een voorwaarde om te onderhandelen, wat wil zeggen dat hij geen onderhandelingen wil, want dat uitgangspunt is voor Rusland onbespreekbaar.)
De wederopbouw van Kiev-Oekraïne? Daarop wordt geaasd door Westerse ondernemingen, en de VS zullen wel met die buit gaan lopen. Maar in het deel van het land dat onder Russische controle is, is die al volop bezig, en signaleert welk voordeel het behoren tot Rusland is:
German companies helping Russia rebuild Mariupol – media — RT World News
 |
Two major German companies are involved in Russia’s reconstruction efforts in the Donbass city of Mariupol, ARD has reported
www.rt.com
|
.
