Van KUL-professor Ria Laenen moest ik al eerder vaststellen dat haar politieke denken op infantiel niveau staat. Dat werd bevestigd door de boekuitgave van haar cursus geschiedenis aan de KUL, die ook de achtergrond daarvan duidelijk maakt: eenzijdige informatie, dus propaganda, en onkunde. Maar daarover later meer. Nu even een paar kanttekeningen bij een interview van Maarten Rabaey met de professor in De Morgen van dit weekeinde. Haar ondeskundigheid belet de “expert” niet om mee te heulen met de wolven in het Europese bos: “Ik denk dat we echt weg moeten van dat discours, want angst voor een verdere escalatie is eigenlijk waar we ons te lang hebben achter verscholen. Dus ja, door ons ook op militair vlak zelfverzekerder te uiten kun je respect afdwingen bij een man als Poetin. Hij gaat dit zelf nooit uiten, maar dat is hoe je met zo’n tegenstander moet omgaan.”  

Hier heb je weer het cliché uit de anti-Russische propaganda dat Poetin alleen de taal van het geweld verstaat, en dus dat Westers geweld de oplossing van de Oekraïense kwestie is. Dat is een omkering van de realiteit: Poetin heeft immers met het akkoord van Minsk 2 getekend voor een vreedzame oplossing van het probleem Oekraïne, maar het Westen en Kiev speelden vals: ze wilden tijd winnen om Oekraïne klaar te maken voor een gewapende strijd, en saboteerden de realisatie van het akkoord, ook al was dat door de VN goedgekeurd. Poetin was na de Russische interventie in Oekraïne al heel snel bereid tot een vredesregeling (“het vredesplan van Istanboel”), maar dat werd door het Westen gesaboteerd.

Het was en is niet Poetin die uit is op geweld, maar de VS, de NAVO, de EU…

Geen angst voor escalatie!!!  

Terwijl iemand met ervaring als hoge Duitse militair zoals Erich Vad een hallucinante beschrijving geeft van de verwoesting die Duitsland zou kunnen ondergaan als het tot een oorlog met Rusland komt, waarschuwt voor escalatie en zelfs een handboek tégen de oorlog publiceert, komt de Leuvense expert met het deskundig advies om de militaire escalatie op te drijven. En de versufte journalist van De Morgen gaat daarin mee, en het interview krijgt als titel oorlogsgetrompet: “Europa mag zich niet meer verschuilen achter angst”.  Ja hoor, suïcidale politiek moet kunnen!

Ook elders zet “expert” Ria Laenen de zaken op hun kop. Als reactie op een vraag over een vrede via territoriale toegevingen, waar een deel van de Oekraïense bevolking toe bereid is, maar Zelenski niet, zegt zij: “Het is in de huidige omstandigheden compleet uitgesloten. Er is van de Russische zijde nog geen enkele tegenprestatie of bereidheid tot duurzame vrede. Zelensky wil niet dat anderen beslissen over het soevereine Oekraïne, onder welke vorm dat ook overblijft. Hij zoekt eerst veiligheidsgaranties zodat Rusland op korte termijn niet opnieuw kan overgaan tot agressie.”

De achtergrond van de oorlog is juist dat Rusland veiligheidsgaranties wilde, namelijk tegen de zich steeds verder uitbreidende NAVO die ook Oekraïne wilde absorberen, wat overigens tegen de eerder gedane toezeggingen van de VS inging. Het gevaar voor Rusland werd gecreëerd door het via VS-manipulatie tot stand gekomen bewind in Kiev, dat de grondwettelijk vastgelegde neutraliteit – lees “blokvrijheid” – schrapte en op NAVO-lidmaatschap aanstuurde. Rusland maakte nooit aanstalten om Oekraïne aan te vallen zolang dat land zich neutraal opstelde, maar de nieuwe koers van het “soevereine”, door de VS gedomineerde en gecontroleerde land was een directe bedreiging van de Russische Federatie. Het is alsof die troepen, tanks en gevechtsvliegtuigen zou stationeren in Mexico. Hoe zouden de VS daarop reageren?

Veiligheidsgaranties? Voor wie? Territorium? Welk? 

Het zijn dus, in tegenstelling tot wat Ria Laenen uitkraamt, allereerst de veiligheidsgaranties voor Rusland die nodig zijn om de oorlog tot een einde te brengen. En hoe zit het dan met de strijd om grondgebied? Expert Laenen heeft niets te melden over de burgeroorlog die Kiev begonnen is tegen de oostelijke gebieden. In het akkoord van Minsk 2 was er een vreedzame oplossing voor de problemen voorzien: tegen de zin van die gebieden in tekende Moskou voor het behoud van Luhansk en Donetzk binnen de Oekraïense staat, maar met een nog uit te werken autonomie, zodat de discriminatie van het Russisch in die overwegend Russisch sprekende provincies zou worden opgeheven. Kiev saboteerde dit, wat leidde tot versterkt separatisme, waarop Kiev reageerde met zwaar, militair geweld – de burgeroorlog  was begonnen en zou naar schatting tot nu toe al 14.000 mensenlevens gekost hebben.

Als Laenen en Rabaey het hebben over het afstaan van land zouden ze eens moeten preciseren om welk land het gaat. Luhansk en Donetzk hebben hun onafhankelijkheid uitgeroepen en gevraagd zich te mogen aansluiten bij de Russische Federatie, wat administratief is goedgekeurd in Rusland. Dat ongedaan maken lijkt even onwenselijk als onhaalbaar. Het kan dan alleen nog gaan om randgebieden buiten de van Kiev afgescheurde regio’s. Welke? Hoe groot? Wat wordt er bedoeld met de “territoriale integriteit” van het “soevereine” Oekraïne in de discussie? Luhansk en Donetzk zijn soevereine staten die gekozen hebben voor lidmaatschap van de Russische Federatie, en wat heeft Kiev (en de EU) daar nog aan te zeggen?

De defensieve reactie van Rusland op de Westerse agressie  

Er is geen bereidheid tot duurzame vrede van Russische kant, moppert Laenen. Rusland is en blijft agressief. Fout! Rusland is volop defensief. De agressie zat en zit bij de VS die met veel geld en geheim gekonkel een anti-Russisch bewind aan de macht gebracht hebben in Kiev, dat een hoogst agressieve beleidsdaad stelde door de grondwettelijk vastgelegde neutraliteit van Oekraïne te schrappen. En vervolgens een beleid van pesten en straffen voerde tegen het Russisch sprekende deel van de bevolking. Dat Rusland de Krim annexeerde was een logische en onvermijdelijke reactie op de Oekraïense agressie, net zoals het accepteren van de afgescheurde republieken als deel van de Russische Federatie.

“Expert” Laenen kan en wil niets begrijpen van wat er werkelijk aan de hand is in de Oekraïense kwestie, en grijpt terug naar de russofobe propaganda zoals die verzonnen wordt door Anne Applebaum in haar boek “Autocracy Inc. The dictators who want to run the world” (2024).  Dat klinkt bij Laenen zo: “Europa moet (…) de steun inroepen van niet-Europese spelers, zoals Japan. In dat deel van de wereld wordt de oorlog in Oekraïne echt gezien als een strijd tussen democratie en autocratie, een gevoel dat hier misschien nog steeds niet voldoende leeft.”

Het fabeltje van de strijd tussen democratie en autocratie is een propagandaverhaal dat al helemaal ontkracht is door Donald Trump, die zichtbaar gemaakt heeft dat het democratische modelland USA alle autocratieën overtreft. En dat democratische modelland was altijd al bereid om democratieën onderuit te halen als die zich niet wilden schikken naar zijn wensen. Met gruwelijk geweld en genocide, denk bijvoorbeeld maar aan Chili of Indonesië.

En Oekraïne als democratie die moet worden verdedigd? Heeft Laenen nooit gehoord van het verbod op oppositiepartijen, het muilkorven van de media, het lamleggen van de vakbonden, het misbruik van justitie tegen dissidenten, de terreur via de beruchte zwarte lijst van door Kiev verdachte personen?

De (non-)expertise van professor Laenen is haar ondertussen naar het hoofd gestegen, en in plaats van te analyseren en te studeren zoals je van een academica verwacht, plaatst zij zich in de positie van politiek adviseur: “wij moeten”, “Europa moet”, “ik denk dat we echt weg moeten van (…)”  Ohjee…

‘We hebben ons te lang verscholen achter de angst voor escalatie’ | De Morgen