De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

De kracht van conversaties (met Nick Cave)

zondag 2 februari 2020 01:20
Spread the love

Vrijdagavond, 31 januari 2020, de laatste van een lange reeks Conversations with Nick Cave. Nieuwsgierigheid danst door de uitverkochte Henry Le Boeuf zaal in de Brusselse BOZAR. Wat voor vragen zullen mensen stellen? Zal ik zelf de kans krijgen om in dialoog te gaan met deze wandelende brok charisma? Welke muzikale magie gaat hij de komende drie uur uit vingers en stembanden toveren?

Enkele minuten voorbij klokslag 20 uur klinkt de stem van Nick Cave door de speakers, een verhaaltje over een huisvlieg die God heet en om niets een fuck geeft.

Someone’s got to sing the pain.

Tijdens de laatste seconden wandelt hij strak in zwart maatpak met net iets te korte broekspijpen over het podium, recht op doel af: zijn piano overvol partituren. Hij vleit zich neer en zet de toon met Papa won’t leave you, Henry. Het publiek verstilt. Dankbaar neemt hij een eerste van vele warme applauzen in ontvangst. Met een grijns én een frons op zijn gezicht omschrijft hij het nu als een bizarre extensie van de avond voorheen. Hij vraagt wie er gisteren ook bij was en spreekt de mensen die reageren aan: ‘Als ik straks dezelfde mopjes maak, doe dan alsof ik nog steeds grappig ben.’

Levensveranderend

Het blijkt bovendien een bijzondere avond te zijn, de allerlaatste Conversations. Geen mooier moment voor de Australische muzieklegende om terug te blikken op een ‘ongelooflijk belonende ervaring’. Het begon allemaal met The Red Hand Files*, een virtueel platform waar je persoonlijke vragen kan stellen aan Cave. Ruim 20.000 stroomden er al binnen. Voor 81 ervan vond hij al de tijd om te antwoorden. ‘Ik probeer een file per week te schrijven.’ Zelf ervaart hij deze tour als de perfecte aanvulling. ‘In de geesten mogen kijken van mijn publiek is een onschatbare bron van informatie. Beangstigend op een mooie manier. Het is een levensveranderende ervaring.’

Omdat je volgens Cave best moed moet hebben om recht te veren en in het midden van zo’n massa een vraag te stellen, nodigt hij ons allemaal uitdrukkelijk uit om ons oordelende zelf even in de hoek te zetten én geen video-opnames te maken. Veel spelregels heeft hij niet uit te leggen, want alles mag gevraagd worden, al ontmoedigt hij wel schooien om handtekeningen en verzoeknummers. Nog even een sneer naar de promotor die niet alleen duurdere tickets verkocht had voor stoelen óp het podium zelf (waar Cave persoonlijk tegen is), maar bovendien ook nog eens meer dan er effectief plaats was, waardoor mensen zich tevreden moesten stellen met ‘mindere’ zitjes. ‘Laten we lief blijven voor deze man, maar vraag je geld toch maar terug’, luidt het besluit.

 

“Mensen geven betekenis aan mijn muziek, de nummers absorberen al die betekenissen, de liefde, en ze groeien.”

 

God is in huis

Terug naar de toetsen voor het tweede nummer van de avond: God is in the houseMijn aandacht wordt getrokken door zijn ritmische linkervoet die helder hoorbaar stem en pianoklanken dirigeert. Tijd voor de eerste vraag. Om te bepalen wie de gelukkige vragensteller wordt, kan Cave rekenen op suppoosten met rood knipperende lichten (en microfoons) in de hand. Ze wandelen elk in een specifieke zone van de zaal en houden halt bij opgestoken handen. Wanneer een van hen door de ster van de avond aangewezen wordt, stopt dat licht met flikkeren en doven alle andere uit. (Ik doe mijn best om mijn onder weinig licht geschreven notities te ontcijferen en de naar mijn gevoel boeiendste en/of meest bizarre vragen en antwoorden te beschrijven.)

° Mag mijn vrouw naast u zitten tijdens uw volgend nummer?

(De eerste vraag van de avond, van een man op de eerste rij.)

‘NO!’, met een knipoog aangevuld door: ‘Ik heb een virus … én jullie lijken me daar anders al wel zeer goed geplaatst.’

‘Nee, het is niet dát virus.’ (Coronaaaa)

Zo kreeg ook de vrouw die hem een boeket bloemen bracht met een roos voor elke keer ze hem al live zag geen zoen.

(Zijn stem was inderdaad misschien wat rauwer dan anders, maar mij kon dat in ieder geval bekoren. Thee slurpen en doorgaan.)

° Hoe belangrijk is stilte in je leven?

‘Ik mediteer ‘s morgens en ‘s avonds twintig minuten, mijn manier om te herkalibreren. Het is iets fundamenteels.

° Heb je nog droomdoelen voor de toekomst?

‘Niet echt. Mij interesseren niet zozeer de doelen zelf, maar veel meer de beweging, de reis, het avontuur ernaartoe. Elk ding duwt me weer verder naar het volgende ding.’

° Wanneer jij een moeilijk moment hebt, is muziek dan een troost voor jou zoals jouw muziek dat voor mij is?

‘Wanneer ik me triest voel, rush ik zeker niet naar een specifiek lied – en al zeker niet naar mijn eigen muziek. Daar luister ik zelf nooit naar. Ik verkies muziek die me voorbij het verdriet kan brengen, die betekenis geeft en verheft. Nina Simone, Leonard Cohen, Bob Dylan, Elvis, Cash, … Eigenlijk probeer ik niet te veel aandacht te besteden aan mijn gevoelens. Ik word wakker en werk, ik kan het mij niet permitteren om een slachtoffer te zijn van hoe ik me voel.’

(Dat persoonlijke vragen stellen een kunst is die lang (nog) niet iedereen onder de knie heeft, wordt doorheen de avond pijnlijk duidelijk. Cave zingt soms letterlijk over Jesus freaks, en *oordeelloos zijn, oordeelloos zijn, oordeelloos zijn* die waren ook zeker aanwezig in de zaal.)

° [een veel te lang verhaal over een of ander magisch bos waarin ze Cave wil uitnodigen om hem te helpen] Wat is jouw meest betekenisvolle moment met je (overleden, nvdr.) zoon?

‘Ik heb heel veel van die momenten met mijn zoon, al voel ik niet de dwang om die te delen. Ze zijn intens krachtig en intens privé. Deel van mijn rouwproces is misschien wel voor een publiek staan en spreken, maar bepaalde dingen zijn enkel en alleen van mij.’

° Heb jij op dit moment een favoriet in de setlist van The Bad Seeds?

‘We hebben meerdere nummers die doorheen de jaren zijn blijven spreken, die altijd klaar lijken om gespeeld te worden en ook nooit zonder relevantie blijken te zijn. The mercy seat, bijvoorbeeld, heeft een trouwe plek in onze set. Een lied dat ik schreef toen ik nog vrij jong was en waar ik een immense trots voor voel. Beautifully complex.’

Even genoeg over zichzelf nagedacht, tijd voor muziek:

 

  • The Mercy Seat

 

  • Avalanche

 

° Ik heb een verzoek. Geen nood, het is geen handtekening en geen verzoeknummer. Mag ik mijn vriendin ten huwelijk vragen op het podium met jou als getuige?

Oooooh’s en aaaaawww’s vullen de zaal. De vriendin in kwestie barst in gelukkige tranen uit. Samen wandelen ze, nog een beetje wankel door ongeloof (?), het podium op. Een knieval, een ring, een ja, een kus, een omhelzing. En dat alles onder goedkeurend oog van the one and only Nick Cave. ‘Nu ga je ze wel dragen tot aan jullie zitplaatsen, hé.’

° Wat heeft jou in godsnaam geïnspireerd om een nummer te schrijven over Christina de Wonderbare, een heilige uit het Belgische Brustem, mijn dorp?

‘Ik was een boek aan het lezen over heiligenlevens en vond het verhaal van Christina spookachtig mooi.’

° Wist je dat Eddie Vedder tijdens een concert waar ik bij was eens tien minuten over u gepraat heeft en naar u kijkt als zijn groot idool? Hoe voelt het om zo genoemd te worden door iemand als Vedder?

‘Haha, op dit eigenste moment voel ik me alvast goed. Ik moet bekennen dat ik nooit veel aandacht heb besteed aan Pearl Jam. We hebben elkaar wel eens ontmoet, in de gang van een hotel. We hebben spontaan geknuffeld, er was instant connectie tussen ons. Misschien waren we ook maar gewoon twee mannen die elkaar in hun eenzaamheid vonden.

° Wat zijn jouw gedachten over de bosbranden in Australië?

‘Ze wekken heimwee op, ze raken me diep. Het is een menselijke tragedie van een ondraaglijke omvang.’

 

  • Into my arms

 

° Welk liedje doet je huilen, lachen, dansen? Welke nummer had je zelf willen schrijven?

‘Bedoel je alles tegelijk? Een vreselijk kwetsbaar nummer dat me keer op keer doet janken, is To love somebody van de Bee Gees. Blij word ik van big american epics, ballades van mensen als Jimmy Webb. Waar ik op dans? Kylie! Zo af en toe eens. En zelf willen schrijven? To love somebody.’

 

  • Where’s the playground Susie (naar Jimmy Webb)

 

“Twijfel is mijn motor. Het niet-weten, het hunkeren naar iets drijft me voort in mijn leven, in mijn muziek.”

 

° […nog een Jezusverhaal over een verschijning op straat in Gent] Zou je hem niet zelf graag eens zien?

‘Ik ben blij voor jou. Zelf heb ik een sterke relatie met Jezus als een figuur, maar ik ben allesbehalve een christen. Hem voor mijn neus zien verschijnen, zou misschien wel de grootste deuk zijn die mijn geloofssyteem kan krijgen. Twijfel is mijn motor. Het niet-weten, het hunkeren naar iets drijft me voort in mijn leven, in mijn muziek.’

° Als je morgen zou opstaan en een maand lang geen muziek zou mogen schrijven, niet creatief zou mogen bezig zijn, wat zou je dan doen?

‘Bedoel je dat ik een échte job zou moeten zoeken? Ik weet wat ik al zeker niet zou doen: koken. Mijn gezin houdt mij het liefst van al ver weg uit de keuken.’

° Welke impact hebben de Conversations al op je gehad?

‘Het begon al met The Red Hand Files, maar tijdens deze tour is mijn capaciteit om mededogen te voelen ontzettend gegroeid.’

° Je hebt recent Kanye West een van de grootste artiesten van onze tijd genoemd. Hoezo?

‘Mensen denken nog steeds dat ik een grap maakte, maar ik ben fan van die man. Hij heeft zeker een handvol echt degelijke platen. Kanye is een regelbreker, toegewijd aan zijn eigen zottigheid. Hij speelt niet op veilig, hij is stoutmoedig, gaat confrontatie niet uit de weg en bracht recent een sterke gospelplaat uit. Hij doet wat hij wil, ondanks wat anderen van hem denken. Dat doen veel te weinig muzikanten.’

° Heeft het verlies van je zoon van jou een beter mens gemaakt?

‘De vreselijke schoonheid van verlies is dat het de capaciteit in zich heeft om je inderdaad te verbeteren, om door te groeien naar iets voorbij de leegheid die verliezen achterlaat. Het is alsof alle betekenis uit je leven wordt gehaald en tegelijkertijd vervangen. Het zorgt voor urgentie, voor een vorm van verzet. Je kijkt de wereld in de ogen en krijgt een gevoel van compassie voor anderen.’

 

  • The ship song 

(Kippenvel overal)

 

  • Waiting for you

Van de plaat Ghosteen, waar Cave het volgende over te zeggen had:

‘In de studio heb ik grotendeels geïmproviseerd. De teksten die ik geschreven had, gooide ik overboord. Het album voelt eigenlijk als één groot nummer. Ik had er geen controle over, het was ook echt alsof er een geest doorheen het hele verhaal van deze plaat doolde. Het is een soort microscoop op mijn wereld, een autobiografisch stukje in het grotere geheel.’

 

° Wat zijn jouw gedachten over kapitalisme? En over het huwelijk?

‘Het huwelijk is voor mij een enorm mooi gegeven. Op dat vlak ben ik wél lekker conventioneel. Mijn gezin is voor mij een gestructureerd kader waarbinnen ik kan functioneren. Ik zou hetzelfde willen zeggen over kapitalisme, maar dan ga ik waarschijnlijk minstens zo veel shit over me heen krijgen als met mijn uitspraken over Kanye West.’

° Enkele jaren geleden kocht je in de winkel waar ik werk een boek over Marilyn Monroe. Is ze bijzonder voor jou?

‘Ja, dat is een fenomeen. Ik heb trouwens samen met Warren Ellis de muziek geschreven voor een nieuwe film over Monroe van Andrew Dominik.’

(Eentje om naar uit te kijken, dus.)

° Wat denk jij van Brexit? En hoe zit het met de volgende tournee?

‘Pfff, geen flauw idee, en ik ken eigenlijk ook niemand die dat wel heeft. Het voelt compleet zinloos om er boos om te zijn. Ik wil er geen gevoel in investeren. Het wordt rustig blijven en afwachten. En de volgende tournee – als we ten minste onze paspoorten in orde gaan krijgen – blazen we je hoofd eraf.’

 

  • Jubilee street

 

“Ik ben heel graag alleen met mezelf, me totaal onbewust van de reacties van anderen, in mijn corrosievrije omgeving.”

 

° Welk boek lees je nu?

The Lady in the Lake van Raymond Chandler.’

° Hoe behoud jij een gevoel van eigenwaarde in een wereld waar iedereen een mening heeft?

‘Ik spendeer geen tijd op sociale media, vooral omdat de constante stroom van verontwaardiging mij te heftig zou zijn. Ik ben heel graag alleen met mezelf, me totaal onbewust van de reacties van anderen, in mijn corrosievrije omgeving. Voor mij betekent authentiek zijn: zitten, schrijven wat ik voel over de wereld zoals die voor mij is, zonder me aan te passen aan de meningen en de verontwaardiging van anderen.’

Daar voegde hij nog aan toe: ‘De jonge mensen van vandaag zijn helemaal niet soft. De shit dat ze allemaal moeten doorstaan. Ik vind ze stoer. Zelf zou ik als artiest misschien niet overleven in die verblindende sneeuwstorm.’

° Maak jij een splitsing tussen de artiest en de mens? Bijvoorbeeld wanneer je weet dat een muzikant vreselijke dingen heeft gedaan, kan je dan nog naar zijn muziek luisteren?

‘Dat is een zeer persoonlijke overweging om te maken. Rock-‘n-roll is altijd al aangewakkerd geweest door misstappen. Ik zou nooit willen dat muziek in handen komt van de puriteinen en moraalridders. Als je de twee kán splitsen, zou ik ze splitsen.’

° Wat is jouw favoriete slaapliedje – eentje dat je ook voor je eigen kinderen zong?

‘Oh, ik heb slechte shit gezongen voor het slapengaan, stukken van nummers waar ik toen aan sleutelde. Soms echt wild ongepast. Maar als ik een ballon mag doorprikken: slaapliedjes zijn een mythe. Het moet helemaal niet rustig en gevoelig zijn.’

 

  • Are you the one that I’ve been waiting for (dat hij achterin een Londense taxi schreef met niemand specifiek in gedachten.)

 

° Wat is de laatste tentoonstelling die je bezocht?

‘Stefanos Rokos in Antwerpen, hij maakte werken gebaseerd op mijn muziek. De tentoonstelling heet No more shall we part. Ik kan de ervaring warm aanbevelen. Rokos verwerkt de melodie als een soort geestesexplosie op canvas. Het voelt als een prachtige visuele vertaling van de manier waarop muziek mensen kan raken.’

 

 

Genoeg gevraagd. En dan nu alleen nog onafgebroken muziek:

 

  • Sad waters
  • Love letter
  • Fifteen feet of pure white snow
  • Shivers
  • (Eentje gemist wegens hoogdringende plaspauze.)
  • Stranger than kindness
  • Skeleton Tree

 

Drie onvergetelijke uren!

Ik heb mijn vraag niet kunnen stellen, maar ik stuurde ze net virtueel door als red hand file. Ik ben benieuwd welke invulling Cave geeft aan de term ‘Collateral Beauty‘, en hoe hij erin slaagt om middenin verdriet, verlies en pijn de gouden randjes te blijven zien.

Benieuwd of hij me ooit een antwoord schrijft.

* Ontdek The Red Hand Files (en stuur zelf je vraag in.)

 

Of misschien heeft hij ze toch al beantwoord?

Collateral Beauty

Zin in meer leesvoer?

 

Tot schrijfs

Lynn

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!