De kijk van Luc Huysman in Galerie Walravens
Momenteel zijn er in de galerie recente werken van Leuvenaar Luc Huysman te zien. Landschappen in olieverf op doek en grafisch werk. Kunst kan mij altijd bekoren. Het is een geïntensifieerde vorm van zintuiglijkheid. De kunstenaar heeft voor ons alle zintuigen op scherp gezet. De landschappen in aardekleuren, wit en grijs brengen verstilling. Het lijkt alsof de schilder even genoeg had van het drukke stedelijke leven van vandaag, en ons meevoert naar robuuste, verlaten landschappen. In een bestaan waarin wij vaak vele mensen op een dag moeten aankijken, en die confrontatie ons wel eens te veel wordt, is het ontsnappen naar de natuurlijke open ruimten een logische stap. Deze landschappen, bergen met veel ruimte op de voorgrond, doen mij denken aan de ervaring van de jager, die na uren stil waken in het bewolkte landschap, het hert heeft geschoten, en zichzelf ervaart als een koning te midden van de ongerepte natuur. De sfeer die de doeken oproepen is zeker niet overdadig, niet enthousiast. Er zijn geen personages, er gaat een zekere zwaarte, een kracht uit van de zichten. Wie van dramatiek houdt en van een beetje dreiging, zal graag naar de werken van Huysman kijken. Je kunt je in de kleine geschilderde werken verliezen, opgaan in het oneindige van grootste ruimten.
Bij de grafiek heeft mij vooral het portret getroffen en bewogen. Zelf herken ik er een zwarte in, die mensen met wortels in de tropen die vaak zulke grote openheid van gezicht vertonen. Wellicht komt dit omdat zij als kind bijzonder warm omringd zijn door een ruime familie met diverse personen als bronnen van liefde, aandacht en tijd. De man van dit portret is volwassen, en zijn eerlijke tristesse is pakkend. De schilder heeft het kind in ons allen weten te borstelen; wie snakt er vandaag niet naar meer warmte, meer liefde, meer mededogen en solidariteit? Onze maatschappij wordt op vele vlakken beter georganiseerd, en calamiteiten worden beter beheerst, zoals in Knack van 15 augustus nog in een coverartikel wordt aangegeven onder de titel “De stille triomfen van de vooruitgang”. De klassieke dodelijke ziekten kunnen vandaag goed bestreden worden, de rijkdom neemt wereldwijd toe, de rechtsstaat biedt meer dan ooit veiligheid en orde. De keerzijde is echter een wildgroei aan regelneverij, soms slaat dit door in aspecten die aan een Big Brother-samenleving doen denken. Er is veel controle. De reclame slaagt er steeds beter in burgers te manipuleren. Ondanks de uitgebreide technologische mogelijkheden om te communiceren, is de eenzaamheid wellicht groter dan in het verleden. De kop die Huysmans in grove maar trefzekere lijnen portretteert straalt het allemaal uit: de teleurstelling, de kwetsuur, de vermoeiende taak om de menselijkheid die diep in ons sluimert wakker te houden, een open houding te bewaren ondanks zorgen, ondanks de verbrokkeling en versnippering eigen aan een maatschappij die haar toppunt van rijpheid heeft bereikt.
De grafische werken brengen het pendant van dit gezicht dat in al zijn gebrokenheid zo veel menselijkheid uitstraalt: we krijgen stadszichten te zien met mooie, grootse gebouwen. Maar de straten zijn leeg. Deze stedelijke landschappen doen denken aan een sf-situatie waarin een exodus heeft plaatsgevonden. De gebouwen hebben enkel nog het gezelschap van elkaar. De mensen zijn weggegaan of hebben zich verschanst in het binnenste van de huizen…
De bronzen beeldjes van Lieven D’Haese, die in Congo zijn jeugd doorbracht en die de typische warmte en hoopvolle gezindheid van de zwarte mens weet in beeld te brengen, vormen een mooi contrast met én een aanvulling bij de schilderijen en tekeningen van de artiest van bij ons.
Stefaan Hublou, historicus, publicist
Galerie Walravens ligt aan de Tiensestraat, ter hoogte van het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte.
