De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

De ideologie van de onbegrensde economie

De ideologie van de onbegrensde economie

zaterdag 29 mei 2010 15:29
Spread the love

Ooit maakte de economie deel uit van het leven van een gemeenschap. Mensen werkten om te leven. Nu leven we voor de economie. Het is niet de groei van de mens die centraal staat, maar die van de economie.

Geleidelijk aan hebben we de idee aanvaard dat de economie de maatstaf is om de ontwikkeling zowel van een volk of natie als van een individu te meten. De laatste jaren hebben duidelijk gemaakt dat we steeds vaker leven en werken om de economie op peil te houden en te redden. Waarom is het niet andersom? Waarom wordt de economie niet onderworpen aan reële projecten bestemd om de grote meerderheid op aarde van de zelfzucht van de absurd rijke minderheid te redden?

Op het niveau van de economie schudden de Bush’s en de Bin Laden’s van deze wereld elkaar de hand. Want aan de top tellen culturele of religieuze verschillen niet. Aan de top verafgoodt men het kapitaal en zijn begeerte om een eindeloze groei door te maken. Aan de basis moet men vaak zijn riem strakker trekker want anders zullen de grote heren minder winst maken. Wie net minder heeft moet zich opofferen voor diegenen die onvoorstelbaar veel meer bezitten dan nodig is en ze in tien levens zouden kunnen opmaken. We redden de banken die geen tweede keer zullen nadenken voordat ze ons de das omdoen wanneer wij onze hypotheek niet kunnen aflossen. We redden de fabrieken die snel en zonder schuldgevoelens naar een ander land zullen verhuizen als ze daar meer winst kunnen behalen. Soms zal het wel zo moeten zijn, maar ergens klopt daar iets niet.

Ik vrees daarom dat het niet de economie is die in crisis verkeert, maar wij als mensheid.

Onze westerse wereld heeft de boeien van de religieuze dictatuur afgeschud, maar heeft zichzelf aan de boeien van het onpersoonlijke materialisme onderworpen. We hebben deze ideologie zelfs met groot succes geëxporteerd. De democratische idealen hebben nu veel minder te maken met de wensen van het volk en veel meer met het vergemakkelijken van het vrije verkeer van het kapitaal. Het gemak waarmee we op vakantie kunnen gaan, is maar de drug waarmee we zoetjes gehouden en machteloos gemaakt worden.

Wat is er met ons gebeurd? We hebben het comfort geproefd en zijn eraan verslaafd geraakt. Comfort heeft immers meer macht dan religie. We zijn ethisch lui geworden. We hebben onze slavernij omarmd omdat het comfortabel aanvoelt. De tsunami van de reclames waar we doorgaans aan blootgesteld worden en waaraan we vaak bezwijken, helpt het systeem om ons gevoel van vrijheid te versterken. Doch, het feit dat we meer kunnen kopen betekent niet dat we vrijer zijn. Het is maar een gevoel.

Dat we met onze ideologie van de onbeperkte economische groei de planeet doden, vinden we niet overtuigend genoeg om naar een echte derde weg te zoeken tussen het verslagen communisme en het dodelijke kapitalisme. Dat wij met deze ideologie van de geïnstitutionaliseerde zelfzucht allang (en volledig bewust ervan) kinderen en mensen rond de aardbol ter dood veroordelen, laat ons koud. We zijn goed getraind om als vanzelfsprekend te aanvaarden dat de economie, en niet de mens, primeert —sterker nog, dat ze moet primeren. De homo economicus heeft het einde ingeluid van het verlichte en solidaire humanisme. De economia heeft de homo economicus tot een blinde en dove slaaf gereduceerd en hem zo ver gekregen dat hij er dankbaar voor is.

Nu de wereld een grote slavenplantage geworden is, zouden we ons moeten afvragen wie ons van zulke vanzelfsprekendheden nog kan redden. Wie kan er ons verlossen van de dictatuur van dit verblindende geloof?

De positieve culturele, wetenschappelijke en spirituele groei van de mensheid hoeft niet van de eindeloze economische groei van sommigen af te hangen.

take down
the paywall
steun ons nu!