De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Wie goed kijkt ziet het nu al staan: SPQA. Foto: Jules Grandgagnage/CC BY-SA 4:0
Essay, Longread - Etienne De Belder

Enkele bedenkingen bij ‘De Adelaar van De Wever’

Voormalig VUB-docent Menselijke Ecologie, Politieke Theorie en Marxistische Economie Etienne De Belder las de analyse van Seppe De Meulder ‘De Adelaar van Bart De Wever, over Romeinse referenties en flirten met fascisme’, wat hem tot deze aanvullende beschouwingen inspireerde.

dinsdag 22 oktober 2024 08:35
Spread the love

 

Mijn bijdrage is geïnspireerd door de analyse van Seppe de Meulder De Adelaar van De Wever: over Romeinse referenties en flirten met het fascisme. Ze is bedoeld als verdere aanvulling op de rake typering van Seppe de Meulder van een fenomeen in het Belgische politieke landschap dat steeds meer begint te lijken op de Mars der Politieke Parvenu’s.

Zoals vele Vlaamse Bazen Gansendonck1 zijn deze marcheerders niet intelligent genoeg zijn om gevaarlijk te zijn, maar ook niet zo onschuldig dat de ze alleen maar lachwekkend zijn. Een gewaarschuwd man is er twee waard en een vrouw drie.

Seppe de Meulder toont aan dat De Wever en zijn Kameradschaft inderdaad geregeld citaten of symboliek gebruiken die rechtstreeks en onbeschaamd verwijzen naar fascistische politieke praxis.

Wat hieronder volgt is daar een illustratie van en een poging om dit – indien mogelijk met dit soort onderwerp – in een verstandelijk begrijpbare context te plaatsen. Het maakt immers deel uit van het nieuwe terrein van de psycho-politieke analyse (zie End: Phenomenology of the End, Franco Berardi, 2015).

“Als we de 30% halen in de volgende verkiezingen, dan is het gebeurd” (Hitler 1936, De Wever 2010)

“Wij gaan de treinen op tijd laten rijden (tot aan de taalgrens)” (Mussolini, De Wever)

“Wij snijden op dit moment drastischer in de ambtelijke rompslomp. We moeten zowel bestedingen als de omvang van de overheid terugdringen” (Hitler in de New York Times, 10 juli 1933, De Wever met dezelfde boodschap in zijn ‘supernota’, hét mantra waarmee hij de diepblauwe liberalen weggezogen heeft).

“Het V-teken staat voor Verandering en Vlaanderen” (De Wever tijdens de voorlaatste verkiezingscampagne). Mis. Het V-teken is de eed aan Vlaams bloed en bodem die de Vlaamse fascisten in de jaren 1930 onder de IJzertoren brachten. Internationaal staat het teken bekend als de eed van trouw aan de totalitaire staatsvorm (D. Kretzer, Brown University).

Achter al deze citaten zit een gecamoufleerde boodschap naar een fascistische achterban die zich electoraal en sociocultureel uitstrekt tot in het Vlaams Belang-gebied. Goede verstaanders in deze zwartbruine middens hebben maar deze paar woorden nodig.

Theo Francken, een Vlaams Belang-overloper, moest zoals altijd de daad bij het woord voegen en ging spoorslags (nature calls?) van zijn eedaflegging op 11 oktober 2014 als Belgisch staatsecretaris voor Asiel en Migratie naar een avondlijke bijeenkomst van Oostfronters.

Slechte verstaanders in de mainstream media en politiek hebben zoals gewoonlijk wat meer uitleg nodig, als ze dat al willen of durven vragen, want dit is het land van de politieke Lilliputters met hun lakeien van de Wetstraat.

We maken niet voor niets waarschijnlijk één van de meest incompetente politieke kasten mee sinds 1830, maar zonder twijfel is de huidige de lafste van allemaal.

De Trumpiaanse goocheltruc bestaat erin om tezelfdertijd de passie te preken naar het politieke centrum, om van daaruit de ‘anderen’ als extremisten te kastijden, bij voorkeur, zegt De Wever, de ‘radicale linksen’, ‘the woke people’. Het is een spook dat door de wereld waart, zou Marx zeggen. Maar het is ook de geijkte rechtse tactiek van herhalende schrikwoorden.

Dit is een mistig amalgaam voor zowat alles wat links, oppositioneel of gewoon de ‘Ander ‘ is. Het is het bijeendrijven en concentreren van een bonte pluimage aan specimen in een denkbeeldige kraal onder een denkbeeldige gemeenschappelijke noemer. Waar en wanneer hebben we deze gedachte nog als modus operandi gezien en waar zien we ze vandaag nog altijd?

Ceux qui peuvent vous faire croire à des absurdités, peuvent vour faire commettre des atrocités. Zij die u absurditeiten kunnen doen geloven, kunnen u wreedheden doen begaan (Voltaire, 1765)

Het politieke venster wordt dus voortdurend naar rechts opgeschoven zodat het zich ‘normaliseert’, een techniek die rechtse lobbygroepen in de VS-Senaat gepionierd hebben, maar uitgevonden werd door Spaans facistisch dictator Franco, namelijk de leugenachtige omkering “Guernica is door de Basken gebombardeerd” (zie Op 26 april 1937 bombardeerde de Luftwaffe het stadje Guernica).

Het is een verre echo van op de speelplaats ‘al wat je zegt ben je zelf’. Wegens overmatig gebruik hier te lande kan Vlaams Belang-demagoog Filip Dewinter er oververdiend het patent op claimen.

“Dat (cynisme) leidt evenwel tot een land dat geen idealen meer heeft en dan krijgt corruptie door hooggeplaatste wetsovertreders vrij spel” (Margaret Atwood), zoals de Vastgoedvrienden van N-VA en Vlaams Belang dag aan dag aantonen (zie het Apache onderzoek daarover).

“Caesar is mijn enig idool” dixit De Wever in de De Tijd’ van 29 augustus 2004. Julius Caesar2 wordt vandaag door de échte geschiedkundigen beschouwd als één van de eerste grote genocidaire massamoordenaars in de menselijke geschiedenis.

Niet alleen werd de volkeren der Eburonen en Helvetiërs totaal uitgemoord, maar na de Gallische oorlogen (58 VC tot 51 VC) werden in een bloedige keten van strafexpedities meer dan 1 miljoen Galliërs op een bevolking van 5 miljoen afgeslacht. Dit heeft in Gallië3 generatieslang tot een demografische inzinking geleid (zie Robert Nouwen, Ambiorix tegen Caesar – De feiten en de mythe’, 2024).

Gaza heeft altijd bestaan

Trump personifieert zichzelf als een Romeinse halfgod, een look-a-like Nero4 (!) maar één die nog altijd minder verdacht is dan een Caesar-figuur. Maar Donald Trump weet niet eens het verschil niet tussen de Griekse en Romeinse Tijd.

Je moet hem dat vergeven want hij kent zelfs niet de aardrijkskunde van zijn eigen Verenigde Statenbond. Zonder een basaal begrip van tijd en ruimte is geen opbouw van kennis mogelijk.

Dat verklaart enigszins de epidemie van domheid op zo wat alle niveaus van de maatschappelijke ladder of op eender welk schoon verdiep5 (vrij naar Carlo Cipolla, De wetten van de menselijke stupiditeit’, 2024).Tegen domheid bestaat geen enkele troost. Alleen nadenken is er een verzet tegen.

“Dat zou De Wever, als historicus met een obsessie voor Rome, moeten weten” (citaat Seppe De Meulder). Dat is nog beleefd uitgedrukt. De Wever reikt als historicus niet verder dan een mediocre epigoon van de Antwerpse heemkring ‘Onder Onze Lieve Vrouwentoren’.

Zijn pedant Jezuïetenlatijn getuigt nergens van enige kennis van de echte Romeinse wijsgeren en hun cultuur à la Marcus Aurelius, Seneca, Ovidius, laat staan Lucretius. De Romeinse elite, waarnaar De Wever verwijst, staat bekend in de geschiedenisboeken over de Oudheid als de ‘Meesters van de Demagogie’.

“Mythomanen die hun verhaal zo vanzelfsprekend doen lijken zodat ze hun macht kunnen bestendigen”(Mary Beard, SQPR – Een geschiedenis van het Romeinse Rijk, 2015).

Maar “de dwerg wordt niet groter door op een berg te staan” (Seneca) hoe hard Ave Caesar6 de lakeien in het dal dat ook uitschreeuwen of er mee ‘vlaggenzwendelen’.

De Wever kent blijkbaar wel goed zijn eigen geschiedenis met zijn fascistische helden maar verder dan dat tijdskader wordt zijn historische kennis problematisch. Het verzandt tot wat in de geschiedenisleer bekend staat als ‘presentisme’ of het oneigenlijk gebruik van het verleden voor actuele doeleinden (Michael Parenti. The Assassination of Julius Caesar – A People’s History of Ancient Rome, 2004).

Ridley Scott ’s film Gladiator (2000) gebruikte bewust de nazi-optochten in Nuremberg als filmisch canvas voor het opzetten van massascènes in het Oude Rome. Daarbij verwees hij impliciet naar de militaristische en fascistoïde voorafspiegeling.

De Pax Romana was politiek gezien in de eerste plaats een repressie-apparaat voor belastingafpersing van de overwonnen volkeren en dienstplichtopvordering van hun verslagen krijgers, kort gezegd van de zwakkeren en kwetsbaren. Voor de patriciërs in het provincialistisch Antwerpse Rome is dat vandaag niet anders (zie De ‘supernota’ van Bart De Wever ontleed van Seppe De Meulder).

Dat De Wever zijn Verlichtingslicht liet schijnen over de 50-jarige herdenking van mei ‘68 is te hilarisch voor woorden. Sommigen maken met hun ‘banaal geëmmer’ van zowat van elk verleden een Grand Guignol-vertoning (Paul Goossens. 1968 – Het jaar dat niet wil sterven”. 2018, p.98).

Moskou of Rome?

Ja, inderdaad, de Amadezen7 waren een pathetisch stel, zwaaiend met een afstompend Mao-bijbeltje en hun paus Ludo Martens was een griezel. In ’68 waren zij actief in de studentenbeweging maar eerder om te ‘noyauteren’ dan om te revolutioneren.

De katholieke middenstand was hun afkomst, de KULeuven hun woongebied en na een ommetje langs de fabrieksvloer keerden velen terug naar het veilige kleinburgerlijke nest.

De Studentenvakbeweging (SVB) van ‘68 daarentegen is niet verdampt, maar uitgewaaierd naar vele sociale en culturele sectoren en heeft van daaruit haar bevrijdingsfilosofie vast geankerd (in vakbonden, onderwijs en wetenschap, kunst, feminisme, ecologie en journalistiek, weliswaar van de kwaliteit à la Paul Goossens, Dirk Barrez, Maurice De Wilde, Walter De Bock, Daniel Buyle, Walter Zinzen, etc.).

Paul Goossens schreef met zijn magistrale Ongelijkheidsmachine het Groot Demystificatieboek der Nederlandse Letteren. Dirk Barrez stichtte deze krant dewereldmorgen.be en werkte mee aan de oprichting van de coöperatieve bank NewB.

Het maatschappijkritisch theater blijft op hoog niveau ondanks het verstrijken van de tijd en subsidie-sabotage van een rechtse identitaire Vlaamse regering. Maar het houdt ironisch ook stand dankzij de kunstzinnig kwaliteitsinbreng van een tweede generatie allochtone theatermakers (een vorm van culturele tegenmacht).

We blijven linkse schrijvers produceren van internationale standing à la Tom Lanoye of geestig satirische politieke bloggers volgen, ook geuzenhumor was immers eigen aan ’68. Onderwijs is dikwijls de laatste refuge tegen de ontmenselijking van het beleid.

Mei ’68 is opgegaan in het politieke DNA van de samenleving. Het is een onderliggend immuunsysteem tegen fascisering. Het is een No Pasaran dubbele helix in de cultuursociologie. Met terugblik bleek mei ’68 eerder een ‘Culturele Revolutie’, een term waar de Amadezen toen de mond propvol van hadden, zonder goed te weten waarom.

En ja, vandaag vinden velen van deze ’68- achtige linkerzijde, oud en nieuw, electoraal onderdak bij de PVDA/PTB waarvan het huidige politieke personeel nog moest geboren worden voordat mei ‘68 aanbrak.

Bad habits die hard

Laat dat een waarschuwing zijn, maar de zwaarste kost lijkt nu toch verteerd. De jaarlijkse door de PVDA georganiseerde Manifiesta-hoogdagen tonen een pluralistisch en internationalistisch beeld. Dat is hoopvol tegen ‘un retour en arrière’.

Maar het blameren van het PVDA-verleden als ‘Moskovietisch’ (het zou eigenlijk ‘Pekinees’ moeten heten) is niets vergeleken met de historische familieafkomst van het De Weveriaanse ‘Antwerpse Rome’.

Dat zijn de Oostfronters die massamoorden pleegden op vrouwen en kinderen in de Baltische staten en in Rusland en uit volle adelborst collaboreerden in België. Meer hoeft hier niet over gezegd te worden. Gedocumenteerde feiten zijn nu éénmaal bewezen feiten. Punt uit. En het vergt een erudiet marxist om finaal de puntjes op de i te zetten, tot spijt van wie het benijdt:

‘Rechts-radicalisme wordt gekenmerkt door een schaarsheid aan ideeën. Het is in de strikte zin geen ideologie maar veeleer een ordeloze verzameling van simpele frasen, die des te effectiever en destructiever zijn, omdat ze eindeloos herhaald worden. Propaganda is dan ook niet de eigenschap van rechts-radicalisme maar de kern ervan. Het doel ervan is mensen in ‘gepeupel’ te veranderen. Dit wil zeggen dat massa’s bereid zijn tot gewelddadige actie zonder enig steekhoudend politiek doel’ (cfr. de bestorming van het Capitool in december 2022) (zie Theodor Adorno. Aspecten van het rechts-radicalisme. 1967, heruitgave 2019).

 

Etienne De Belder is voormalig VUB-Docent Menselijke Ecologie, Politieke Theorie en Marxistische Economie en voormalig Bijzonder Evaluator Ontwikkelingssamenwerking

Notes (nvdr):

1  Baes Gansendonck (1850) is een roman van Hendrik Conscience (1812-1883). Baas Gansendonck is een rijke man met boertige manieren die zich inbeeldt een belangrijk man te zijn. Zijn hoogmoed en eigendunk leiden uiteindelijk tot zijn ondergang.

2   Gaius Julius Caesar leefde van ongeveer 100 jaar voor de hedendaagse jaartelling (VC – Voor Christus) tot ongeveer 44 VC als dictator perpetuus, dictator voor het leven van het Romeinse Rijk. De familienaam Caesar is de oorsprong van de titel die je herkent als Kaiser, Czar, tsaar, Keizer, Qayser (Arabisch), Kaisar (Turks)… Een legende beweert dat hij een kermende vrouw die niet kon bevallen liet opensnijden om van haar geschreeuw af te zijn, wat we nog steeds kennen als ‘keizersnede’, ‘césarienne’ in het Frans.

3   Het historische Gallië omvatte Frankrijk, Noord-Italië en delen van de huidige Benelux, Duitsland en Zwitserland.

4   Nero (54-68 na Christus) is een van de meest beruchte Romeinse keizers, voor zijn extravagant verkwistende levensstijl en zijn wrede vervolging van christenen. Hij zou vanuit zijn paleis nonchalant hebben toegekeken terwijl een verwoestende brand raasde door Rome in het jaar 64.

5   Het schoon verdiep is de koosnaam die Antwerpenaren geven aan hun statige stadhuis.

6   De groet Ave Caesar wordt uitgesproken met gerezen gestrekte rechterarm. Deze Romeinse groet werd in de jaren 1930 geadopteerd door Mussolini in Italië en Hitler in Duitsland.

7   In 1971 richtte Ludo Martens de partij Alle Macht aan de Arbeiders (AMADA) op, die in 1979 werd hervormd tot de huidige Partij van de Arbeid (PVDA).

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!