Arbeiders en boeren: één strijd

Over 126 arbeiders die al dik twee maanden in staking zijn. En hoe wij als Belgen dit zouden oplossen… En over boeren op de vlucht voor paramilitairen.

Bloemenarbeiders in staking

Vandaag op het programma: bezoek aan een bloemenbedrijf. Splendor El Rosal met name, op een uurtje rijden van Bogota, waar we de bedrijfsvakbond Sintrasplendor steunen. Daar aangekomen blijkt het bedrijf al 68 dagen in staking te zijn.

De staking begon op 7 december 2010 nadat de werkgever verder het loon en aanvullende premies weigerde te betalen. Zijn excuus: geen geld voor.

Overal in de bloemensector is het hetzelfde liedje. Terwijl die bedrijven net massa’s subsidies kregen van de Colombiaanse overheid. Alleen werd dat geld doorgesluisd naar rekeningen in de VS in plaats van het te gebruiken waarvoor het moest dienen: de lonen van de arbeiders betalen.

Vele bedrijven gingen daartegen in staking de voorbije maanden. Vaak werden die uiteengeklopt door patronale knokploegen.

Viva la solidaridad

Bij Splendor gebeurde dat niet. De stakers bezetten er – aanvankelijk met 365 arbeiders – in een geïmproviseerd tentenkamp de toegang tot het bedrijf. Vandaag schieten er nog 126 over. En ze zijn nog steeds supergemotiveerd, merken we bij ons bezoek.

Dat bezoek wordt trouwens erg op prijs gesteld. “Viva la solidaridad” roepen ze in koor nadat we ons welkomstwoordje en de groet namens de ABVV-leden hebben gebracht.

De 126 stakers houden er dag en nacht de wacht. Ze doen dat in primitieve omstandigheden, maar verliezen er de moed niet op. Hoe houden ze het zolang vol, vroegen we aan de secretaris van Sintrasplendor. “Omdat we het willen,” antwoordde ze prompt.

Naar de supermarkt

De stakers overleven op solidariteit, van de buurtbewoners die eten komen brengen, verschillende nationale vakbonden, onder andere de USO en de CUT, en de internationale vakbond van de voedings- en landbouwsector (International Union of Food and Agricultural Workers – IUF).

Stakersvergoeding kennen ze niet, dus al die tijd krijgen ze geen enkel inkomen. Zelf doen we ook onze duit in het zakje: we leggen een pot samen waarmee we in de plaatselijke supermarkt voedingswaren voor een dag aankopen voor de 126 resterende stakers, zoals kilo’s rijst, suiker, koffie, aardappelen, maïsolie, kip, bakbananen, pasta, tomaten, …

Rijp voor de mesthoop

Toch stellen we ons ook vragen bij de strategie achter deze staking. De bloemen hadden hun pasmunt kunnen zijn om hun eisen ingewilligd te krijgen. Een week nadat de staking begon was de werkgever – die het verlies van duizenden bloemen vreesde – bereid een deel van het achterstallige loon te betalen, maar de arbeiders namen daar geen genoegen mee.

Gevolg: duizenden bloemen staan nu te verwelken in hun serres, rijp voor de mesthoop. De kans is dan ook groot, vrezen wij, dat de werkgever gewoon zijn boeltje pakt en elders opnieuw begint. De stakende arbeiders zullen dan met lege handen achterblijven en op de zwarte lijst belanden waardoor ze nog moeilijk aan werk geraken.

Toch blijven de stakers hopen op een gunstig resultaat. Zij menen nl. de wet aan hun kant te hebben. Maar Colombia is België niet: hier kunnen werkgevers straffeloos de weinige sociale wetten die er zijn met de voeten treden. Meer nog: het bedrijf heeft inmiddels 19 stakers aangeklaagd omwille van financiële verliezen.

Op visite bij de sociale inspecteur

De stakers hebben nu alle hoop gevestigd op een inspecteur van het Ministerie van Sociale Bescherming. Ze vragen ons mee hun zaak te gaan bepleiten bij haar, omdat dat meer indruk zou maken. We vergezellen hen dus naar het kleine kantoortje van de inspecteur die maar al te verbaasd is met het onverwachte bezoek uit België.

Ze is bijzonder geïnteresseerd in hoe wij dit conflict zouden oplossen. We geven haar een introductie in ons sociaal overlegmodel, waarna ze alles netjes uittikt in een officieel document waaronder we onze handtekening moeten zetten. Het lijkt zo weggelopen uit een boek van Gabriel Garcia Marquez: magisch realistischer kan niet.

Maar of het ook enig verschil zal uitmaken, daarover hebben we onze vraagtekens. Alleszins hebben we er onze Colombiaanse kameraden een hart mee onder de riem gestoken.

* * *

Je zal maar boer wezen…

Vandaag gaat een ander deel van ons reisgezelschap naar Viota. In dit warme stadje op zo`n 3 uur van Bogota ligt het vormingscentrum Raul Valbuena, een landbouwschool opgericht met geld van de AC Antwerpen-Waasland en gerund door FENSUAGRO, een nationale vakbond actief in de agro-industrie. De socialistische ngo Fos zorgt vanaf dit jaar voor versterking van dit project.

Vechten voor de rechten van de boeren

Het is een prachtige plaats waar op regelmatige basis vormingen worden georganiseerd. Vandaag start een cursus rond ecologische landbouw. Razend relevant in een land waar de staat de kleine landbouw van de kaart wil vegen en de agro-export met bijhorende monoculturen volop promoot.

De leiding van FENSUAGRO leidt ons door de geschiedenis van hun vakbond, gekenmerkt door vervolging, bedreigingen, onrechtmatige arrestaties en helaas ook moord. We blijven vol verbazing luisteren naar de getuigenissen van deze mensen en vragen ons steeds af waar zij de kracht vandaan halen om te blijven vechten voor de rechten van de boeren.

De vermeende Farc-lijfwacht

De algemene secretaris van FENSUAGRO bijvoorbeeld heeft 7 maanden onder valse beschuldigingen in de gevangenis gezeten. Zijn vrouw wordt al 2 jaar gevangen gehouden als enige politieke gevangene tussen allerlei criminelen. Haar misdaad? Ze zou de lijfwacht zijn van Farc-guerillaleider El Mono Jojoy, terwijl die al sinds september 2010 dood is.

Het is een beproefde techniek: vakbondsleiders en andere voorvechters van mensenrechten arresteren op basis van vermeende banden met de guerrilla. Het is dan ook niet te verwonderen dat de dienst mensenrechten van FENSUAGRO liefst 430 dossiers heeft lopen.

Op de loop voor paramilitairen

Ook het domein van de landbouwschool is een rondleiding waard. Onze gids toont ons een plek ter grootte van een badmintonveld. Genoeg om een helikopter te laten landen. Dat hebben militairen en paramilitairen enkele maanden geleden ook gedaan. Paniek zaaien hoort ook in hun lijstje van beproefde technieken. De mensen van FENSUAGRO zijn toen de school in allerijl moeten ontvluchten.

Je zou voor minder een trauma oplopen en er nooit meer terugkeren, maar dat is geen optie voor Fos-partner FENSUAGRO. Zij gaan verder en met een glimlach. Voor ons zijn het stuk voor stuk helden!