Ik ben geen vaste gebruiker van die feed, maar mijn aandacht werd getrokken door een bepaalde informatie, en ik keek er wat vaker naar. Ik zag  titels over mijn beeldscherm snellen als deze:

Het beeld van Poetin dat wordt gecreëerd is negatief: hij is een agressor, hij heeft ongelijk, hij is dwaas en hij doet het slecht, hij is de oorlog aan het verliezen, Rusland gaat achteruit. Die mededelingen blijven maar heel kort op het scherm, want er volgt heel snel een andere nieuwsflits over een ander onderwerp. Voor je hebt kunnen nadenken, is de mededeling weer weg, en wat blijft hangen is wat je opgepikt hebt uit de titel: het negatieve imago van de Russische president en zijn land. Wie de moeite doet om de meegeleverde tekst te lezen, wordt gehinderd door de ingelaste reclame. Maar de teksten zelf zijn ook vaak problematisch.

 

Misleidende titels: desinformatie

Als je snel genoeg doorklikt en de bijhorende tekst leest, blijft de informatie negatief, maar blijkt ze ook onjuist en misleidend. Geschokt en verbluft door de mededeling “Rusland valt Zuid-Korea aan”, afkomstig van Tagtik, ging ik kijken, en zag dat de eigenlijke informatie is dat er ‘pro-Russische hackers” binnengedrongen waren in het digitale systeem van Zuid-Korea en daar sabotage verricht hadden. Of die gelijk zijn aan Rusland is maar de vraag, en daarvoor zijn bewijzen nodig.

Als het werkelijk gaat om pro-Russische hackers (en bijvoorbeeld niet gewoon om Noord-Koreanen) kunnen die ook in Zuid-Korea zelf zitten, of in Noord-Korea, of elders. In elk geval gaat het niet om een militaire aanval, zoals de titel suggereert, maar om een digitale interventie. Wie de tekst niet leest en kritisch bekijkt, onthoudt alleen dat de militaire agressie van Rusland in de wereld toeneemt.

“Poetin heeft ongelijk” , ook een bijdrage van Tagtik op de Microsoftfeed, is een weergave van informatie die afkomstig is uit Newsweek. Poetin zou toegegeven hebben dat hij ongelijk had, maar daarvan is niets te vinden in het betreffende artikel. In de eigen vertaling daarvan die Tagtik publiceert, onder de titel “Poetin erkent zijn fouten”, staat, en dat is correct vertaald uit het Engels: “Vladimir Poetin heeft toegegeven dat de sancties die Rusland zijn opgelegd sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn land voor grote economische uitdagingen hebben gesteld.” Dat is iets heel anders dan fouten erkennen.

Verderop in het artikel lees je bovendien, nog steeds in de tekst van Tagtik: “Ondanks deze zware sancties voorspelt het IMF dat Rusland in 2024 een economische groei van 3,2 % zal zien, een punt dat de Russische leider benadrukte tijdens een conferentie met andere regeringsfunctionarissen.” Het effect van de sancties is dus helemaal niet de beoogde economische ineenstorting van Rusland, ook al zijn er problemen, zoals inflatie. Rusland heeft heel goed standgehouden tegen de berg sancties die het Westen heeft uitgevaardigd.

De redactionele verbeelding in plaats van de journalistieke deontologie

 

Tagtik presenteert zichzelf als “persbureau 3.0” en zegt: “Als voorloper in België is Tagtik een digitaal persbureau dat zijn redactionele verbeelding ten dienste stelt van media en merken. Originele oplossingen, aangepaste formaten, performante content…” Dat de koppen die het bedrijf boven de (meestal overgenomen) artikels plaatst, getuigen van redactionele verbeelding, kan niet worden ontkend. Ten dienste van wie? Klaarblijkelijk van de NAVO en de EU, gangmakers en aanjagers van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland, en van de visie van die instellingen dat Rusland moet worden gekelderd.

Hier hebben we dus een mooi voorbeeld van de hedendaagse, digitale vorm van oorlogspropaganda, de cognitieve oorlogsvoering waar de NAVO mee bezig is. Daarbij is de journalistieke deontologie onbelangrijk, de waarheid doet er niet toe, het tonen van de belangen en standpunten van de partijen in een conflict evenmin, en nuancering is overbodig. Alle ruimte voor de “redactionele verbeelding” om de verzwegen opdracht te realiseren zonder ze toe te geven: Rusland en zijn president zo negatief mogelijk voorstellen…

Het boek van Jonas Tögel:  Kognitive Kriegsführung, Neueste Manipulationstechniken als Waffengattung der NATO, Westend Verlag, 2023.