Intro
Herinnert u zich Climategate nog ? In November 2009, vlak voor de klimaattop in Kopenhagen heeft een onbekende persoon 13 jaar email correspondentie van de CRU (de Climate Research Unit van de University of East Anglia) van de mail servers gestolen en openbaar gemaakt. Uit deze private emails bleek dat de onderzoekers van de CRU niet erg … positief waren over hun wetenschappelijke tegenstanders. Ook werden er 2 zinnen uit de emails geciteerd, die zouden bewijzen dat er sprake was van samenzwering, manipulatie van gegevens om de klimaatopwarming te overdrijven, onwettige vernietiging van bewijsmateriaal, enzovoort. Deze gebeurtenis kreeg al snel de naam “Climategate” en het nieuws verspreidde zich razendsnel over internetblogs en media. Aanhangers van samenzweringstheorieën hadden de tijd van hun leven, en gingen zover te beweren dat iedereen die in de emails genoemd werd, of zelfs maar van ver geassocieerd was met de CRU deel moest zijn van de samenzwering. De Climategate-samenzweringstheorie tastte uiteindelijk zelfs de geloofwaardigheid van de hele klimaatwetenschap aan. Ook het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), de internationale organisatie die een consensus standpunt formuleert over de klimaatverandering, deelde in de klappen.
Sindsdien is er blijkbaar nauwelijks iemand die zich de vraag stelt hoe het uiteindelijk is afgelopen. Wat is er waar gebleken van de destijds gemaakte aantijgingen? Wat bleek uit de emails ?
Dat de betrokken onderzoekers niet dol waren op hun wetenschappelijke tegenstanders is niet echt verbazingwekkend. Als een even nauwgezet onderzoek zou gebeuren van de emails van klimaatsceptici zou men ook wel hier en daar een onvertogen woord aan het adres van het IPCC en haar medewerkers vinden. Laat ons in plaats daarvan concentreren op de wetenschap. Wat overblijft zijn twee uit de context gerukte zinnetjes – die iedereen onderhand bekend in de oren zullen klinken.
We kunnen het gebrek aan opwarming niet verklaren!
Het eerste zinnetje is afkomstig van Trenberth: “The fact is that we can’t account for the lack of warming at the moment and it is a travesty that we can’t”
Vertaling: “We kunnen het gebrek aan opwarming niet verklaren op dit moment en het is een schande dat we dat niet kunnen.”
Dit klinkt nogal spectaculair, en vele kranten hebben het zo ook gepubliceerd. Het klinkt alsof de onderzoekers tot hun schrik vaststellen dat de opwarming van de aarde gestopt is, en dat ze bang zijn dat ze hun job nu zullen verliezen.
Waar had Trenberth het eigenlijk over ? Satellietmetingen stellen vast dat de aarde in een energie-inbalans verkeert: er komt netto meer elektromagnetische straling de dampkring binnen dan er buiten gaat, dus de aarde accumuleert warmte. De inbalans is momenteel 0,9 W/m2 aan netto straling – en de inbalans neemt trouwens nog toe. Die warmte wordt opgeslagen in het land, de atmosfeer, de oceanen, en de smeltwarmte die de ijskappen aan de polen doet smelten. De totaalsom moet kloppen: de warmteopslag in de verschillende subsystemen van de aarde moet gelijk zijn aan de totale warmte die het systeem binnenkomt (zoals bij een bankrekening: al het geld dat van je rekening verdwijnt heb je ERGENS aan besteed: aan eten, aan kleren, aan belastingen …).
Trenberth klaagde erover dat de huidige meetsystemen niet nauwkeurig genoeg zijn om te zien waar alle warmte die het systeem binnenkomt naartoe gaat. Na het optellen van de warmteopslag van land, lucht en oceanen kwam hij een hoeveelheid warmte tekort. (zoals een bankrekening waarvan op het einde van de maand meer geld verdwenen is dan je gedacht had). Een mogelijkheid is dat de extra warmte is opgeslagen in de diepe oceanen, want tot voor kort werden de oceaantemperaturen maar gemeten tot op 700 meter diepte.
Conclusie: Trenberth probeerde helemaal niets te verbergen, hij haalde een probleem aan dat ook in de wetenschappelijke literatuur al besproken was, en hiervoor was het dus helemaal niet nodig om emails te hacken, en er dan triomfantelijk mee naar buiten te komen alsof men een duister geheim ontdekt had.
De afname verbergen!
Het tweede zinnetje is afkomstig van Phil Jones: “I’ve just completed Mike’s Nature trick of adding in the real temps to each series for the last 20 years (ie from 1981 onwards) and from 1961 for Keith’s to hide the decline.”
Vertaling: Ik heb zonet Mike’s Nature trick toegepast om de echte temperaturen aan de serie toe te voegen voor de laatste 20 jaar (dus vanaf 1981), en voor Keith’s vanaf 1961 om de afname te verbergen.
In dit geval zijn de sceptici gesprongen op het woord “trick”, of truc, omdat dit suggereert dat er valsgespeeld wordt, en natuurlijk ook op de woorden “hide the decline”, of “verberg de afname” – waarbij men deed alsof dit ging over een afname van de temperatuur.
Mike’s Nature Trick is een statistische techniek, uitgevonden door Michael Mann, en gepubliceerd in 1998 in het blad Nature, om instrumentele temperatuursgegevens te combineren met gereconstrueerde temperatuursgegevens op basis van proxies.
“The decline” waarvan verder sprake is gaat niet over een afname van temperaturen, maar over een afname van de betrouwbaarheid van boomringen als maatstaf voor de temperatuur vanaf 1960, ook bekend als het divergentieprobleem. De boomgroei is afgenomen in de laatste tientallen jaren, vooral op hogere noordelijke breedtes. Dit fenomeen is zonder precedent, wat aangeeft dat de oorzaak waarschijnlijk te wijten is aan de mens. De oorzaak is vermoedelijk een combinatie van lokale en globale factoren zoals droogte tengevolge van de klimaatverandering en global dimming. Boomringproxies van voor 1960 zijn wel betrouwbaar. Het divergentie probleem is in verschillende wetenschappelijke artikelen besproken in de jaren 90.
Kortom, de onderzoekers hebben zich gehouden aan methoden en werkwijzen die 1. openlijk beschreven stonden 2. gereviewed en geaccepteerd waren door de experts in hun discipline. De pers, in navolging van de anti-IPCC lobby, probeerde het echter voor te stellen alsof ze gegevens hadden vervalst, verborgen, en allerhande “trucs” toegepast. En de publieke opinie is hier natuurlijk klakkeloos gevolgd.
Wat leert Climategate ons over de CRU en IPCC?
De verschillende onafhankelijke onderzoeken (zie onderaan deze blog voor referenties) die volgden op de zogenaamde “Climategate” spraken de onderzoekers van de CRU volledig vrij. Er is geen fraude gepleegd, er is geen sprake van een samenzwering, en ook: de hele Climategate affaire verandert niets aan de conclusies van het IPCC, dat de aarde opwarmt en de mens hiervoor verantwoordelijk is (ook wel Antropogenic Global Warming theorie of AGW genoemd). Wel werd meermaals de opmerking gemaakt dat de CRU opener en behulpzamer moest zijn bij het verstrekken van gegevens.
De anti-IPCC lobby had er wellicht ook niet op gerekend dat de onderzoekers veroordeeld zouden worden. Iedereen met de nodige wetenschappelijke achtergrond ziet immers onmiddellijk dat de beschuldigingen op niets berusten, of beter: op groteske verdraaiingen en het uit de context rukken van delen van emails. Het is ook veelzeggend dat deze zo verdacht lijkende zinnen nooit in de context van de hele discussie gepubliceerd werden.
Wat leert Climategate ons over klimaatsceptici?
De mensen trekken eigenlijk precies de verkeerde conclusie uit Climategate. Veel mensen hebben van Climategate gehoord, weinigen hebben zich ooit afgevraagd wat er uiteindelijk waar is gebleken van de destijds geuite beschuldigingen. Wat bij de mensen is blijven hangen, is het vage gevoel dat het IPCC blijkbaar toch niet zo betrouwbaar is.
Iedereen concentreert zich op het gedrag van de CRU en het IPCC, en op de vraag of hen iets te verwijten valt, maar eigenlijk kan je je ook wel de vraag stellen: hoe zit het eigenlijk met de klimaatsceptici en de manier waarop zij zich hebben gedragen tijdens de hele Climategate affaire ?
Wie de emails gelekt heeft zal waarschijnlijk nooit duidelijk worden – maar wie het ook geweest is moet wel heel laag gezonken zijn als hij zijn meningsverschillen met het IPCC bij wijze van spreken al op straat wil uitvechten. Indien klimaatsceptici problemen hebben met de door de CRU gebruikte methodes, dan moeten ze hun kritiek geven op de gepubliceerde artikelen waarin die methodes beschreven staan, en niet een paar zinnen uit gestolen emails uit hun context rukken en daar Jan Publiek op loslaten. Het is overduidelijk: het doel was niet om de CRU, of haar onderzoekers veroordeeld te krijgen, maar om een beschadigingscampagne tegen de CRU, en daarmee tegen het IPCC op te zetten.
Ik weet dat er allerlei soorten mensen zijn die zich klimaatscepticus noemen. Er zijn klimaatontkenners, wetenschappers die het niet zo nauw nemen met hun principes en de conclusies publiceren waar hun broodheren om vragen, en misschien zelfs wetenschappelijke klimaatsceptici die oprecht hun opinie verdedigen.
Met name onder klimaatontkenners tref je mensen aan die niet één bepaalde theorie aanhangen, maar zonder onderscheid alles (maar dan ook alles) geloven wat in tegenspraak is met AGW, en van dit soort mensen verwacht je dat ze plezier hebben in schandalen, echte of fictieve. Echter, ik zou verwachten van een integere klimaatscepticus dat hij zich enkel wil bezighouden met de wetenschappelijke discussie en zich met nadruk zou distantiëren van dit soort praktijken. Dit is echter niet gebeurd ! Zelfs klimaatsceptici met de beste wetenschappelijke reputatie hebben vrolijk meegedaan aan het nog verder opblazen van het climategate schandaal.
Kortom: Als er al een groep is die veel aan geloofwaardigheid heeft verloren door Climategate dan zijn het wat mij betreft … de klimaatsceptici.
====================================================
Overzicht van de verschillende onderzoeken naar het functioneren van de CRU:
– Februari 2010: Pennsylvania State University Inquiry Report http://www.research.psu.edu/orp/Findings_Mann_Inquiry.pdf
– March 2010: UK House of Commons Science and Technology Committee http://www.publications.parliament.uk/pa/cm200910/cmselect/cmsctech/387/38702.htm
http://www.publications.parliament.uk/pa/cm200910/cmselect/cmsctech/387/38702.htm#evidence
– April 2010: University of East Anglia Lord Oxburgh Scientific Assessment Panel
http://www.uea.ac.uk/mac/comm/media/press/CRUstatements/independentreviews
– June 2010: Pennsylvania State University Final Investigation Report
http://live.psu.edu/pdf/Final_Investigation_Report.pdf
– July 2010: UEA Independent Climate Change Email Review Report (Muir Russell Review)
http://www.uea.ac.uk/mac/comm/media/press/CRUstatements/independentreviews
– July 2010: US Environmental Protection Agency investigation
http://yosemite.epa.gov/opa/admpress.nsf/d0cf6618525a9efb85257359003fb69d/56eb0d86757cb7568525776f0063d82f%21OpenDocument
– Februari 2011: Department of Commerce independent review of the emails.
http://www.noaanews.noaa.gov/stories2011/20110224_climate.html