China’s ambitie: van fabriek naar innovatiecentrum
In 2015 was China nog sterk afhankelijk van westerse technologie. Auto’s kwamen van Europese en VS-fabrikanten, vliegtuigen van Boeing (VS) en Airbus (EU), en de kerncomponenten van smartphones en computers kwamen vooral uit de VS. De Chinese industrie produceerde vooral goedkope producten en had nauwelijks een rol in de hightechsector.
Om dit te veranderen, lanceerde de Chinese regering Made in China 2025 (MIC), een ambitieus plan om het land te transformeren tot een technologische grootmacht. Het doel was om wereldwijd te kunnen concurreren in sectoren als AI, 5G, ruimtevaart, halfgeleiders en biotechnologie. China wilde niet langer alleen de werkplaats van de wereld zijn, maar ook de motor van innovatie.
De sancties dwongen China om zelfvoorzienend te worden en zijn eigen technologieën te ontwikkelen
Het plan had niet alleen economische, maar ook strategische doelstellingen. De Chinese overheid wilde minder afhankelijk zijn van buitenlandse technologieën en een eigen, robuust innovatiesysteem opbouwen. Om dit te realiseren, werd fors geïnvesteerd in onderzoek en ontwikkeling, kregen binnenlandse bedrijven sterke steun en werden talentprogramma’s opgezet om wetenschappers en ingenieurs naar China te halen of daar te houden.
Tegenkanting uit de VS maken China sterker
Vanaf 2018 probeerde de regering-Trump de Chinese technologische opmars te blokkeren met handelsbeperkingen en sancties tegen bedrijven als Huawei. President Biden ging nog verder door exportbeperkingen op te leggen voor geavanceerde chips en halfgeleiders. De overheid verbood de export van cruciale technologieën, zette Chinese bedrijven op zwarte lijsten en ondernam juridische acties tegen bedrijven die samenwerkten met Chinese techgiganten.
China is nu ’s werelds grootste auto-exporteur
In plaats van China te verzwakken, hadden de sancties een averechts effect. Ze dwongen China om zelfvoorzienend te worden en zijn eigen technologieën te ontwikkelen. Huawei ontwikkelde eigen chips die nu concurreren met die van Nvidia, en Chinese bedrijven investeren massaal in alternatieve chiparchitecturen zoals RISC-V.
Waar de VS probeerde China te stoppen, kreeg het land juist een extra zet vooruit. Ook Europese bedrijven merkten dat de restricties van de VS hen in een lastig parket brachten, omdat ze niet langer vrij zaken konden doen met de snelgroeiende Chinese markt.
Spectaculaire vooruitgang
Uit een analyse van de South China Morning Post blijkt dat China inmiddels 86 procent van de MIC 2025-doelen heeft bereikt of dit jaar zal voltooien. In sommige sectoren heeft China de oorspronkelijke doelstellingen zelfs ruimschoots overtroffen. Zo is China nu ’s werelds grootste auto-exporteur en verkoopt het meer elektrische voertuigen dan welke andere natie ook. BYD verkocht vorig jaar alleen al meer dan drie miljoen elektrische wagens.
Seagate Wuxi Fabriek, Robert Scoble, Flickr / CC BY 2.0.
Op het gebied van ruimtevaart heeft China een permanente bemande ruimtebasis, landde als eerste op de achterkant van de maan en beschikt het over een eigen satellietnavigatiesysteem, BeiDou. Ook in de telecom- en AI-sectoren boekt China enorme vooruitgang. Chinese smartphones met AI-functies concurreren met Apple en Samsung, en China heeft wereldwijd de meeste 5G-basisstations, tot in Tibet toe.
Daarnaast heeft China grote stappen gezet in de ontwikkeling van duurzame energie. Wetenschappers ontwikkelden geavanceerde waterkracht-, wind- en zonne-energiecentrales, evenals experimentele kernreactoren met thorium als brandstof.
Het land ontwikkelde ook efficiëntere methodes om energie te transporteren over lange afstanden en reduceerde energieverspilling in de industrie drastisch. China is niet alleen een inhaalbeweging aan het maken, maar loopt in veel sectoren al voorop.
Technologie als geopolitiek wapen
China’s vooruitgang in strategische sectoren heeft wereldwijd alarmbellen doen rinkelen. De Financial Times rapporteerde dat de exportbeperkingen op chips ertoe hebben geleid dat Chinese bedrijven nu zelf geavanceerde AI-chips produceren. Bloomberg waarschuwde dat de VS moeite heeft om China’s groeiende technologische invloed in te dammen.
China richt zich nu op de volgende technologische revolutie: humanoïde robots en kunstmatige intelligentie
Ondertussen richt China zijn export op regio’s die minder gevoelig zijn voor westerse boycots, zoals Zuidoost-Azië, Centraal-Azië en de Golfstaten. Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten kopen massaal Chinese elektrische voertuigen en Huawei-infrastructuur. Zelfs landen die traditioneel nauwe banden hebben met het Westen, zoals Brazilië en Zuid-Afrika, werken steeds vaker samen met Chinese technologiebedrijven.
Terwijl de VS China probeert af te snijden, wint China terrein in markten die geen boodschap hebben aan VS-sancties.
China werkt ook aan het opzetten van een alternatief mondiaal financieel systeem, waarin de Chinese yuan een grotere rol speelt. Dit maakt het voor landen makkelijker om handel te drijven zonder afhankelijk te zijn van de dollar en het door de VS gecontroleerde SWIFT-systeem. De opkomst van China als technologie- en handelspartner geeft landen wereldwijd een alternatief, waardoor de invloed van de VS afneemt.
Go-tea 郭天, Flickr/CC BY 2.0.
De toekomst: AI en mensrobots
China richt zich nu op de volgende technologische revolutie: humanoïde robots en kunstmatige intelligentie. Volgens het Chinese ministerie van Industrie en Informatietechnologie zal de markt voor mensrobots in 2029 al 75 miljard yuan bedragen. Grote bedrijven investeren fors in de ontwikkeling van geavanceerde AI-modellen en robotica.
In Chinese fabrieken worden al volop robots ingezet, niet alleen voor routinematige productietaken, maar ook voor complexe assemblageprocessen.
Waar de VS vroeger onbetwist de technologische leider was, is China nu een uitdager op het hoogste niveau
In de gezondheidszorg worden AI-gestuurde robots ingezet voor medische diagnoses en geavanceerde behandelingen. De Chinese overheid ziet deze technologische ontwikkelingen als essentieel voor de toekomstige economische groei en strategische positie van het land. China wil niet alleen leidend zijn in AI, maar ook de wereldwijde AI-agenda bepalen.
Volgens een rapport van Garnaut Global haalt China de mythe onderuit dat het alleen westerse technologie kopieert. In plaats daarvan positioneert het zich als innovator en technologische leider in sectoren die bepalend zullen zijn voor de economie van de toekomst.
Terwijl bedrijven in de VS worstelen met strikte regelgeving en politieke druk, zetten Chinese bedrijven snelle stappen om hun dominantie op te bouwen in opkomende industrieën zoals AI en robotica.
China loopt niet langer achter
Tien jaar na de start van Made in China 2025 heeft China zich ontpopt als een van de meest technologisch geavanceerde landen ter wereld. Van elektrische voertuigen tot AI en ruimtevaart: de Chinese industrie is niet alleen zelfvoorzienend geworden, maar heeft op sommige vlakken de concurrentie ingehaald.
De wereldorde verandert snel. Waar de VS vroeger onbetwist de technologische leider was, is China nu een uitdager op het hoogste niveau. En ondanks alle pogingen om China tegen te houden, lijkt het erop dat de toekomst steeds meer in het teken zal staan van Chinese innovatie. China wilde de VS bijbenen. Nu lijkt het eerder andersom.
Bronnen:
SCMP, Asia Times, Wikipedia, FT, Kjeld Friis Munkholm, LinkedIn, China’s AI Roadmap 2025-2030.
Dit is een ingekorte versie van een artikel dat eerder verscheen op chinasquare.be.
