De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Carl Sagan vond de mens dwaas en hooghartig. Hij keek misschien te veel naar de sterren.

zondag 16 augustus 2020 07:52
Spread the love

Als wij een betere wereld willen maken, als wij een vlotte, mooie Transitie willen realiseren naar schone energie en totale recycleerbaarheid van onze producten, als wij de soorten willen helpen bij het stoppen met uitsterven… dan is ons Wereldbeeld, onze World View van het grootste belang. Persoonlijk ben ik vaak in parken en bossen en langs rivieren te vinden om te bezinnen, om aan dit ‘wereldverstaan’ verder te werken. Ook de nachtelijke sterrenhemel inspireert. Maar kijk nu eens goed naar deze cartoon, die is geïnspireerd op een beroemde uitspraak van de helaas overleden denker Carl Sagan.

Het klinkt wondermooi: door je terug te trekken tussen de sterren, de innerlijke rust vinden om conflicten te overstijgen en hopelijk doeltreffend op te lossen. Maar is dit ook maar een klein beetje werkbaar in de realiteit? Was de sterrenkundige, filosoof, schrijver en mediafiguur Sagan wel genoeg historicus, socioloog, psycholoog… om de relevantie en ook het onvermijdelijke karakter van de sociale en politieke strijd te vatten?

Het ziet er slim uit, zulke cartoon die speels spot met de betogende mens en zijn onenigheid. Met de “hooghartigheid” (conceit) en de “folly” (dwaasheid) van de mens en de mensheid. Een pleidooi om rustig te zijn, om vredelievend aan vooruitgang te maken vanwege een sterrenkundige, een filosoof, dat lijkt altijd welkom. En wijs.

 

Wie zegt echter dat de menselijke wezens niet juist de incarnatie zijn van kosmische krachten die geneigd zijn en voor immer bestemd zijn om te botsen?

 

Zoals er beslist ook entiteiten en krachten in clash gaan met elkaar in het kosmische universum. (Vandaag las ik nog over “donkere kracht” in de sterrenwereld, het betreft nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen.) Of, om dichter bij het aardoppervlak te blijven in het natuurlijke universum: de mannelijke herten gaan toch ook zeer geregeld de heftige tweestrijd aan? Je kunt toch aan die dieren, vooropgesteld dat we er mee konden spreken, toch niet zeggen: “Het past niet, wat jij doet, in deze kosmos”?

Dit geval maakt misschien een aantal dingen duidelijk. Waaronder het niet altijd dadelijk zichtbare probleem, dat elke wetenschapper door een heel eigen bril kijkt. Dat het denkers en mensen van een ongewoon kaliber vraagt, om de problemen die met alles samenhangen, goed te kunnen denken en bespreken. Om de stemmen van beroemdheden te kunnen beoordelen, heb je burgers nodig die zelf breed gevormd zijn en bovendien hebben leren kritisch oordelen. Daarom is en blijft de studie van de geschiedenis en van haar methode om de diepste Waarheid te onthullen, de “historische methode”, van grote betekenis. In een wereld die in een ogenblik toegang geeft tot alle mogelijke gespecialiseerde informatie en feiten via de app, is deze conclusie nog meer van tel dan in de wereld van onze grootouders. Toen geleerden met autoriteit bekleed waren, en gewone burgers door de band gewoon waren een nederige positie in te nemen. Een man, een vrouw zijn met een (waardevolle!) opinie, het vraagt veel tijd en veel voorbereiding.

Persoonlijk heb ik Greta Thunberg, Anuna De Wever, Adélaïde Charlier en vele andere “groene strijdheiligen” van onze tijd te velde, tijdens manifestaties gaan bijstaan en aanmoedigen. Ik ben de laatste om te ontkennen dat onze blauwe knikker, onze mooie planeet, ons Huis in het Universum,  meer aandacht en zorg, meer “Preserving and cherishing” – meer “bewaren en koesteren” verdient. Maar om dit maatschappelijke doel te bereiken,  zullen juist nog vele gesprekken, discussies, top- ontmoetingen, onderhandelingen, en ook op tijd en stond wat harde woorden, een klop op de tafel en nog veel manifestaties in straten en steden nodig zijn.

 

Niet voor niets luidt een Latijnse spreuk uit onze culturele traditie vol wijsheid: “Per aspera ad astra!”

 

Dit betekent in onze moedertaal zoiets als “Langs obstakels en harde toestanden trekken wij op naar de hoge, nobele sferen van de sterren!”

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!