Het kan verkeren: had je mij gisteren aangesproken over de slaagkansen van de klimaattop, ik had bijzonder cynisch en ontgoochelend geantwoord. Waarschijnlijk iets over het onvermogen van het VN-circus om de klimaatcrisis op te lossen. En op de laatste avond gebeurt dan toch wat niemand meer verwachtte: een akkoord over het verdere verloop van de klimaatonderhandelingen valt uit de bus.

Vanuit het niets en na twee weken als een processie van Echternach te hebben gewerkt, hebben de VN ons op de valreep verrast met een moment van lucide mondiale coördinatie. Een moment van waarachtige democratie zelfs. Wij verwelkomen dit moment met open armen, want ja, we kunnen het door onze levensstijl ontspoorde klimaat temperen. En ja, op sommige vlakken kan dit proces van klimaatonderhandelingen een bijdrage leveren.

Enige platform

De klimaattop in Cancún was de ultieme test. Een flop had het hele proces van klimaatconferenties (UNFCCC) op de helling gezet. Gelukkig is nu duidelijk geworden dat men ondanks alle kritiek niet om de VN heen kan, om de heel eenvoudige reden dat het het enige ‘platform’ biedt waar àlle landen een plaats hebben. Of ze nu rijk of arm zijn, of ze nu in de eerste plaats “klimaatslachtoffer” zijn of in belangrijke mate verantwoordelijke zijn voor de uitstoot van broeikasgassen.

Maar sta me toe vooral ook kritisch kijken naar wat op tafel ligt. Het proces van onderhandelingen is gered, maar de klimaatcrisis zelf is natuurlijk nog lang niet opgelost. De in Cancún aanvaarde teksten zijn ronduit zwak op vele punten. Het Kyotoprotocol is dan wel niet dood, maar de polsslag is teruggevallen tot een absoluut minimum. De doelstellingen over het terugdringen van de uitstoot zijn nog steeds die van Kopenhagen. Doelstellingen die onze planeet op een temperatuurstijging van minimaal drie graden doen afstevenen. De vraag blijft ook hoe men de klimaatdoelstellingen zal financieren.

Laat ons duidelijk wezen: zonder voldoende financiering en zonder ambitieuzere en opgelegde reductiedoelstellingen kan men niet spreken van een ‘succes’ voor het klimaat.

De goede richting

Iedereen weet dat de uitdagingen die we moeten aangaan ons verstand in feite te boven gaan. Om het klimaat te redden moeten we verder, veel verder, gaan dan enkele politieke verklaringen. We hebben concrete engagementen nodig die onze huidige levenswijze grondig veranderen. Een energierevolutie, maar ook een culturele revolutie zijn noodzakelijk om rampscenario’s te vermijden. Dit moet onze ambitie zijn.

Het Cancún-akkoord heeft als verdienste dat het opnieuw de goede richting aangeeft. Maar de weg is nog lang, zeer lang.

(Onze klimaatexpert Arnaud Collignon blogt vanuit Cancún)