De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Burgeranalyse – politiek bedrijf – levensbeschouwing: dl. 5 godsdienstfundamentalisme

Burgeranalyse – politiek bedrijf – levensbeschouwing: dl. 5 godsdienstfundamentalisme

donderdag 14 maart 2019 17:46
Spread the love

Inleiding

Lucas Catherine poneert boeiende stellingen over het ontstaan van het godsdienstig en politiek fundamentalisme. Ik kan me hierin volledig vinden.
Catherine, Lucas / En de mens schiep God .- Epo .- 2012 .- ISBN 978 94 91297 25 0

Abu al Ala al Ma’ari (973-1057), een arabische dichter en filosoof, kende het jodendom, het christendom en de islam heel goed. Hij noteerde zijn ideeën in gecompliceerde versvormen en hekelde hierbij zowel:

  • de wereldlijke machthebbers
    • Ik leef in een land waarvan de prinsen regeren
      tegen het belang van de burgers in.
      Ze onderdrukken het volk,
      buiten het op alle manieren uit,
      negeren zijn belangen.
      Nochtans zouden ze hun onderdanen moeten dienen.
  • als de religieuze gezagsdragers.
    • De godshuizen worden geleid door mannen
      die aan de hand van verzen terreur zaaien …
    • Hoeveel predikers hebben onder ons gepredikt,
      hoeveel profeteren zijn onder ons opgestaan?
      Zij zijn verdwenen, maar het onrecht blijft bestaan
      en ook onze ongeneeslijke pijn blijft.
    • Geloof, bijgeloof, ongeloof:
      Koran, Thora, Evangelie,
      elk op zijn manier.
      Iedere generatie heeft haar eigen leugens
      en iedereen wil erin geloven!
      zal er ooit een generatie opstaan
      die alleen maar naar waarheid zal zoeken?
    • De moslims zitten fout
      De christenen zijn van de ware weg geweken,
      de Joden dwalen eeuwig door,
      de magiërs zien het verkeerd.
      De wereld kent slechts twee soorten mensen:
      zij die een geloof hebben en geen verstand
      en zij die verstand hebben en geen geloof.

En of hij het bij het rechte eind had … zonder twijfel! Er is sedertdien betreffende deze materies nog niets fundamenteel veranderd.

Op basis van godsdienstige argumenten, gepuurd uit hun Heilig Boek, ontstonden bij katholieken, protestanten, joden en hindoes fundamentalistische bewegingen die een autoritaire, reactionaire en op het verleden gerichte politiek voeren.

 

Christelijke fundamentalisten

In de jaren 1880-1890 rees er binnen de Amerikaanse protestantse kerken groot verzet tegen de conclusies van de moderne wetenschap. Hun opvolgers, met Billy Graham als bekendste spreekbuis, zijn de huidige conservatieve USA-politici: de fundamentalisten. Ze propageren een letterlijke interpretatie van de Bijbel, waarvan ze de inhoud als historische waarheid beschouwen.
Binnen de katholieke kerk is er een analoge beweging: het katholieke integrisme. De integristen willen terug in de tijd naar een periode toen iedereen moest geloven en de kerk almachtig was. Ze willen de machtspositie heroveren die de kerk vroeger, voor de Franse Revolutie, bezat. En dank zij het harde werk van Johannes Paulus II en zijn opvolger is de katholieke kerk al aardig op weg naar integrisme.
Daarom zijn moderne opvattingen over vrouwenrechten, voorbehoedsmiddelen, abortus, homorechten en sociale rechten uit de boze.
Kan paus Franciscus het tij opnieuw keren?

 

Moslimfundamentalisten

In het prille begin stoelde het moslimrecht (= sharia) louter en alleen op de Koran. Later werden tradities, de soera en Hadiet (daden en gezegden van Mohammed), daaraan toegevoegd.
Maar daar de maatschappij alsmaar evolueert, gaven deze bronnen niet voldoende houvast meer als richtsnoer. Wetgeleerden bouwden daarom het moslimrecht verder uit en hielden rekening met onderstaande principes:

  • zij probeerden onderling eenstemmigheid te bereiken tussen de 4 scholen
  • zij stelden dat ze een beroep mochten doen op hun verstand
  • zij namen de regel aan dat jongere werken de oudere vervingen en een recente uitspraak meer gezag had dan een oude.

Zo evolueerde het moslimrecht mee met de tijd: prachtig was dat!
Zowel de abortuskwestie als het uithuwelijken van meisjes kregen hierdoor een moderne wetgeving. En het wetenschappelijk denken werd gestimuleerd en gehonoreerd.

Maar toen begon Europa de Arabische wereld te koloniseren, (gestart met Algerije in 1830) en het Europees recht op te leggen. En dat had zo zijn gevolgen:

  • de meeste moslims volgden de Europese wetgeving
  • enkel de richting van de strenggelovigen deden nog aan interpretatie van moslimrecht
  • toen de kolonisatie uitmondde in vrijheid kwamen de moslimconservatieven aan de macht en werd alles teruggedraaid naar de oorspronkelijke Korantekst met alle gevolgen vandien.
  • de theologen verzetten zich opnieuw tegen het rationeel denken binnen de religie en tegen de filosofie en hemelen scholastiek en mystiek denken op.

Zowel ‘fatwa’ (= legale opinie over een bepaalde zaak) en ‘jihad’ (= zijn best doen) worden momenteel bewust door geestelijke en wereldlijke moslimleiders als respectievelijk ‘banvloek’ en ‘heilige oorlog’ misbruikt.

De Moslimbroederschap en andere fundamentalistische bewegingen zijn niet zozeer godsdienstige bewegingen als wel politieke bewegingen: godsdienst wordt gebruikt als politiek argument. Nationalisme, socialisme en democratie, … irriteren hen mateloos.
De moslimfundamentalisten schuiven de gelijkheid en de daaraan gekoppelde rechtvaardigheid naar voren. Dit wordt vooral gedemonstreerd tijdens de hadj, de jaarlijkse bedevaart naar Mekka en het belangrijkste ritueel binnen de islam. Er wordt niet bij verteld dat de hadj volledig gecontroleerd wordt door Saudi-Arabië, een fundamentalistisch moslimland.
Een geheel aan facetten, achtergronden, feiten, processen, beslissingen en omstandigheden die aanleiding gaven tot de opkomst en het succes van het nazisme, spelen ook vandaag een rol in het islamisme en de terreuraanslagen. Hoe jammer ook: je kan die aanslagen niet alleen herleiden tot een boek of de interpretatie van dat boek of kopstukken in de beweging zoals je WOII niet kan reduceren tot een gestoorde Hitler en zijn boek.

Terreurnetwerken zoals de IS en Al Quada vinden hun legitimatie niet in de islamitische leer, noch in de Koran als het woord van God, noch in de Soenna als de navolging van de profeet. Maar zij proberen zich telkens te associe?ren met de islam en selecteren doelbewust teksten om hun ideologie te ‘verfraaien’, zodat het moorden als het ware islamitisch wordt gewettigd onder het mom van een gewapende jihad.

 

Joodse fundamentalisten

Het zionisme, ontstond in Europa, onder invloed van het antisemitisme en in het zog van het kolonialisme.  Deze politieke beweging wilde met argumenten ontleend aan de joodse godsdienst een vaderland, de staat Israël, bouwen in wat zij bijbels beschouwden als hun oorsprongsgebied. Kortom er kwam een bloed-en bodemnationalisme op grond van de religie. Israël is dus zonder meer een fundamentalistische staat!

Hindoe-fundamentalisten

Bij de hindoes werd een van de mythische verhalen uit het religieuze erfgoed, namelijk dat van Rama, gebruikt om het project van een hindoestaat uit te werken. Dit alles nadat het moslimgezag verzwakte in de 19de eeuw en een alliantie aanging met de hindoe-aristocratie. Toen ook de Britten vertrokken en India in 1947 opgedeeld werd, kreeg men alle hindoes achter één politiek doel. En de TV-reeks over de mythische Rama deed later de rest.

 

take down
the paywall
steun ons nu!