Het is quasi een wetmatigheid geworden. We reageren pas echt op humanitaire rampen en conflicten wanneer er beelden te zien zijn. Het geschreven of gesproken woord is niet sterk genoeg meer voor een wake up call. Beelden kunnen dat (voorlopig) wel nog. Onder meer de verdronken kinderen die in de Middellandse Zee drijven, beletten ons de tragedies met de bootvluchtelingen als een ver van ons bed probleem te catalogeren.
Sedert het begin van dit jaar hebben al meer dan 2000 bootvluchtelingen een verschrikkelijke verdrinkingsdood gekend. Er zullen er helaas nog velen volgen. Het ging, om het met de woorden van de Paus te zeggen, over “mannen en vrouwen zoals wij, onze broeders, op zoek naar een beter leven, uitgehongerd, vervolgd, gewond, uitgebuit, oorlogsslachtoffer. Ze zochten een beter leven. Ze zochten geluk.”
Maar ronddrijvende kinderlijkjes zijn voor sommigen nog niet genoeg. In de sociale media kom je gekken tegen die het allemaal niet erg vinden. “Laat die bootsvluchtelingen gewoon allemaal verdrinken en het probleem gaat zich vanzelf oplossen. 7,5 miljard mensen is te véél!”; “In Europa zijn al miljoenen werklozen en nu gaan we nog meer werklozen met ons belastinggeld uit de Middellandse Zee plukken? Waarom?” Twee tweets van een onnozelaar die zich ook nog uitdrukkelijk uit als een overtuigde Vlaming. Een affront voor elke Vlaming, dat is hij.
Ja waarom die mensen helpen, onnozelaar? Omdat we wettelijk en moreel verplicht zijn om hulp te bieden aan mensen in levensgevaar. Ook al proberen die mensen op illegale wijze de EU binnen te komen. Einstein had ongetwijfeld gelijk toen hij het volgende zei :” Twee dingen zijn oneindig: het universum en de menselijke domheid. Maar van het universum ben ik nog niet heel zeker”.
Europa staat al jaren voor dit gigantisch vluchtelingenprobleem. In 2014 zijn er meer dan 207.000 migranten en vluchtelingen de Middellandse Zee overgestoken. Dit jaar zal dat aantal zeker niet lager liggen. In mei 2014 verdronken honderden bootvluchtelingen die op weg waren naar het Italiaanse eiland Lampedusa. Toen hebben we ons gehaast om dat te vergeten.
Is er (valse) hoop? Morgen (Do 23 Apr) komen de regeringsleiders van de EU in spoedberaad samen om maatregelen te bespreken die deze tragedies moeten voorkomen. Zal Europa, die ontzaglijke economische reus, nu eindelijk ook eens daadkracht tonen en zich niet langer als een politieke dwerg manifesteren? Zal de EU iets afdoends doen aan de systematische afslachting in het Middellandse Zeegebied? In dat opzicht eigen ik me wel de rol van ongelovige Thomas toe.
Europa moet zijn grenzen zo maar niet open gooien maar wel een gemeenschappelijk en humaan asielbeleid ontwikkelen waarbij de illegale vluchtelingenstromen ingedijkt worden en verdwijnen. Een beleid dat ook stoelt op Europese solidariteit want de bootvluchtelingen zijn niet enkel een Italiaans of Maltees probleem. Het is ons aller probleem. De EU heeft al een aantal initiatieven genomen maar niet genoeg.
In het vooruitzicht van de EU-top zijn de krijtlijnen voor een aanpak op korte termijn blijkbaar al uitgetekend. Een combinatie van “hart en hard”–maatregelen is te hopen. De mensensmokkelaars moeten met alle middelen aangepakt worden. Ook met militaire. Dit land kan met zijn marine daartoe bijdragen.
En wat met de lange termijn? Zal de EU in staat zijn om een allesomvattende aanpak uit te werken waarbij alle hefbomen, vooral politieke en sociaaleconomische, ingezet worden? Wat met Syrië, Libië en andere brandhaarden in Afrika en het Midden-Oosten? Laat ons hopen. Misschien tegen beter weten in.
Tot slot, aan de onnozele tweeter hierboven vermeld: “wees Vlaming om Europeeër te worden”. Vlaming zijn in een Europa dat zijn verantwoordelijkheid opneemt. We kunnen ons niet altijd achter de rug van de Amerikanen wegsteken.
