De Paus verjaart, hij is 85 geworden op 17 december ’21. Paus Franciscus… Ik heb er een goed gedacht van, zoals we in Leuven zeggen. Niet alleen is deze kerkleider, formeel de Bisschop van Rome, veruit de sympathiekste sinds Vaticanum II, het concilie dat werd gehouden in de maanden dat ik werd geboren in 1962, maar hij is naar mijn normen ook véruit de beste die sinds die tijd in functie is geweest. Een paus die opvalt met menselijke standpunten, houdingen en verklaringen die van diep begrip van de menselijke conditie getuigen.
Een leider van de Rooms katholieke wereldkerk van de beste soort die de gelovige gemeenschap zich kan wensen. Die werkt en leeft vanuit betere waarden en principes dan een resem voorgangers, die meestal bekend stonden om hun meer “gesloten” visie. Deze term werd onder andere gebruikt door een vooraanstaand christelijk Vlaming na het lezen van het Jezusboek van Paus Benedictus, de voormalige Duitse professor Ratzinger.
In mijn opinie is paus Franciscus ook de best denkbare voor deze tijd. Waarom? Ook juist omdat hij eindelijk oog heeft als kerkleider voor onze ultieme voedingsbodem: de Natuur, de Biosfeer, de soorten dieren en planten. Zijn ecologische encycliek “Laudato si. On care for our common Home” (2015), waarvan de titel komt uit het bekende lied van Franciscus van Assisi, de grootste natuurkenner en –liefhebber uit de Middeleeuwen, kwam vroeg, nog lang voor de klimaatjongeren activisme opnamen. Dat boek heeft in de hele wereld zijn effect gehad; de Kerk is in de meeste landen ter wereld een toonaangevende kracht. Alleen in China en in Europa, en dan nog tussen Polen en Spanje, is het seculiere toonaangevend, het afwijzen van het institutionele geloof, dat vergeten wij soms. Dat boek over de noodzaak van het opnemen van zorg voor de Natuur en tegelijk voor de armen, die vaak direct van het land leven, heb ik grondig bestudeerd en gepromoot. Ik las het in het Engels voor het in onze taal verscheen. Na zelf zowat dertig jaar met natuurstudie, natuurbeleving en ecologisch activisme bezig te zijn, vond ik dit werkstuk, deze oproep zeer goed, doordacht, vanuit het hart op de juiste plaats en zeer hoopgevend.
Daarnaast valt de menselijkheid van de beslissingen en standpunten op. Niet alleen in de omgang met de gelovige mensen die hij ontmoet in levende lijve. Franciscus heeft een aantal standpunten en suggesties gedaan waaruit zijn vernieuwende mildheid blijkt. Vanuit zijn biografie weten wij dat, niet geheel verschillend van leven en houding van president Biden van de Verenigde Staten, deze mildheid en dit begrip stammen van periodes waarin hij persoonlijk door groot verlies en verdriet is gegaan.
Deze paus is tevens de dapperste, de meest strijdbare die ik heb mogen meemaken tot op vandaag. Een paus die niet dadelijk grote veranderingen doorvoerde, dus met diplomatisch talent, maar die zelfs op de toestanden in de congregaties en het financieel beleid van het Vaticaan, vat blijkt te hebben. Dat is vorige pausen niet gelukt. Van Paus Johannes Paulus II, de Poolse kardinaal Woytila, die een groot deel van het jaar landen bezocht overal ter wereld, wordt gefluisterd dat hij deze activiteit ook juist dermate uitbouwde, omdat hij gebukt ging onder de toestanden in het Vaticaan, en er liever verder weg van was. (Zeer invloedrijk was deze figuur overigens wel als factor die de politiek van de Sovjetunie heeft verzwakt en tot de Glasnost, de openheid heeft geleid, dat heeft de toenmalige Russische Buitenlandminister Sjevernadze persoonlijk getuigd aan Mark Eyskens, onze minister van Staat en voormalig minister Buitenlandse Zaken en premier.)
Als ik voor deze Advent één wens mocht doen die niet onze familie betreft, mag het deze zijn:dat deze bijzondere heer nog lang mag leven en gezond blijven, en zijn geïnspireerde, authentieke, humane en waardevolle werken mag voortzetten.
Illustratie
Paus Franciscus in conversatie met president Barack Obama in het Witte Huis op 23 september 2015. Courtesy The Obama White House, photo Pete Souza.
