Op een uitzondering na. Eén keertje word ik met “u” aangesproken. Het gaat dan juist om ’t verzoek om drukte in bus en trein te vermijden, om voorrang te geven aan wie collectief vervoer harder nodig heeft dan ik en om de spits te mijden. Maar laat nu juist de “tragedie van de meent” een kwestie zijn waar de burger zich zelden als individu op laat aanspreken … Deze tragedie van schaarste bestaat er immers uit dat een persoon nooit zichzelf de druppel voelt die de drukte-emmer zal doen overlopen. Drukte wordt altijd veroorzaakt door de anderen uit de groep. De regering ging daar aan voorbij.

Strategie of tactiek

De drie belangrijkste strategieën van de overheid zijn contactvermijding, afstand houden en hygiëne. Maar die strategieën noemt men “regels” terwijl de tactiek en timing om die te realiseren de strategie worden genoemd. Het is even wennen aan deze semantische draai. Ik vond wel meer opvallends in het stuk.

Procedure of resultaat

We zien in het persbericht van Wilmès dat het proces voor het product gaat. We hebben een exitstrategie. “We zijn er uit!” wordt daarmee de boodschap die zo vooral gericht wordt op de prestatie van de overheid zelf. Door de nadruk op de fasering draait het minder om het resultaat. Het gaat nu vooral over de aanpak en de methode.

Mijn keuze zou zijn: Beste burger, het is wennen, maar dit virus gaat nooit meer weg. Alleen die harde formulering bestrijdt de door velen gevoelde hoop dat we er uit zijn en zal ondernemers met een louter economische overlevingsdrang hopelijk iets leren over het duurzame behoud van een gezonde klantenkring.

De regering liet de economische besognes prevaleren boven een sociaalpsychologische oriëntatie. Ondernemers interpreteerden de waarschuwende vinger van Wilmès massaal als een uitgestoken hand. Ze vergaten de voorwaarden die ze uitsprak en onthielden alleen “open gaan”. Ze leken collectief te vergeten dat er diezelfde vrijdag nog ruim tien (!) treinrampen à la Buizingen plaatsvonden.

Oud nieuws

Wat burgers voor elkaar moeten doen, lezen we pas halverwege. Wilmès’ toelichting begint eerst met een verwijzing naar haar functie met twee Overbodige Beginhoofdletters, haar persoonsnaam en met wat GEES betekent. Zelfs dat er is vergaderd in een paleis. Het stuk is geantidateerd, want het verscheen pas na een dag na “vandaag”. Geheel ten overvloede “benadrukt” de inleiding “dat het virus nog altijd op ons grondgebied aanwezig is en gevaarlijk blijft”. Het begint dus met oud nieuws.

Alsof we niet wisten dat er een spook rondwaart. De volgende zin veronderstelt voorkennis die we wèl al zouden hebben, over “de” strikte inperkingsmaatregelen die “zeker van kracht blijven”. Met zo’n tekstopbouw richt je je tot burgers die het huidige beleid al wel kennen, maar nog niet zouden weten dat het gericht is op het vertragen van de pandemie ….

Tel even mee

Waarom zouden we makkelijk doen als het moeilijker kan? De “afbouwstrategie” kent vier kalenderdata. Maar de chronologische lijst wordt opvallend ingewikkeld gemaakt door de drie fasenummers vooraf te laten gaan door afwijkende opsommingsnummers plus een verwarrende alfabetletter voor de deelfases van 4 en 11 mei. Je begrijpt het pas als je bij herlezing merkt dat punt 2 niet fase 2 maar fase 1b behandelt en dat fase 3 bij punt 4 aan bod komt. De bekende Nederlands-Catalaanse voetbalwijsgeer zou zeggen “Je gaat het pas zien, als je ‘t door heb.”

1. Fase 1 – a (4 mei)

2. Fase 1 – b (11 mei)

3. Fase 2 (18 mei)

4. Fase 3 (Ten vroegste vanaf 8 juni)

Geen drama

Omdat er zoveel stuurlui aan de wal staan begrijp ik best dat de meticuleuze Wilmès een groter drama wilde voorkómen. Ga er maar aan staan om de gewestelijke kemphanen van PS en N-VA met hun gemene klauwen in hun kot te houden.

Bij elke crises staat bij pers en oppositie onder de toetscombinatie Crtl-v al klaar dat “de communicatie niet deugde”. En, Sofie, zo lang die kritiek niet gaat over het beleid maar slechts over de presentatie ervan is er nog hoop. Dus ja, dan liever dit. Ik zal me uit welbegrepen eigenbelang aan uw regels houden. Je infografieken deden me trouwens wel denken aan deze hilarische powerpointcursus van Arnout Van den Bossche.

Inleveren

De mensen die het meest moeten inleveren zijn burgers zonder werk, zaak, tuin of vaste relatie. Zij krijgen veel minder ruimte en empathie dan getroffen ondernemers. Omdat de VRT de persconferentie vrijdag herhaaldelijk onderbrak door studiogesprekken heb ik wellicht gemist wanneer ik weer een bezoek aan of uit het buitenland mag ontvangen.

Het snelle e-maitje dat ik desgevraagd kreeg van de federale regering houdt in dat mijn burgerlijke vrijheid voorlopig nog ingeperkt blijft: “Wij kunnen niet met zekerheid zeggen of u eind mei bezoek uit het buitenland gaat kunnen ontvangen.” Mijn tweede vraag of ik bezoek aan het buitenland mag brengen werd beantwoord, noch ontraden. Maar ik zal zelf mijn conclusies trekken en niet schielijk onder de Dodendraad naar Nederland kruipen. Ik heb geen keus.

Privacy

Tot slot nog een bedenkelijk aspect van mijn bezoek aan deze federale overheidswebsite: er staan links op van drie internetgiganten. Die links betekenen een schending van de privacy van de bezoekende burger. Bedrijven als Twitter, Facebook en Google horen niet te weten of, wanneer, hoe vaak, waarom en waarover en ik de Belgische overheid digitaal raadpleeg.