In 2018 lanceerde ik mijn blog Trom in de RUZ online op nieuwssite De Wereld Morgen, als serie. Het was een bijzonder experiment voor de wizards van onze Factory – via een kwantumkanaal vanuit het jaar 2045 snel even inbreken in een vroegere dimensie, het is niet meteen een makkie. Maar goed, daarmee is het fenomeen past hacking ook alweer een feit.

Voor de mensen van 2018 was het interessant om kennis te maken met het parallele soort Lage Landen waarin wij ons in 2045 bevinden, want er is op maatschappelijk en economisch vlak wel een en ander veranderd. Ook voor onze burgercommunities en famileunits – onze kids bijvoorbeeld lopen open online onderwijs en ze hebben allemaal een leuke androïd als personal assistant. Maar in de grond blijven humans altijd dezelfden, met hun eigen gevoeligheden en besognes. Daarom dat er nu in 2019 ook een paperbackversie van Trom in de RUZ uitgebracht is. Onze voorgangers zijn eindelijk serieus geschrokken van de klimaatopwarming, maar aan de andere kant is de verdeeldheid onder hen groter dan ooit. Even vooruitblikken kan soms helpen, is mijn redenering.

Fictie?

Tja, hoe ziet de wereld eruit in 2045? Ik kan je zeggen, van de vele voorspellingen die in Trom in de RUZ worden gedaan zijn er door de jaren heen aardig wat uitgekomen. Het lijkt wel of we in een mix van reality en fantasy leven, zo eng is de grens tussen fictie en de feiten. Geloof het of niet, op een gegeven ogenblik dacht een wereldwijd consortium om met geo-engineering de opwarming te lijf te gaan en nu zitten we ermee, met die nevel van zwaveldioxide boven onze kop. Het spookbeeld van een datacrash die de hele YouTube en Instagram lamlegt, is nog zoiets waar ze in 2019 als de dood voor zijn. Maar we redden ons, geloof me vrij.

Erger vind ik dat big business de politiek en de democratie naar af heeft verwezen, met als gevolg dat een supernational nu aan het hoofd staat van de wereld. Gelukkig houden we stand onder dit juk van de Meesters – vrijwel overal zijn nog burgerlobby’s actief en blijven onze communities overeind. Het meest onwaarschijnlijke verhaal in Trom in de RUZ is misschien wel dat van een reeks diersoorten die in opstand komen tegen de mens, omdat ze in hun voortbestaan worden bedreigd. Ik geef toe, deze story komt uit de koker van mijn vrouw, maar het ging er destijds bij ons zoontje Magnus in als zoete koek. Dus waarom niet? Verbeelding kan de realiteit soms een aardig handje helpen.

Of cartoon?

In 2019 waren er technocraten die halsstarrig bleven geloven in de toekomst en pessimisten die alleen een zwart gat zagen. Wat ik mis in het vooruitgangsdenken van toen is afstand en humor. En dan doel ik niet op de platte paljassen voor wie het mensdom in een laatste democratische ronde ooit stemde.

Nee, ik snak naar bevlogen denkers, naar zieners in de marge van wie ik bang ben dat ze er nooit meer zullen komen. Iedereen is intussen vergeten dat de Europese cultuur en literatuur altijd bol hebben gestaan van outsiders en sideliners, van dromers, beschouwers, idealisten en fantasten. Op de momenten dat het ertoe deed hielden zij de samenleving een spiegel voor en wezen ze de weg. Dus ja, ik geef toe, de dieren die in Trom in de RUZ in opstand komen tegen de mens, het is te gek voor woorden, het lijkt wel een cartoon. Maar slaan de cartoons op vele darkwebpages niet vaak de spijker op de kop? De wereld heeft dringend behoefte aan een Reinaart, aan een Don Quichot.

Kostelijke game

Diezelfde verlichte profeten uit 2019 vergaten dat zelfs de grote natuurkundigen van hun tijd al met geestesverruimende ideeën over parallelle universa en snaartheorieën speelden. Het zijn, in alle bescheidenheid, gelijkaardige creatieve kanalen waar ik in Trom in de RUZ mee aan de slag ben. Bekijk de paperback dus vooral als een kostelijke virtuele game die je de ogen opentrekt voor het enorme potentieel dat we in ons hebben.

Natuurlijk ben ik hier in 2045 maar een nietige roepende in de woestijn, maar ik wou deze kans om mijn bijdrage te leveren aan het debat in 2019 niet laten voorbijgaan. Met dank aan De Wereld Morgen om iedereen te laten delen in deze reportage en ook aan mijn communicator Karel Osstyn, die over de grenzen van tijd en ruimte voor de overdracht heeft gezorgd.

Quint Overberghe

Karel Osstyn, ‘Trom in de RUZ’, bravenewbooks 2018, 284 blz, ISBN 9789402183580, verkrijgbaar in de betere boekhandel en op bol.com