Vandaag, 20 juni, is het wereldvluchtelingendag. Een dag met weinig reden tot euforie. De situatie in vluchtelingenkampen aan de buitengrenzen van Europa blijft immers erbarmelijk. En dan zwijgen we nog over het trieste lot van de vele vluchtelingen die deze grenzen nooit bereiken. Om de situatie in de Griekse vluchtelingenkampen aan te kaarten en om actie te vragen, bellen we vandaag (en de komende dagen) massaal naar het kabinet van staatssecretaris Theo Francken.
Staatssecretaris van Asiel en Migratie Theo Francken gaat er prat op dat zijn beleid “zacht voor de kwetsbaren” is. Maar de feiten spreken dat tegen. Op zijn minst kan je zeggen dat er heel wat kwetsbaren zijn die niet in aanmerking komen voor een zacht beleid. We deden eerder al verschillende acties waarbij we ruimte willen maken voor stemmen die in het vluchtelingendebat te vaak niet gehoord worden, zoals die van mensen opgesloten in gesloten detentiecentra bij ons. Vandaag willen we – in het kader van wereldvluchtelingendag – even de focus verschuiven naar de buitengrenzen van Europa.
Van vrijwilligers in vluchtelingenkampen in onder andere Chios krijgen we schrijnende verhalen te horen: over gebrek aan voedsel, de afwezigheid van zelfs minimale sanitaire standaarden voor hygiëne, het buitenwerken van hulporganisaties en brutaal politiegeweld.
Eli, die als vrijwilliger maanden actief was in de kampen, liet ons het volgende weten: “Vorige maand hebben zo’n 900 vluchtelingen de oversteek van Turkije naar Chios gemaakt. Deze maand ook al honderden. Vial kamp en Souda kamp zitten overvol, tientallen moeten in kleine zomertentjes op het strand slapen. Vanaf 31 juli moeten alle NGO’s van het eiland af en neemt de lokale overheid alles over. Wat rampzalig gaat zijn. Vanaf dat de gemeente de verantwoordelijkheid voor de maaltijden overnam was het eten verschrikkelijk. Een paar weken geleden gingen meer dan 50 mensen naar het ziekenhuis met een voedselvergiftiging. Souda kamp zit vol met ratten die door de tenten knagen en alles opeten wat ze vinden kunnen, een meisje die ik ken heeft een wonde op haar neus van een rattenbeet tijdens haar slaap.”
Bovendien worden sommige vluchtelingen in afwachting van een deportatie weken lang opgesloten in politiekantoren waar de omstandigheden nog erbarmelijker zijn. Aaron, een andere vrijwilliger bezocht er een vluchteling die hij kende uit het kamp en zijn getuigenis is onthutsend: “Hij werd geschopt en geslagen, met verwondingen op zijn benen, rug en linkerhand als gevolg. Toen ik hem ging bezoeken, zat zijn T-shirt onder het bloed. Medische bijstand is er niet. De gevangenis zelf is een muffe, donkere ruimte waar tientallen mensen opeen gehoopt zitten. Een mogelijkheid tot kleren verversen is er niet en de regels rond het bezoekrecht, worden te pas en te onpas met de voeten getreden door de agenten, die ook tegen mij verbaal en fysiek agressief waren. Hij snakt ernaar om vrij te zijn in een veilige omgeving. Een omgeving waar hij zijn vele talenten kan ontplooien, omringd door warme mensen die om hem geven. Een omgeving waar hij zichzelf kan zijn en een nieuw leven kan starten.”
De totale aantasting van de menselijke waardigheid die uit deze en andere getuigenissen blijkt, schept een heel ander beeld van het Europese grenzenbeleid. Het staat in schril contrast met de retoriek over “zacht zijn voor de kwetsbaren”. Beleid moet echter niet afgerekend worden op woorden, maar wel op daden. België is mee verantwoordelijk voor het Europese beleid dat in Griekenland vorm krijgt. In die zin moet de bevoegde staatssecretaris hier ook verantwoording afleggen voor wat daar gebeurt.
Als burgers kunnen we op heel wat verschillende manieren druk uit oefenen en een meer humaan Europees migratie- en vluchtelingenbeleid eisen. We mogen daarom niet blijven steken in verontwaardiging, maar moeten die omzetten in sociale actie. Zo versterken we samen de stem voor een ander beleid. Ieder kan daarbij een steentje bijdragen, want er is vast een actie die binnen jouw mogelijkheden ligt. Acties gaan van petities over betogingen tot verstorende directe acties. Vandaag vragen we enkel even tien minuten van jouw tijd. En dat je die gebruikt om als bezorgde burger ook jouw stem te laten horen, door te bellen of mailen naar het kabinet van Theo Francken. Samen gaan we even voorbij aan de waan van de dag en maken tijd voor een kleine daad van solidariteit.
En wie dit morgen pas zou lezen: aarzel niet om alsnog te bellen en mailen. Want voor wie leeft als vluchteling is het niet één dag op het jaar, maar wel elke dag weer vluchtelingendag.
Meer info over de actie, tips voor als je wil bellen en getuigenissen van vrijwilligers in Chios vind je hier op onze website.
