Voor de lezers van De Wereld Morgen geef ik graag ter inspiratie de bedenkingen mee die ik  net formuleerde bij deze van Frederik Polfliet op de site van Apache bij het boek van politicoloog Rik Coolsaet (1958), “Vergeet dat onze tijd zoveel complexer is dan alles wat ooit voorafging. Geschiedenis van de wereld van morgen“.

“Interessant en constructief: zowel de toon van dit stukje van Frederik Polfliet als “de leer ” van Rik Coolsaet die hij in zijn recente boek stopt. (Een boek met een collectie essays van mezelf is in vergevorderd stadium in de maak).

Ik deel de visie van professor Coolsaet grotendeels en zeker het streven naar klimaatzorg (!) en zorg voor ‘de minsten van de mijnen’ en het streven naar bevorderen van een breed gevoel van zekerheid.

In de huidige context is opnieuw een wereldoorlog of zijn grote lokale conflicten zoals in Rwanda in 1994 immers een gevaar.
Dat toekomstbeeld kan verbazen maar is evident voor wie de mens in zijn dierlijkheid doorziet. Bevolkingsdruk mondt frequent uit in ontspoorde agressie.

Een paar meningsverschillen: als historicus met de wereldgeschiedenis paraat in het achterhoofd zou ik niet (in de boektitel!) dwars ingaan tegen de feitelijkheid waar paleo-antropoloog en visionair Teilhard de Chardin en anderen al overtuigend op wezen: over de (zeer) lange termijn is er wel degelijk een continue trend van zowel versnelling van de geschiedenis als van toenemende complexiteit.

Raar dat Coolsaet verkiest dit fenomeen te ontkennen of te relativeren.

Zijn kernboodschap en bedoeling is misschien de mensen geruststellen?. Door te ontkennen wat er gaande is … lijkt toch een rare strategie…

Het gaat trouwens niet alleen om complexiteit en snelheid. De olifant in de kamer is onbenoemd in dit artikel (en boek?): de almaar stijgende wereldbevolking en bijhorende bevolkingsdichtheid.

Ik denk dan bijvoorbeeld aan Björn Soenens en Paul Verhaeghe die er recent op wezen: “Er is overal veel woede… We moeten daarmee oppassen.”

Ik denk ook aan mijn intellectuele partner Dirk Draulans die in ‘Rwanda 1994’ de (ethologisch werkende) bevolkingsdruk als hoofdmotor waarneemt, en die zoals wijzelf op termijn weer decimerende oorlogen ziet ontstaan op andere plaatsen vanuit deze ijzeren dierlijke dynamiek en logica.

Met bijkomend nadeel dat de mensheid dit monster niet tijdig ziet opduiken vanuit zijn vooroordelen ten gevolge van zijn overmoedig zelfbeeld: tot diep in de jaren tachtig namen vele geleerden aan dat het gedrag van mensen en dieren niet te vergelijken valt. Hubris this is!

Tot op vandaag speelt dit paradigmatische zelfbedrog: onlangs sloot een christelijk geïnspireerd opiniemaker zich op sociale netwerken nog van mij af, nadat ik in een stukje had getuigenis afgelegd over de grote menselijkheid van gezelschapsdieren… Ik zie in de (huis) dieren de enige existentiële partners voor de Homo sapiens. En vooral een leerzame spiegel in een cultuur en beschaving die al vele eeuwen (mede als erfgenamen van Augustinus van Hippo en zijn afkeuring van erotiek) van haar lichamelijke, sensuele en dus creaturale kant is vervreemd.

In elk geval ben ik verheugd in Rik Coolsaet en denker te ontmoeten die sterk het belang van het Wereldbeeld benadrukt. Dat mocht ik al graag doen in mijn eerste opiniestuk in de Standaard in 1989.”

Toemaatje: President  Obama en oorlogsvoering

In reactie op terugkerende bedenkingen van bepaalde lezers:

“Omtrent Obama: het is verleidelijk de inzet van drones en de Navy Seals als geniepig en geniepige oorlogsvoering weg te zetten.

Je kunt op die beslissingen als Commander in Chief van de president toch ook een heel andere kijk ontwikkelen. Zoals ik in publicaties heb gedaan.

Deze van de chef Defensie die als een goede huisvader zoveel mogelijk resultaat wil behalen tegen vijandige naties en groeperingen onder de krijgsheren met zo weinig mogelijk verlies van levens bij de eigen troepen en zo beperkt mogelijk belasting van het Staatsbudget.

Misschien begrijp ik de evidentie van het trachten uitdelen van rake klappen beter omdat ik zoals Barack nog de nobele bokssport heb beoefend.

Iemand moet eens vragen aan Rik  Van Cauwelaert hoe hij die vorm van defensie van president Obama waardeert: Rik vertelde mij op een mooie elf juli ooit dat hij ook bokser is geweest. Ik gaf hem toen de jongensachtige bedenking ten antwoord dat hij en ik dan niet vanuit toevallige redenen opmerkelijk veel ‘punch’ in onze teksten stoppen…”

_____________________________________

Illustratie : Rik Coolsaet, 2008, vzw Curieus via Flickr