Dit stukje werd geschreven naar aanleiding van een aantal
gebeurtenissen die besproken werden in een ‘Ge zijt van, als ge’ groep op
Facebook. Ik heb er even aan gedacht om de naam van de gemeente waarover de
groep gaat, te gebruiken, maar ik ben er van overtuigd dat wat zich hieronder
afspeelt, zich voordoet in tal van dorpen en gemeentes, en in tal van
Facebookgroepen. Daarom heb ik de naam van de gemeente vervangen door
Bommerskonten. Soms voelt het ook als
Bommerskonten.
Beste buren, burgers en andere buitenlui,
Ik weet niet goed waar ik eerst moet beginnen. Wijlen Luc De
Vos verklaarde ooit dat racisme begint bij ‘niet weten dat Dublin de hoofdstad van
Ierland is. De laatste tijd krijg ik meer en meer de indruk dat racisme begint
bij ‘niet willen weten dat Dublin de hoofdstad van Ierland is’. Namelijk,
iemand die onwetend is, maar wel iets wil bijleren, die zal waarschijnlijk zijn
of haar kennis willen bijschaven, of het ongelijk willen toegeven en reageren
met een welgemeend: ‘Oh, is dat zo, … oei, dat wist ik niet … weer wat
bijgeleerd, en sorry dat wist ik niet, dan had ik zo niet gereageerd …
Oeps,…’ Al dan niet met rode wangen …
Ze willen het niet weten
Erger is het gesteld met rabiate racisten waar geen kruid
tegen gewassen is, louter en alleen omwille van het simpele feit dat ze dingen
niet willen weten of erkennen, of nog erger in ware negationistische stijl
radicaal ontkennen.
Dit is een artikel dat ik al veel eerder had willen
schrijven. Het ontbreekt me zelden aan ideeën. Alleen moet ik nu zelf met
schaamrode wangen bekennen dat ik vaak op het laatste moment aan mezelf begin
te twijfelen en terugkrabbel om mijn gedachten ook aan het papier toe te
vertrouwen.
Oorspronkelijk was de werktitel voor dit artikel, ‘Brief aan
alle bange blanke mensen’. Recente gebeurtenissen hebben me genoopt om de
Bommerskontenaren en andere bewoners van de als ‘Stille’ gedoopte Kempen op een
meer persoonlijke wijze aan te spreken.
Racisme
Niet zolang geleden
las ik op De Wereld Morgen.be een artikel geschreven door Cindy Van Sanden over
het ‘Hoe racisme nog steeds woedt in de Antwerpse rand. Daarin vertelt zij naar
aanleiding van racisme tijdens een jeugdvoetbalwedstrijd dat zij 7 jaar in
Brasschaat heeft gewoond, maar daar vertrokken was omwille van racisme. Voor
mijn gevoel, zijn de dingen er in het algemeen niet beter op geworden. Het
artikel van Cindy Van Sanden maakte dit al duidelijk. En volgens mij gaat het
er niet om of je nu in Brasschaat of Bommerskonten woont. Volgens sommige
medische handboeken is xenofobie een ziekte, en deze lijkt zich wel als een
epidemie over de Antwerpse buitenrand te verspreiden.
Runentekens en
hakenkruizen
Onlangs werd in een ‘Ge
zijt van Bommerskonten als ge’ -achtige Faceboekgroep een foto gepost van een
bankje in een speeltuin dat helemaal beklad werd met hakenkruizen en
runentekens die algemeen geassocieerd worden met organisaties neonazistische en
racistische inslag. De jongedame die de foto postte, meldde dat ze zich hierdoor
een beetje angstig voelde. Dit leek me zeker een gepaste reactie. Ik voelde me
er zelf ook op zijn minst ongemakkelijk bij en feitelijk kwam de stoom me uit
de oren.
Een aantal reacties op deze post waren van een heel andere aard, en
deden bij mij de haren ten berge rijzen.
Van niet willen weten
tot instemmen met …
Waar in een van de
reacties bijkomend om het probleem te duiden een aantal foto’s geplaatst werden
van hakenkruisen die aangebracht werden (gekrast in koper) in de plaatselijke
kerk, varieerden de overige reacties in het algemeen van duidelijk teleurstellend,
over ronduit weinig bemoedigend en ten zeerste ongepast, tot het zich totaal
niet bewustzijn van een wel degelijk bestaand maatschappelijk probleem.
Minimaliserend
negationisme
Het aangekaarte
probleem werd vooral geminimaliseerd. Er werd meermaals gesuggereerd dat wie er
aanstoot aan nam, maar zelf een poetsmiddel diende te kopen om het bankje te
poetsen. Uiteraard was het de originele plaatsster van het topic hier niet om
te doen, maar wel om de racistische inslag van de krijttekeningen op het
bankje die inderdaad wel weg zouden regenen. (de post dateerde van een
regenachtige dag). Los hiervan ontspon zich een discussie die van dien aard was,
dat ik ze liever niet had willen lezen. Alle minimaliserende gemeenplaatsen
passeerden de revue: ‘Het zullen wel kinderen zijn geweest’, ‘We deden in onze
jeugd ook wel eens dingen die …’, ‘Het zullen wel allochtonen zelf geweest
zijn, het is algemeen geweten dat die iets tegen joden hebben’, ‘Of het wel de
moeite was om iets dergelijks te posten’, en een aantal mensen durfden het aan
om de verwijdering van de post te vragen. Uiteindelijk is dit hen gelukt. Toen
ik de originele post wou gebruiken als bron voor dit artikel, bleek hij namelijk
te zijn weggehaald. En net door dit te doen, wordt een bestaand maatschappelijk
probleem, wel degelijk ontkend.
Bommerskonten voor
Bommerskontenaren
Het hele lijstje kan
ik dan wel niet meer reproduceren, maar de teneur ervan is duidelijk, en deed
me danig de wenkbrauwen fronsen. Op dat vlak was ik niet alleen. Ook de
originele postster nam terug het woord, en legde uit zelf roots in het
buitenland te hebben. Zelf stelde ik, in een poging om de discussie een andere
positievere wending te geven, de vraag wat voor impact op bewoners of bezoekers dergelijke
symbolen op druk bezochte openbare plaatsen van Bommerskonten hadden, en of het
niet te verkiezen was Bommerskonten een
gastvrijer en racismevrij imago aan te meten, zodat iedereen er zich welkom en
thuis zou kunnen voelen. Toen kwam pas de ware aard van sommige
Bommerskontenaren boven: ze vroegen zich namelijk openlijk af waarom dit nodig
zou zijn.
Bommerskonten is van
iedereen
Hierop zou ik
volmondig het volgende willen antwoorden. Bommerskonten is een mooi dorp. Het
heeft alle potentieel in zich om niet het negatief of pejoratief begrip te zijn
waar het soms voor versleten wordt. Bommerskonten hoeft in se geen achterlijk
dorp te zijn, godvergeten en zich badend in racisme. Als groene gemeente heeft
het nog altijd veel potentieel. Ik zie het als een mooi dorp waar je van de
natuur kunt genieten. Ik zie de natuur als een gemeengoed. De natuur is van
iedereen, en iedereen maakt deel uit van de natuur. Daarom is, als je het mij
vraagt, iedereen welkom in Bommerskonten, en vrij te gaan en te staan waar hij of zij dat wil, om zo onder andere
van de natuur te genieten.
Tijd voor discussie
Ja, het is dringend
meer nodig om in Bommerskonten en alle gemeenten die als dusdanig kunnen
omschreven worden, de racismediscussie aan te gaan. Het goedpraten van
racistische symbolen op openbare plaatsen is voor mij onaanvaardbaar en
laakbaar. Het verwijderen van een discussie om ze niet te willen aangaan,
evenzeer.
Ontkenning laat
racisme niet verdwijnen
Het doet me namelijk
een beetje denken aan de zelf verklaarde deskundige op Quora die ooit vertolkte
dat in een land zonder vreemdelingen geen xenofobie zou bestaan omdat er
namelijk geen vreemdelingen wonen. Zulke uitspraak is niet alleen een toonbeeld
van ontkenning, ze stelt de zaken ook eens zo voor alsof de aanwezigheid van
vreemdelingen op een grondgebied op zich naar racisme zou leiden. Dit is je
reinste victim blaming! Los daarvan zijn hier ook die mensen te vinden die maar
al te graag de nog verder door te trekken tramlijn de schuld geven.
De tram de schuld
geven.
Volgens een aantal
inwoners van Bommerskonten zou de aanleg van een tramlijn tussen de
eerstvolgende stad en het dorp alleen maar problemen importeren en personen
aantrekken die in Bommerskonten niet gewenst zouden zijn. Los van het feit dat
we deze mensen er meteen kunnen op wijzen dat er nog tal van andere
vervoersmiddelen bestaan om het dorp te bereiken, wens ik me uitdrukkelijk van
dit soort uitspraken te distantiëren. Bommerskonten is van iedereen en voor
iedereen bereikbaar en dat moet zo blijven.
Van harte welkom
Ondanks de pogingen
van een aantal inwoners om hun dorp zo hermetisch mogelijk af te sluiten van de
buitenwereld, blijven de meest diverse mensen toch de weg naar Bommerskonten
vinden. Aan al deze dapperen die al dan niet gebruik makend van het openbaar vervoer
naar hier komen, hartelijk welkom! Ik hoop dat u zich welkom en gewaardeerd mag
voelen, en ik distantieer me dan ook met verve van iedereen die het
tegenovergestelde wil bewerkstelligen.
