Heel passioneel kan ik bezig zijn, werken. Monomaan, zoals het ingeboren voorrecht van mannen is , of was. Lineair gefocust, met dank aan een stukje tunnelvisie. Maar ook zie ik de soms domme, heilloze, hyperactieve “dadendrang” in de mensheid, iets waar Goethe al over schreef. In het Dierenrijk zijn dieren vaak een groot deel van de tijd bezig met de elementaire nood van voedsel zoeken, foerageren. Zij hebben meestal letterlijk niets in eigendom, nauwelijks een persoonlijk plekje schaduw of een regenjas.
Maar zij weten ook tijdig op te houden met activiteit. Ook zonder dat de grote woning is afbetaald, of de kinderen allen een auto ontvingen.

In augustus hebben de Eenden, zoals bij ons de talrijke Wilde Eend, Anas plathyrinchos,  hun “eclipskleed”.
Ze vervangen hun veren en kunnen tijdelijk niet vliegen!

Zij houden zich gedeisd. Zoals Marc Herremans, de begenadigde ornitholoog die mij toen ik veertien was in de tweede helft van de jaren zeventig in die wereld inleidde en inwijdde het zegde: “Je ziet ze dan niet!”
Wat klonk dat geheimzinnig en fascinerend!

Waarneming voor gevorderden

Vandaag heb ik op enkele vijvers gelegen in centraal Limburg onder de blakende zon, ze voor het eerst goed gezien. De tijdelijk gehandicapte, vaal- bruinachtige Wilde Eenden zagen er tijdens hun verlegen en kwetsbare dagen inderdaad “geheimzinnig” uit. Als spook-eenden. Het voelde als een voorrecht hen tijdens de eenzame wandeling in een door Natuurpunt beheerd reservaat  te zien. Een voorrecht dat echter niet onmogelijk meer bleef: ik zag ineens de vreemde wezens op het water, zelf intussen een paar jaar over de zestig, zoals de laatste jaren mij wel meer dingen waren duidelijk geworden; door lectuur, de partnerrelatie en reflectie op observaties in de wereld van de mensen. Zaken die je als kind niet zag of niet bevroeden kon. Zoals de aard en essentie van oorlog, met zijn  tegenstrijdige kenmerken, oorlog die kinderen liefst geheel niet zouden zien. Of zaken zoals de diepe plooien die de menselijke partnerrelatie kan vertonen; als deel van een dagelijks leven waarin een dosis hypocrisie, doen alsof je iets niet gehoord of gezien hebt, het leven beter maakt. Zoals Kristien Hemmerechts het overtuigend duidelijk maakt in haar betoverend oprechte, intieme en wijze autobiografische werk van onlangs, “Van ver gekomen”. Hypocrisie, “niet alles er uit flappen”, als je wil, niet elke waarheid kenbaar maken en in het gezicht van mensen lanceren. Dat is ook een houding, een feit, een fenomeen dat je als kind totaal uit den boze lijkt. Ondenkbaar. Ongewenst. Echter, zo blijkt veel later, in een fase waarin je hebt geleerd minder moreel streng in zwartwitte termen te oordelen, is die houding een talent en in feite onmisbaar.

____________________________

Intussen is het duidelijk dat “alles verandert”. In de Natuur, waar nieuwe soorten zich voortdurend nestelen in bepaalde habitats, waar voortdurend nieuwe ecologische evenwichten zich instellen… Maar zeker in de humane cultuur, die de meesten meer vertrouwd is. Gisteren gaf de heer Bach, voorzitter van het IOC, tijdens de slotceremonie van de Olympische Spelen in Parijs een opmerking die me bijbleef: “Dit is een Nieuwe Tijd!” In die context uitgesproken, leek dit een mooi idee, een aangenaam perspectief. We leven in nieuwe tijden, waarin gendergelijkwaardigheid bijvoorbeeld een verworven situatie is. Waarin prachtige Spelen meer dan ooit mogelijk blijken. Waarin Sport de Fransen van een ‘klaagcultuur” tot enthousiaste supporters van toegewijde prestaties wist om te turnen.

_______________________________________________

[De beschouwing over de oorlog in de vlakte bij de Dnjepr die hier in een eerdere versie stond, is opgeschoven naar de volgende blog: De oorlog die voorlopig bij de Dnjepr woedt

Foto’s

Dauteweijers, augustus 2024 (SHS). Bout Verknocke, persoonlijke toezending (foto infopaneel Belgisch hospitaal lang geleden)