Inmiddels ruim een jaar geleden (op 29 september 2011) vroegen stRaten-generaal en andere verenigingen de schorsing en vernietiging van de bouwvergunning voor de gevangenis van Beveren. De Raad voor Vergunningsbetwistingen is zich nog steeds aan het beraden over een uitspraak. Intussen staat het halve gevangeniscomplex er; de actiegroepen kunnen slechts vaststellen dat het voldongen feit zich onder hun ogen voltrekt
Conclusies:
– in dit dossier wordt de rechtszekerheid bij betwisting van een bouwvergunning uitgehold door de instantie die ze net moet garanderen (de Raad voor Vergunningsbetwistingen);
– in de praktijk lijkt de rechtbank zich achter een van de partijen te scharen, door het vellen van een relevant arrest op de lange baan te schuiven, ongeacht de onwettigheid van de vergunning – dit stelt de bezitter van de betwiste bouwvergunning in de gelegenheid om een voldongen feit te creëren;
– de burger staat met lege handen: het vermijden van een voldongen feit middels betwisting van een bouwvergunning blijkt in de praktijk onmogelijk
– de vermeende bouwovertreder trekt aan het langste eind, want bij eventuele nietigverklaring van de bouwvergunning zal de uitspraak van de rechtbank worden afgedaan als ‘wereldvreemd’, wijzend op de vorderingen van de werkzaamheden op het terrein
– deze situatie zet de Raad voor Vergunningsbetwistingen onder druk om finaal dan maar een uitspraak te doen ten gunste van de vermeende bouwovertreder
Op 9 augustus 2011 verleende het Vlaamse Gewest een stedenbouwkundige bouwvergunning voor een gevangeniscomplex in Beveren. Het besluit werd op 16 augustus 2011 aangeplakt. Omdat de gevangenis pal op het Meccanotracé (= alternatief voor het BAM-tracé; beide opties worden momenteel bestudeerd in een MER-onderzoek) zou worden gebouwd, lieten de actiegroepen ABLLO, Ademloos en stRaten-generaal meteen een vordering tot schorsing en vernietiging van de bouwvergunning opmaken, daarbij tegelijk ook het opschuiven van de geplande gevangenis bepleitend. Dit verzoekschrift werd op 29 september 2011 ingediend bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen, d.w.z. ruim een jaar geleden.
De actiegroepen lieten geen tijd verloren gaan: slechts enkele weken na kennisname van het verlenen van de bouwvergunning hebben ze juridisch gehandeld. Vlugger kan niet.
Een uitspraak van de Raad voor Vergunningsbetwistingen kwam er niet in de loop van de volgende maanden. Jammer, vonden de actiegroepen, maar grote accidenten dreigden nog niet, want zolang de overheid niet ook over een milieuvergunning beschikte, kon de bouwwerf niet worden opgestart. Juridisch geformuleerd: de schorsing van de stedenbouwkundige vergunning volgt van rechtswege uit het feit dat er nog geen uitvoerbare milieuvergunning bestaat.
Op 1 maart 2012 werd evenwel de milieuvergunning verleend.
Inmiddels hadden de actiegroepen van de bouwers van de gevangenis bekomen dat niet zou worden gestart met de werken tot de Raad voor Vergunningsbetwistingen zelf een uitspraak had gedaan. Deze belofte werd op 15 februari 2012 gedaan tijdens pleidooien voor diezelfde Raad.
We citeren uit het zittingsblad van 15 februari 2012: ‘De tussenkomende partijen bevestigen ter zitting dat ze niet met de eigenlijke uitvoering van de werken zullen aanvangen tot op het ogenblik van de uitspraak. De verzoekende partijen hebben daarop gereageerd dat ze niet op de behandeling van de schorsing aandringen.’
Een schorsing van de bouwvergunning afdwingen was bijgevolg niet langer urgent voor de actiegroepen. Ze stonden toe dat de Raad voor Vergunningsbetwistingen zich meteen zou buigen over een eventuele nietigverklaring van de bouwvergunning.
Maandenlang hebben de actiegroepen gewacht op een uitspraak in dat verband. Er kwam niets.
Op 1 juni 2012 ging de bouwheer, tegen de gemaakte juridische afspraken in, toch over tot de eerstesteenlegging van het gevangeniscomplex. De actiegroepen bleven vruchteloos wachten op een juridische uitspraak. Op 25 juli 2012 bevestigde de Raad voor Vergunningsbetwistingen in een arrest dat een uitspraak zou volgen over een eventuele nietigverklaring van de bouwvergunning, verwijzend naar de zitting van 15 februari 2012.
Daarna weer niets meer.
Inmiddels staat het halve gebouw er en wachten de actiegroepen nog steeds op een uitspraak.
Hun Meccanotracé kan er niet meer gebouwd worden.
In de praktijk moeten we vaststellen dat de inhoud van het verzoekschrift van 29 september 2011 gewoon genegeerd wordt. De Raad heeft alle tijd gehad om tijdig een uitspraak te doen, en deed dat niet.
Conclusie: de rechtszekerheid voor de burger bij betwisting van een bouwvergunning wordt in deze uitgehold door de instantie die ze net moet garanderen.
Manu Claeys en Peter Verhaeghe,
voor stRaten-generaal
