Met ongenoegen en verontwaardiging moet ik vaststellen dat mijn vakbond, het Algemeen Belgisch Vakverbond, het ‘socialistische ABVV’, er zich toe leent om platweg NAVO-propaganda te verspreiden in publicaties en onder zijn leden binnen defensie. In het oktobernummer van Tribune, het ledenblad van de centrale van openbare diensten ACOD, vergelijkt secretaris ACOD-Defensie Robby Huysmans de vlijt waarmee in België en Nederland de wensen van de NAVO nagestreefd worden. Hij komt daarbij tot een aantal voor hem blijkbaar ontstellende vaststellingen:

• met een defensiebudget van 1,30% van het BBP in 2023 blijft België ver verwijderd van de NAVO norm (2% minimaal). “In vergelijking met buurlanden zoals Nederland en Duitsland, die hun defensiebudgetten aanzienlijk hebben verhoogd, blijft België achter.”
• “Om deze achterstand in te halen, zou België jaarlijks bijna vijf miljard euro extra moeten investeren in defensie.”
• België wordt “een van de zwakste schakels binnen de NAVO” omdat het bereiken van de twee procentnorm pas gepland is tegen 2035.
• “In contrast hiermee heeft Nederland zich ontwikkeld tot een koploper binnen de NAVO. (…) Nederland investeert fors in onder meer in F-35 gevechtsvliegtuigen en Patriot- luchtafweersystemen en neemt met de benoeming van Mark Rutte als NAVO-secretaris-generaal een prominente positie in.”

In een iets ruimere syndicale context, weet iedereen dat meer geld voor defensie minder geld betekent voor de sociale sector, openbaar vervoer en andere vakbondsbekommernissen

Zou de secretaris dan verheugd geweest zijn als Alexander De Croo de NAVO-baas geworden was? Dergelijke standpunten hebben niets te maken met de verdediging van de werknemersbelangen binnen defensie. De militaire plannenmakers willen immers dat er veel meer geïnvesteerd wordt in gesofistikeerd wapentuig, ten koste van lonen, pensioenen en tewerkstellingsvooruitzichten van werknemers van de sector. [1] En, in een iets ruimere syndicale context, weet iedereen dat meer geld voor defensie minder geld betekent voor de sociale sector, openbaar vervoer en andere vakbondsbekommernissen. De Algemene Centrale bijvoorbeeld, een ander onderdeel van het ABVV, stuurde een open brief aan premier De Croo toen die zich klaarmaakte om op de NAVO-top in Madrid (juni 2022) te gaan (her-)bevestigen dat België zich engageert om de 2% norm te halen. “We vrezen dat de enorme aangekondigde militaire budgetstijgingen ten koste zullen gaan van sociale en klimaatmaatregelen die noodzakelijk zijn om de toekomst van de planeet te vrijwaren”, staat er in de open brief. Een ACOD-secretaris kan toch niet zeggen: oh, dat is de Algemene Centrale, dat is niet mijn winkel…

Ik kan alleen herhalen wat ik een goed jaar geleden al zegde in verband met het pleidooi voor een ‘Europees leger’ van een andere ACOD-Defensie secretaris: zoals een vakbond bij Amazon de werknemers van Amazon moet verdedigen en niet het gedachtegoed van de Amazon-leiding, zo ook dient een vakbond in het leger niet om de plannen van de legertop en de regering te verdedigen (en nog minder die van de NAVO), wel de belangen van de militairen als loontrekkenden.

Op zijn website stelt het overkoepelende ABVV: “Het ABVV is voorstander van een socialistische maatschappijvisie gebaseerd op de waarden gelijkheid, solidariteit, rechtvaardigheid en democratie.” Ik onderstel dat ‘vrede’ daar ook bij behoort. Is het dan nog wel aanvaardbaar dat verantwoordelijken van die vakbond onder hun leden de NAVO-ideologie verspreiden? Er kan grote vrijheid van handelen zijn voor centrales en afdelingen, maar er zijn een aantal uitgangspunten die in de hele organisatie (zouden moeten) gelden. Zeker nu de Europese Unie zich meer en meer wil uitbouwen tot een militaire macht is het van het hoogste belang dat binnen de vakbonden daarover nagedacht wordt, en een concrete positie wordt uitgewerkt. Zoniet belandt men in aberraties zoals bij de Duitse metaalbond IG Metall, waarbij de vakbond spreekbuis van de wapenindustrie wordt.

[1] De NAVO heeft, naast haar 2%-norm, ook een norm van 20% voor het deel van het defensiebudget dat gaat naar de aankoop van belangrijk nieuw materiaal (‘major new equipment’), inclusief research en ontwikkeling. Een grafiek van de NAVO toont duidelijk dat in vergelijking met 2014 nu (2023) in bijna alle NAVO-lidstaten een véél groter deel van het defensiebudget gaat naar nieuw materiaal.