Natuurlijk is 9/11 een belangrijke, vreselijke, misdadige en ingrijpende gebeurtenis, maar dat die dag de wereld heeft veranderd is een mythe, want de wereld was door de neoliberale revolutie sinds de jaren tachtig van vorige eeuw reeds radicaal veranderd, niet in een wereld van “botsende beschavingen” maar in een geglobaliseerde economie waarin het marktfundamentalisme dominant werd. De aanslag op de Twin Towers in New York hebben vooral de islamofobie in het Westen aangewakkerd en hebben geleid dat “democratische” politieke partijen islamofobe partijen gedogen in sommige Europese landen zoals Denemarken en Nederland.
De Nederlandse historicus Maarten Van Rossem schreef in een column in het Historisch Nieuwsblad: “Weet u het nog? Die emoties en hysterie die de weken na 9/11 zo’n lichtelijk spookachtig karakter gaven. Het voortbestaan van de Westerse cultuur was in het geding. We waren nu allemaal New Yorkers en Amerikanen, zelfs de Fransen dachten dat in een kort moment van verwarring. Terughouding of kritiek waren niet gewenst, wie niet voluit en geëmotioneerd voor ‘Het Westen’ koos, heulde met de vijand.”
En hij vervolgt: “De redelijkheid was kortom ver te zoeken en dat gold wel zeer in het bijzonder voor president Bush en zijn medewerkers. De Amerikaanse regering heeft na 9/11 eigenlijk alles verkeerd gedaan wat zij verkeerd had kunnen doen. De president kondigde een wereldwijde oorlog tegen het terrorisme aan, waarbij de Amerikanen niet zouden rusten voor een beslissende overwinning was behaald. Alsof een beslissende overwinning mogelijk was tegen een diffuus verschijnsel als het terrorisme. Na het trage en vergeefse geklungel in Afghanistan om Osama Bin Laden te elimineren, maakte de Amerikaanse regering misbruik van de schok van 9/11 om een totaal overbodige oorlog tegen Irak te beginnen, dat met de hele zaak niets te maken had. Al die nutteloze oorlogen, die al met al duizenden miljarden dollars zullen kosten, werden op krediet gevoerd terwijl de president de belastingen verlaagde.”
Het interessante is dat Van Rossem duidelijk maakt dat terwijl we na tien jaar opnieuw bedolven worden onder de beelden en gemediatiseerde emoties en hysterie rond 9/11 de wereld inderdaad veranderd is sinds 2008 door de mondiale financiële crisis: “Terwijl 9/11 al in de schaduwen van de geschiedenis is geraakt, worstelen we nog met de naweeën van de kredietcrisis, een gevolg van de ideologische preoccupaties van het Amerikaanse politieke bestel. Die worsteling zal ook nog wel even duren. De schade van de kredietcrisis is veel en veel groter dan die van 9/11. Niet Osama’s terroristen maar onze eigen bankdirecteuren bleken onze gevaarlijkste vijanden. De vijand stond niet voor de poort, maar was een essentieel onderdeel van ons economisch bestel. Bin Laden is dood, maar de bankdirecteuren zetten hun wangedrag straffeloos voort.”
Belangrijk is ook de bijdrage van juridisch redacteur Folkert Jensma op www.nrc.nl: “Op 9/11 verwoestte Osama bin Laden de Twin Towers in New York en bracht zo 2.977 mensen om. Krap een maand later, op 4 oktober, schortten Europa en de VS de mensenrechten op. 9/11 kent iedereen. Van 4/10 heeft vrijwel niemand gehoord. Europese NAVO-landen stemden op die dag in met clandestiene CIA-ontvoeringen. Zogeheten renditions, het buiten iedere rechtsregel om arresteren en ontvoeren van verdachten van Al-Qaeda-connecties naar zogeheten black sites. Geen arrestatiebevel, geen toegang tot een rechter of advocaat, geen contact met familie, geen besef van tijd en plaats. Alle burgerrechten over bescherming tegen willekeur, marteling of machtsmisbruik gingen het raam uit. Deze verdachten werd iedere procedurele waarborg onthouden. In Guantánamo Bay, Cuba zit de erfenis van deze opzettelijk clandestiene actie opgesloten. 172 verdachten in onbeperkte detentie zonder uitzicht op een volwaardig proces.”
Een aantal Europese landen hebben zich niet alleen laten meesleuren in de zinloze oorlogen in Afganistan en Irak, maar ook in een verhullende “war-on-terror” waarbij zonder pardon de mensenrechten werden opgeschort.
Goed, daar is de voorbije dagen voldoende aandacht aan besteed, alhoewel het evenwicht in de media tussen verhalen over “botsende beschavingen” en “het opschorten van de mensenrechten” totaal zoek is.
Maar wat totaal ondergesneeuwd geraakt door 9/11 zijn de ingrijpende gebeurtenissen op een andere 9/11 waarin het Amerikaans imperialisme volledig betrokken partij was: de staatsgreep onder leiding van generaal Pinochet tegen de socialistische regering van Salvador Allende in Chili op 11 september 1973. De linkerzijde en de mondiale bewegingen voor sociale rechtvaardigheid moeten deze sombere bladzijde bij het begin van het neoliberalisme blijvend uit de vergetelheid halen, want het was inderdaad een van de donkerste data uit de geschiedenis van links in de 20ste eeuw, maar ook de start van de neoliberale wereldrevolutie.
Daarom – wanneer alle media gericht zijn op de instortende Twin Towers, telkens opnieuw – vragen wij aandacht voor de gebroken droom van Salvador Allende, 9/11, 1973. Een artikel van enkele jaren geleden toen Pinochet nog leefde, maar nog steeds actueel voor al diegenen die de droom van een rechtvaardige samenleving voor allen, een libertair en pluralistisch socialisme, willen waarmaken.
Omdat een andere wereld mogelijk is.
Eric Goeman, woordvoerder Attac Vlaanderen
