Op 24 februari 2011 vierde onze Colombiaanse partner CRIC zijn 40-jarig bestaan als koepelorganisatie van de inheemse gemeenschappen van Cauca. In de gemeenschap La Maria organiseerden de deelnemers het verblijf in tentenkampen en gaarkeukens. Een van de eregasten was de Spaanse onderzoeksrechter Balthazar Garzón. Het geheel straalde een sfeer van blijdschap en kracht uit, ondanks de moeilijke situatie waarin de indiaanse en boerengemeenschappen van Cauca zich bevinden. Cauca is immers één van de meest getroffen regio’s van het aanslepende gewapende conflict.
Strijd van de inheemse gemeenschappen
CRIC, de departementale inheemse raad van Cauca, vond zijn ontstaan in de strijd van de inheemse gemeenschappen voor land. Hoewel de inheemsen slechts enkele procenten van de bevolking uitmaken, groeiden zij uit tot een belangrijke beweging die nationaal en internationaal respect afdwingt. Dankzij een jarenlange strijd werd een belangrijk deel van hun voorouderlijke gronden erkend als collectief inheems territorium.
Doorheen de geschiedenis hebben de inheemse gemeenschappen zich verzet tegen het inpalmen van hun gronden door grondgrondbezitters. Door het gewapend conflict kwamen veel gemeenschappen klem te zitten tussen de verschillende gewapende groeperingen en ze werden getroffen door het geweld van zowel de guerrilla als het leger en paramilitaire groeperingen. De bevolking organiseerde zich om zich weerbaar te maken en aan de buitenwereld de gevolgen van het conflict te tonen. Door het conflict kwamen gemeenschapsgronden terug in handen van grootgrondbezitters die verweven waren met paramilitaire groeperingen en de drugsmaffia. De CRIC voert een verbeten juridisch gevecht om die gronden opnieuw in handen te krijgen en hun oorspronkelijke bestemming terug te geven. Die bestemming is het voorzien in eigen voedsel en het dynamiseren van lokale markten voor de gemeenschappen.
Bodemrijkdommen
Niet alleen het aanslepend conflict bedreigt het ‘goede leven’ van de inheemse gemeenschappen. Het traditionele landgebruik, gericht op voedselproductie, komt onder druk te staan van grootschalige landbouwprojecten en de zoektocht naar bodemrijkdommen. 80% van de vruchtbare grond langs de oevers van de rivier Cauca zijn ondetussen opgeslorpt door grote suikerrietplantages, die tegemoet moeten komen aan de stijgende vraag naar ethanol, voor gebruik als hernieuwbare brandstof. De voorbije tien jaar is het aantal concessies voor de exploitatie van olie en ertsen in het departement vertienvoudigd.
De kracht van de inheemse organisaties inspireerde andere bevolkingsgroepen zoals boeren- en afrocolombiaanse gemeenschappen om zich aan te sluiten bij het eisenplatform van de inheemse beweging. Het departement Cauca is momenteel een van de meest dynamische streken in Colombia op het vlak van organisatorische en politieke slagkracht van de sociale bewegingen. De 40-jarige verjaardag van de CRIC was daar een sprekend voorbeeld van.
