Onze schaduwpremier komt weer af met een krachtige oneliner, maar deze keer één die hij geleend heeft van één van onze noorderburen in Rotterdam. Van iemand van niet-Europese origine bovendien, dus het zal wel niet te radicaal zijn. Dit soort uitspraken scheppen echter een gevaarlijk klimaat, waarin andersdenkenden met wantrouwen bekeken worden.
Laat ons duidelijk zijn: De Wever heeft het in zijn betoog hoofdzakelijk over de radicale islam. Voor eens ben ik het met hem eens dat salafisten en andere islamisten ons niet hun maatschappijmodel moeten komen opdringen. Anderen onderwerpen aan een bepaalde samenlevingsvorm, is een nogal totalitaire zet. En dat is exact wat De Wever nu zelf ook doet: anderen een bepaalde samenlevingsvorm opdringen. De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet.
“Wie onze samenleving verwerpt, moet eruit”. In andere woorden (en een andere taal): “my way or the highway”. Wij dringen jou onze samenlevingsvorm op en als je dat niet leuk vindt, mag je weer vertrekken. Neen, je mag niet voor jezelf kiezen welke vorm van samenleven jou het meest aanstaat, je moet de onze aanvaarden. Onze Westerse waarden zoals vrijheid, gelijkwaardigheid en solidariteit dragen wij hoog in het vaandel. Dus krijg je van ons de vrijheid om te aanvaarden zoals het is, de gelijkwaardigheid van een 2e rangsburger en de solidariteit van … euh…
Om te beginnen maakt De Wever een énorme fout zoals alleen politiekers met een agenda dat kunnen: hij schildert “het Westen” af als één blok. Alsof wij Westerlingen, kinderen van de verlichting, één cultureel blok zijn die samen onze samenleving zullen verdedigen. Alsof wij één homogene groep zijn en er geen cultuurverschillen bestaan tussen de allerrijksten, de gewone rijken, de middenklassers en de armsten. Tussen West-Vlamingen en Limburgers, tussen “ingeburgerde” migranten en “vervreemde” autochtonen. Tussen christendemocraten, liberalen, socialisten en nationalisten. You get the point. Nationalisme heeft de neiging om een taalgroep voor te stellen als cultureel homogene groep. Alsof we allemaal dezelfde normen, waarden en cultuur hebben omdat we toevallig eenzelfde taal spreken. Alsof er een Vlaamse, Westerse “essentie” is, die we allemaal delen, en bovendien zullen verdedigen. De wetenschap heeft al lang komaf gemaakt met het idee van een “volk” als aflijnbare, cultureel weinig gevarieerde groep met een bepaalde essentie die hen “Vlaming”, “Duitser” of “Fransman” maakt. Cultuur is constant in interactie en wordt zodanig constant herdefinieerd, los van de taal die personen spreken. Maar voor politieke doeleinden is het gemakkelijk om in te spelen op de intuïtie dat we allemaal dezelfde cultuur hebben omdat we in hetzelfde land wonen en dezelfde taal spreken. Alsof mensen hun cultuur niet constant hervormen in de dagdagelijkse omgang met anderen. Well played, meneer De Wever.
Dit soort taalgebruik maskeert het feit dat ook Westerlingen onze samenleving kunnen verwerpen. IK verwerp onze samenleving. Ik walg van het kapitalisme, vind het arbeidsethos ziek en onze moralistische vereenzaming (zie vorig artikel) maakt me depressief. Ik zie onze samenleving als een stuurloos schip op weg naar zelfvernietiging, een schip dat waarschijnlijk veel anderen meeneemt op haar pad naar zelfdestructie. Maar ik ben wél een kind van de verlichting. Mijn politieke ideologie is één van de kinderen van het revolutionaire socialisme, gemengd met een stevige dosis individualisme, beiden zeer Westerse ideeën. Ik ben hier opgegroeid, heb de voordelen genoten en ben nu zeer zeker dat ik niet als een brave lijfeigene mijn patroon wil bedanken en dan de rest van mijn leven loyaal aan hem te zijn. Ja, ik genoot degelijk onderwijs, ben verzekerd en heb uiteindelijk zeer goeie kansen gekregen in mijn leven. Betekent dat dat ik nu dankbaar moet zijn omdat ik hier (zonder dat ik dat wou) geboren ben, opgegroeid ben en gevormd tot wie ik nu ben? Moet ik loyaal zijn aan een systeem dat me gemaakt heeft tot wie ik ben, ook al verwerp ik het? Mijn antwoord is “nee”, want ik –en niet de samenleving- ben mijn hoogste baas. Als ik beslis dat ik deze samenleving verwerp en aan iets mooiers wil werken/er voor wil strijden, met de wapens als dat ooit nodig zou zijn, dan is dat mijn beslissing en bijt ik met veel plezier in de hand die me gevoed heeft. Zeker als je bedenkt dat die hand vasthangt aan een moddervette arm van een elite die zich al jaren en jaren vetmest met onze dankbaarheid voor wat we gekregen hebben.
“Wie onze samenleving verwerpt, moet eruit.” Dus omdat ik onze huidige samenleving verwerp, moet ik vertrekken? Waarheen? En al mijn sociale relaties, familie, het leven dat ik opgebouwd heb dan? Eigenlijk worden we hier voor de valse keuze gesteld tussen aanvaarden dat de samenleving is zoals ze is, of alles wat ons lief is achterlaten en het elders alleen gaan proberen. Ik weiger die keuze te maken. Sterker zelfs, ik beschouw mezelf als inwoner van onze samenleving, hoewel ik ze verwerp, en zal alles in mijn macht gebruiken om die samenleving iets meer in de richting te duwen van wat ik denk dat een goed alternatief is. De elite zou het vast leuk vinden als mensen als ik vertrekken, dan zijn er minder andersdenkenden die hun status quo proberen doorbreken. Maar dat plezier gun ik hen niet.
De Wever gebruikte een zeer oude politieke techniek: hij probeert “ons Westerlingen” te verenigen tegen “die barbaarse islamisten”. Onze veronderstelde cultuur wordt daar tegenover de veronderstelde islam-cultuur gesteld. “Wij” versus “zij”. Maar we moeten in ons achterhoofd houden dat we geen kanten hoeven te kiezen in dit conflict. In een strijd tussen seculier extreemrechts en islamitisch extreemrechts, wil ik bij geen van beide kampen horen. Ik zal wel een kamp vormen met andere liefhebbers van de vrijheid, die zowel totalitairen als De Wever als totalitairen van het type ISIS blijven bestrijden. Want er zijn genóég alternatieven voor de samenlevingsvormen die die twee groepen voorstaan. En ik zal voor mijn alternatief blijven ijveren, en ik zal niet vertrekken. Sorry meneer De Wever!
