Turkije zet zijn maandenlange dreigingen tegen YPG/Afrin in daden om en is begonnen met een oorlog tegen Afrin, de Koerdische enclave in het noord-westen van Syrië dat onder controle staat van de SDF (Syrische Democratische Strijdkrachten waar de Koerdische YPG lid van is). U vindt een eerste analyse bij het begin van de operatie op de website van Vrede.
Mijn opinie over deze agressieoorlog kan u hier lezen. Er volgden ook twee updates die u hier en hier vindt. Hierna een derde update (van 23/01) over de ontwikkelingen op het terrein en de internationale reacties:
– De Turkse oorlog ‘Operatie Olijftak’ tegen Afrin is de vierde dag ingegaan. De door de SDF/YPG gecontroleerde enclave is grotendeels omsingeld door het Turkse leger en Syrische rebellengroepen zodat het verschillende fronten kon openen. Volgens berichten van het Turkse leger en de rebellen zijn er enkele dorpen en heuvels veroverd in vijf verschillende grensgebieden. YPG-bronnen melden dan weer dat er zware gevechten zijn, maar dat de Turkse troepen en hun milities geen vooruitgang boeken en worden teruggedrongen. Volgens het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten waren er felle Koerdische tegenaanvallen waarbij de dorpen Shenkal en Adamaly zijn heroverd. Al Jazeera meldt de verovering door het Vrije Syrische leger (FSA) van het dorpje Hamam in het zuid-westen van Afrin. Turkije heeft gemeld dat er inmiddels twee Turkse soldaten zijn omgekomen. Volgens de YPG zijn er 53 Turkse soldaten en FSA-militieleden gesneuveld. De YPG/SDF deed een oproep voor meer wapens om zich te kunnen verdedigen.
– Het Turkse leger zet ook heel wat Leopard 2 A4 tanks in die tussen 2006 en 2011 (354 exemplaren) zijn geleverd door Duitsland. Dat zorgde voor protest en heel wat discussie bij onze oosterburen. In een recente ontmoeting – zo meldde Der Spiegel – zou de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Gabriel zijn Turkse collega Çavu?o?lu laten verstaan hebben dat hij mogelijks groen licht zou kunnen geven voor minstens een deel van de geplande modernisering van de Leopard tanks. Ankara wil de pantservoertuigen uitrusten met dikkere vloerplaten tegen boobytraps en antitankmijnen door het Duitse wapenbedrijf Rheinmetall. Er is ook sprake van de installatie van een sensorsysteem.
– Gisteren zijn er ook mortiergranaten afgeschoten vanuit Turkije in het oosten van Rojava (‘West-Koerdistan’), o.a. in de hoofdplaats Qamishli en in Amuda, aan de Turkse grens.
– Turkije heeft een vlugge overwinning nodig want het is diplomatiek geïsoleerd ook al zijn de internationale reacties lauw en lijkt niemand vooralsnog bereid om de Turkse operatie een halt toe te roepen. Zowel Rusland als de VS zijn daartoe in staat. Erdogan zei gisteren dat hij over de invasie in Afrin overleg heeft gepleegd “met onze Russische vrienden” en een “akkoord hebben met hen”. Dat was noodzakelijk omdat Syrië en Rusland het luchtruim boven Afrin controleren. Volgens Turkse bronnen zou het akkoord bestaan uit vier fases met als uiteindelijk doel een “veiligheidszone” van 30 km te creëren wat overeenkomt met driekwart van de enclave. Vermoedelijk is dit ook een Russische waarschuwing aan de Koerden om niet de permanente proxy’s te worden van de VS. Erdogan zei dat de operatie ook is bediscussieerd met andere coalitieleden en de VS. Washington bevestigde dat het vooraf op de hoogte is gebracht. Er is een hoge Amerikaanse delegatie naar Ankara getrokken voor overleg. Minister van Buitenlandse Zaken Tillerson zei dat de VS de idee van een veiligheidszone wil onderzoeken om de Turkse “veiligheidsbekommernissen” tegemoet te komen. Erdogan lijkt echter veel meer te willen en blijft harde taal spreken: “we zullen geen stap terugnemen.” Ook blijft de Turkse president verkondigen dat er nadien nog een operatie volgt tegen Manbij dat zowat 100 km oostwaarts van Afrin ligt, voorbij de reeds in 2016 door Turkije bezette zone.
– Gisteren is de Veiligheidsraad van de VN achter gesloten deuren samengekomen op dringend verzoek van Frankrijk, maar sprak geen veroordeling uit, noch vroeg ze een stopzetting van de Turkse invasie. Er was enkel sprake van “terughoudendheid”. Verschillende landen hoopten dat dit de strijd tegen de Islamitische Staat niet in gevaar brengt. De VN voorzien wel humanitaire hulp voor Afrin. Dat was ook de boodschap van de Hoge Vertegenwoordiger voor het Buitenlands Beleid die overlegd heeft met de EU-ministers van Buitenlandse zaken en haar “grote bezorgdheid” uitte en vreesde voor de humanitaire gevolgen. Ze “hoopte” op een gesprek met de Turkse minister voor Europese Zaken Ömer Celik. Aan het Schumanplein in Brussel was er een protestactie tegen de Turkse invasie.
– Afrin is een enclave met tal van bevolkingsgroepen. De christen en yazidi’s zeggen te vrezen voor vervolging door Turkse geleide troepen waaronder “jihadistische groepen”. Er leven volgens eigen zeggen zowat 15.000 yazidi’s in Afrin. De Yazidi’s waren in Noord-Irak in 2014 het slachtoffer van genocide en slavenhandel door leden van de Islamitische Staat.
– Op verschillende plaatsen hielden manifestanten protesten tegen de Turkse invasie, ook in Ankara en Istanbul waar verschillende arrestaties zijn verricht. In Ankara is traangas ingezet. Volgens het Turkse minister van Binnenlandse Zaken zijn er ook 24 mensen gearresteerd voor “terroristische” boodschappen op de sociale media. Erdogan had eerder gewaarschuwd dat hij elke protestactie tegen de nationale belangen van Turkije zou “verpletteren”.
