Activeer de beleidsmaker
Opinie, Nieuws, Politiek, België, OCMW, VVSG, Werkgelegenheidsbeleid, Vlaamse regering, Activeringsbeleid, Leefloon - Peter Cousaert

Activeer de beleidsmaker

Jaren geleden riep de VVSG de Vlaamse regering op samen te werken: 'Activeer de beleidsmakers'. Vandaag moeten we helaas onze oproep herbevestigen, want ondanks het Vlaamse en federale beleid voeren de OCMW’s een effectief activeringsbeleid.

woensdag 4 december 2013 17:40
Spread the love

De inspanningen die de OCMW’s en de cliënten leveren, worden systematisch onderschat. Zo maken studenten tien procent uit van alle leefloners, per definitie zijn ze niet activeerbaar, want ze zitten op de schoolbanken. Toch worden ze meegerekend in de statistieken.

Aan de andere kant is er een voortdurende onderschatting van de complexe problemen waarmee de doelgroep kampt: huisvestingsproblemen, psychosociale problemen of een laag zelfbeeld. Toch zijn meer dan de helft van de leefloners binnen een half jaar al weer weg uit de OCMW’s en tot 70 procent binnen het jaar.

We weten intussen dat OCMW’s die inzetten op meersporenbeleid betere cijfers halen. Het is de mix aan maatregelen die het succes maakt van een activeringsbeleid.

Eenzijdige benaderingen onder dwang sorteren op korte termijn effect: grote groepen verdwijnen uit de leeflooncijfers om later opnieuw aan de voordeur van het OCMW te staan. Die draaideuren zien we ook tussen de RVA, VDAB en OCMW’s.

Maar OCMW’s die naast de begeleiding in het kader van ‘artikel 60’ ook nog voorzien in een goed welzijnsaanbod, vormen van onbetaalde arbeid in een niet-verplicht kader scoren simpelweg beter. We weten intussen zelfs dat OCMW’s die veel aanvullende financiële steun geven, hun cliënten sneller aan een duurzame werkgelegenheid krijgen.

De groep OCMW’s die gediversifieerde maatregelen neemt, nam het laatste decennium gelukkig de overhand. We zien globaal dan ook betere cijfers. Dat OCMW’s daarin slagen, is ondanks de belemmeringen in federaal, maar vooral in Vlaams beleid.

Het federaal beleid

Lage uitkeringen maken mensen afhankelijk: want mensen worden zeer kwetsbaar als ze echt moeten overleven. Die stress heeft een weerslag op hun kinderen en op hun school- en taalontwikkeling. Zo groeit hun achterstand. Daarom pleit de VVSG voor leeflonen die hoog genoeg zijn en voor meer automatische toekenning van rechten. Maken de volgende regeringen hier eindelijk werk van?

Daarnaast is artikel 60 (de belangrijkste activeringsmaatregel voor de OCMW’s) aan een kwaliteitsverbetering toe, bijvoorbeeld in de vorm van oriënterende stages bij reguliere werkgevers. Deze stages kunnen de kloof tussen vormen van sociale werkgelegenheid en reguliere arbeid een stuk dichten of minstens een uitzicht geven op hoe groot de kloof nog is.

De federale overheid ging nooit op die vraag in. Dit maakt de OCMW’s en haar cliënten kwetsbaar. Geeft de staatshervorming nieuwe kansen? Dan doen we nu al een oproep aan de volgende Vlaamse regering om het gesprek aan te gaan.

Het Vlaams beleid

Ook het Vlaams beleid heeft het activeringsbeleid van de OCMW’s bemoeilijkt. Vroeger was de toegang tot Vlaamse werkgelegenheidsmaatregelen makkelijker voor mensen met een leefloon. Leefloners die één dag leefloon hadden, konden zo aan de slag in het werkervaringsstelsel (wep+).

Stelselmatig werd de drempel voor de leefloners hoger om in dit soort trajecten in te stappen. Voor werkervaring ligt deze drempel ondertussen op één jaar. Het werd een systematiek in de toegang tot alle Vlaamse maatregelen. Omdat ze broodnodig zijn om een activeringsbeleid op maat te voeren, vragen we toegang voor alle leefloners tot alle Vlaamse maatregelen vanaf dag één.

Daarnaast vragen de OCMW’s al jaren om meer betrokken te worden bij het Vlaamse beleid. We hebben nood aan Vlaams-lokale cocreatie om de draaideuren te sluiten en om tot betere resultaten te komen.

In het kader van W, het Vlaamse kader waarin men werk- en welzijnsaspecten wil combineren om tot meer kwalitatieve trajecten te komen, zijn er nu eerste schoorvoetende stappen. Deze stappen bleken voor Vlaanderen jammer genoeg geen evidentie, maar eerder een toegeving en slepen al jaren aan.

Ondanks alles zien we de effectiviteit van het activeringsbeleid van de OCMW’s stijgen. Het ongenoegen van veel beleidsmakers en parlementariërs over wat OCMW’s kunnen of willen doen, lijkt dan ook zeer eenzijdig, gebaseerd op emotionele argumenten en vooral uit een gebrek aan kennis ter zake. Tijd om de beleidsmakers zelf te activeren.

Peter Cousaert

Peter Cousaert is stafmedewerker activeringsbeleid bij de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG).

take down
the paywall
steun ons nu!