Het indexmechanisme blijft overeind. Dat spraken de regeringspartijen af in het regeerakkoord, maar voor de rest wordt heel veel creativiteit aan de dag gelegd om de lonen te matigen.

De regering legde eerder al een loonstop op voor de komende twee jaar. Door wat te sleutelen aan het indexmechanisme en voortaan rekening te houden met de koopjes kon er 0,4 procent weggeschaafd worden van de index.

De regering wil nu nog verder gaan door de wet van 1996 op het concurrentievermogen te verstrengen. Solidair, het weekblad van de PVDA, pakt donderdag uit met een exemplaar van het wetsontwerp dat Monica De Coninck eind maart voorlegde aan de regering.

Het ontwerp stelt enkele opmerkelijke wijzigingen voor die een grote impact zullen hebben op het loonoverleg in ons land. Normaal onderhandelen de werkgevers en de vakbonden om de twee jaar over een loonnorm. Dat gebeurt op basis van gegevens over de loonevolutie in onze buurlanden. Die loonnorm geeft dan aan hoeveel de lonen kunnen stijgen.

De vakbonden zijn nogal gehecht aan een indicatieve loonnorm zodat sectoren die het goed doen daar iets boven kunnen gaan. De regering wil de loonnorm voortaan vastleggen in een Koninklijk Besluit om de loonmarge “een onbetwistbare en zekere rechtsgrond te verschaffen”.

Bij het bepalen van de loonnorm wordt voortaan ook rekening gehouden met het verleden. Als de lonen in de buurlanden trager gestegen zijn dan verwacht, dan moet dat gecorrigeerd worden. “Indien de vastgestelde nominale loonkostenontwikkeling gedurende de voorgaande twee jaar in België groter is dan in de referentie-lidstaten, dan wordt het verschil tussen beiden in mindering gebracht van de maximale marge voor de nominale loonkostenontwikkeling voor de volgende twee jaar.”

De regering verwacht van de vakbonden en werkgevers dat ze het eens geraken over een bijsturingsmechanisme. Bij afwezigheid van een akkoord stelt de regering zelf iets voor.

Er komen ook sancties voor werkgevers die de lonen te snel laten stijgen. “De werkgever die een collectie arbeidsovereenkomst sluit die de maximale marge voor de reële loonkostenontwikkeling niet respecteert, gaat in tegen deze wet en zal dus een sanctie riskeren.”

Werkgevers die zich wel houden aan de afspraken krijgen een “competitiviteitsbonus” in de vorm van een loonlastenverlaging. De regering voorziet daarvoor 600 miljoen in 2015 en nog eens 600 miljoen in 2017. 

Het ontwerp ligt moeilijk binnen de regering. Toen premier Di Rupo op 2 mei in het parlement antwoordde op vragen over de competitiviteit repte hij met geen woord over het ontwerp. Hij prees de inspanningen die er al geweest waren en verwacht in de toekomst heil van welgemikte lastenverlagingen in sommige sectoren.  

“De gevolgen van de wet zullen zich in de loop der jaren steeds harder doen voelen. Daarom mag dit ontwerp niet passeren, want zo’n wet zou de crisis nóg verergeren door de beschikbare koopkracht van de burgers nog eens een knauw te geven”, klinkt het bij PVDA-voorzitter Peter Mertens.

Bijlage: https://www.dewereldmorgen.be/docs/2013/05/16/newwetsontwerp_wijz_96_-_projet_de_loi_chang_96_0.pdf